Rosyjski pisarz Oleg Pawłow zwycięzcą Nagrody Angelus 2017
Rosyjski pisarz Oleg Pawłow został laureatem tegorocznej Literackiej Nagrody Europy Środkowej „Angelus” za książkę „Opowieści z ostatnich dni”. Autor otrzymał statuetkę projektu Ewy Rossano oraz 150 tysięcy złotych podczas uroczystej gali, która odbyła się we wrocławskim Teatrze Muzycznym Capitol.
„Zadecydowaliśmy udzielić tę nagrodę komuś, kto wybitnie pokazuje bezsilność, a nawet słabość człowieka przed państwowym lewiatanem, a jednocześnie jego siłę, niezłomność i wytrwałość, komuś, kto prowadzi swoich bohaterów w trzech możliwych kierunkach: w kierunku czynu bohaterskiego, w kierunku przestępstwa albo w kierunku świętości” ? powiedział przewodniczący jury Nagrody Angelus, Mykoła Riabczuk, ogłaszając nazwisko laureata.
Nagrodzona książka Olega Pawłowa, „Opowieści z ostatnich dni”, to trylogia, na którą składają się trzy krótkie powieści: „Służbowa baśń”, „Sprawa Matuszyna” i „Karagandyjska tryzna”. Akcja wszystkich toczy się w schyłkowym okresie Związku Radzieckiego, w wojsku i łagrach Kazachstanu. Doński kozak owładnięty strachem przed półbogiem Legawym, który chce zaprząc jego wolną duszę do sowieckiego kieratu, oficer wydziału specjalnego Skripicyn, który snuje swe pajęcze sieci w pułku pośrodku pustkowi, kapitan łagrowej straży, który za posadzenie przydziałowych ziemniaków stanie się wrogiem systemu ? to tylko kilku spośród wielu bohaterów zamieszkujących ten okrutny i odrealniony świat. Brutalność i dosadność dopełniona czarnym humorem jest znakiem rozpoznawczym Pawłowa, uznawanego za jednego z najciekawszych autorów nowej rosyjskiej prozy.
„To jest jedyna ceremonia, na której się rozpłakałem. Uważam, że jednoczyć narody można kulturą i literaturą” ? powiedział Oleg Pawłow. „Jestem bardzo wdzięczny i dumny, że otrzymałem tę nagrodę. Mimo innych otrzymanych nagród, ta jest niezwykle ważna dla mnie” ? dodał, pokazując na swój garnitur i zapewniając, że założył go dopiero drugi raz w życiu. Pisarz podziękował swojemu tłumaczowi, polskiemu wydawcy i żonie. „W Rosji wszystko jest tak ułożone, że jeśli masz dobrą żonę, to jesteś albo Dostojewskim albo Tołstojem” ? skomentował ze śmiechem. „Chciałem też podziękować Rzeczpospolitej Polskiej, bo to jest jedyny kraj Unii Europejskiej, który bardzo kocham. Chciałem, żeby moja córka wyszła za mąż za Polaka, ale wyszła za Rosjanina”.
Urodzony w 1970 roku Oleg Pawłow po ukończeniu szkoły pracował jako tragarz i niewykwalifikowany robotnik, odbywał obowiązkową służbę wojskową w kompaniach ochrony łagrów w obwodzie karagandyjskim (Kazachstan). Przeżycia tego okresu pozostawiły głęboki ślad w jego twórczości. Po przedterminowym zwolnieniu z wojska ze względu na stan zdrowia pracował w szpitalu, ukończył zaoczne studia w moskiewskim Instytucie Literatury. Opublikowana w roku 1994 powieść „Służbowa baśń” odniosła duży sukces i od razu postawiła Pawłowa w rzędzie najciekawszych rosyjskich pisarzy jego pokolenia. Pawłow uprawia również krytykę literacką, bierze udział w dyskusjach na tematy literackie i społeczne. Jego zawsze bardzo osobiste i wyraziste wypowiedzi często budzą zaciekłe spory. Jest laureatem wielu nagród literackich, m. in. Rosyjskiego Bookera i nagrody Aleksandra Sołżenicyna, był też nominowany w 2011 roku do Rosyjskiego Bookera dziesięciolecia.
Laureata wybierało w tym roku jury w składzie: przewodniczący Mykoła Riabczuk, Marcin Cieński, Irek Grin, Krzysztof Koehler, Małgorzata Szpakowska, Piotr Śliwiński i Maciej Urbanowski. W przypadku gdy statuetka trafia w ręce zagranicznego pisarza, osobną nagrodę za przekład (20 tysięcy złotych) odbiera także tłumacz, stąd też laur przypadł również w udziale Wiktorowi Dłuskiemu, tłumaczowi „Opowieści z ostatnich dni”.
Nagrodę czytelników im. Natalii Gorbaniewskiej otrzymała Andrea Tompa za „Dom kata”, quasi-autobiograficzną powieść, a właściwie zbiór powiązanych ze sobą opowiadań o doświadczeniach węgierskiej Żydówki, dorastającej w rumuńskim Siedmiogrodzie w czasach dyktatury Ceau?escu.
Literacką Nagrodę Europy Środkowej Angelus miasto Wrocław przyznaje pisarzom pochodzącym z Europy Środkowej, którzy podejmują w swoich dziełach tematy najistotniejsze dla współczesności, zmuszają do refleksji, pogłębiają wiedzę o świecie innych kultur. Wśród dotychczasowych laureatów znaleźli się m.in. Jurij Andruchowycz, Martin Pollack, Péter Esterházy, Swietłana Aleksijewicz, Oksana Zabużko, Pavol Rankov, Serhij Żadan i Varujan Vosganian.
[am]
TweetKategoria: newsy
