Potomkowie Rainera Marii Rilkego sprzedali archiwum poety. Niemiecka instytucja chwali się „zakupem stulecia”
Ponad 10 tysięcy odręcznie pisanych notatek i szkiców dzieł Rainera Marii Rilkego, prawie 8,8 tysiąca listów, ponad 470 książek i czasopism z osobistymi adnotacjami, 131 niepublikowanych rysunków i około 360 fotografii ze wszystkich okresów jego życia oraz inne materiały – to imponująca kolekcja, którą potomkowie poety sprzedali Archiwum Literatury Niemieckiej w Marbach.
Obok Franza Kafki Rainer Maria Rilke jest jednym z najważniejszych na świecie niemieckojęzycznych pisarzy modernistycznych. Choć od jego śmierci minęło blisko 100 lat, archiwa poety wciąż pozostały nierozproszone, a znaczna ich część jest jeszcze nieznana badaczom. Stało się tak dlatego, że przez cały ten czas dorobek pisarza znajdował się w rękach jego rodziny. Po śmierci autora „Sonety do Orfeusza” w 1926 roku pozostawione przez niego dokumenty przechowywała matka, a potem jedyna córka Rilkego, Ruth. Kiedy ta ostatnia zmarła w 1972 roku, jej syn zabrał archiwum do swojego domu w Gernsbach, małym miasteczku w południowych Niemczech. To jego trzy córki i zarazem prawnuczki Rilkego postanowiły sprzedać zgromadzone materiały państwowemu Archiwum Literatury Niemieckiej.
Notatnik Rilkego.
Kwota transakcji nie została ujawniona. Instytucję, która w swych zbiorach gromadzi i przechowuje najcenniejszy dorobek literatury niemieckiej, obowiązuje poufność. Nalegały na to prawnuczki poety. W sfinansowanie zakupu zaangażowały się prywatne fundacje oraz instytucje państwowe, w tym niemieckie ministerstwo kultury. Sandra Richter, dyrektorka Archiwum Literatury Niemieckiej, podkreśla, że do przejęcia rodzinnych zbiorów Rilkego dążono od momentu założenia archiwum. „To nic innego jak zakup stulecia” – oświadczyła.
Rękopis „Sonety do Orfeusza”.
Jak podkreśla Archiwum Literatury Niemieckiej, zachowały się rękopisy prawie wszystkich dzieł Rilkego. Wstępne notatki, szkice i czystopisy pozwalają zrekonstruować genezę jego słynnych tomów poetyckich. W zbiorach rodzinnych znalazło się też 86 nieznanych wcześniej szkicowników i zeszytów, które zawierają szkice wierszy i listów, a także zapiski przypominające pamiętniki.
Książki z biblioteczki Rilkego.
Niezwykle obszerna korespondencja Rilkego obejmuje 2,5 tysiąca napisanych przez niego listów oraz około 6,3 tysiąca adresowanych do niego. Wśród zachowanej korespondencji znajdują się listy wymieniane z jego wielką miłością, rosyjską arystokratką, pisarką i psychoanalityczką Lou Andreas-Salomé, a także z Maxem Brodem, André Gidem, Hermannem Hessem, Paulem Klee, Oskarem Kokoschką, Gustavem Meyrinkiem, Robertem Musilem, Borisem Pasternakiem, Romainem Rollandem, Paulem Valérym i Stefanem Zweigiem. Są też wyciągi z rachunków wydawców i wnioski o dotacje, które dostarczają informacji o sytuacji materialnej poety.
Rilke z żoną Clarą w Rzymie, 1903 rok.
Po zindeksowaniu materiałów zostaną one udostępnione do badań w formie cyfrowej bez żadnych ograniczeń. Szeroka publiczność będzie mogła zobaczyć je po raz pierwszy na dużej wystawie zapowiedzianej na 4 grudnia 2025 roku, w 150. rocznicę urodzin Rilkego.
[am]
fot. (1) Wikimedia Commons, (2-5) Deutsches Literaturarchiv
Kategoria: newsy
