Ogłoszono nazwiska nominowanych do Nagrody Bookera 2016. Jurorzy postawili na mniej znanych autorów

13 września 2016

nominacje-do-bookera-2016-1
Jurorzy Man Booker Prize ogłosili tzw. krótką listę nominowanych do tegorocznej edycji nagrody. Wielcy pisarze, jak noblista J.M. Coetzee czy laureatka Pulitzera Elizabeth Strout, odpadli z wyścigu, ustępując miejsca mniej znanym autorom.

Jak powiedziała przewodnicząca jury, dr Amanda Foreman, tegoroczni finaliści wyróżniają się tym, że przejawiają chęć do zabaw językiem i formą: „Finałowa szóstka odzwierciedla znaczenie powieści we współczesnej kulturze, jej zdolność do obrony niekonwencjonalności, do odkrywania nieznanego i do stawiania czoła trudnym tematom”.

Listę nominowanych otwiera amerykański pisarz Paul Beatty ze swoją powieścią „The Sellout” o człowieku, który pragnie przywrócić niewolnictwo i segregację rasową w miejscowym liceum. Jedna z jurorek nazwała ją „ekscentryczną mieszanką satyry w stylu Swifta z obserwacyjnym humorem godnym Richarda Pryora”. Aktorka i satyryczka Sarah Silverman chwaliła książkę, twierdząc, że Beatty używa humoru „tak, jak chirurg używa znieczulenia”.

Brytyjska autorka Deborah Levy jest obecna w finale Bookera po raz drugi. W 2012 roku nominowana była za powieść „Swimming Home”. W tym roku wyróżnienie to spotkało ją za „Hot Milk”, która porusza temat kobiecej furii i seksualności, a także toksycznych relacji pomiędzy matką, chorującą prawdopodobnie na wymyśloną chorobę, a córką, która spędziła lata, próbując zrozumieć dolegliwość rodzicielki. Krytyczka Erica Wagner z „The Observer” określiła tę książkę jako „wielką powieść o życiu wewnętrznym”.

Na krótkiej liście znalazł się także szkocki pisarz Graeme Macrae Burnet i jego powieść „His Bloody Project” będąca kryminałem historycznym rozgrywającym się w 1869 roku. To historia potrójnego morderstwa dokonanego w niewielkiej szkockiej społeczności przedstawiona przy pomocy rzekomej dokumentacji sprawy (transkrypcje sądowe, raporty medyczne i policyjne, artykuły prasowe, pamiętnik mordercy itp.).

Nieczęsto zdarza się, by na krótkiej liście nominowanych do Bookera znalazł się debiut. Taka sytuacja ma miejsce w przypadku najmłodszej nominowanej, 35-letniej Amerykanki Ottessy Moshfegh. Jej „Byłam Eileen” to thriller psychologiczny o tytułowej bohaterce, skromnej młodej kobiecie, której życie upływa między opieką nad uzależnionym od alkoholu ojcem a pracą sekretarki w domu poprawczym dla chłopców, gdzie codziennie mają miejsce straszne rzeczy. Trawiona żalem i wstrętem do samej siebie, Eileen spędza ponure dni na perwersyjnych fantazjach i marzeniach o ucieczce do dużego miasta. Za to noce i weekendy wypełniają jej kradzieże w sklepach i sprzątanie bałaganu, który zostawia po sobie jej coraz bardziej obłąkany ojciec. Gdy któregoś dnia w domu poprawczym pojawia się promienna, piękna i wesoła Rebecca Saint-John, Eileen jest nią oczarowana i nie może się oprzeć jej urokowi. Wydaje się, że po raz pierwszy ma szansę na naprawdę cudowną przyjaźń. Jej przywiązanie do Rebeki ostatecznie prowadzi ją do współudziału w zbrodni. Powieść Ottessy Moshfegh ukazała się w polskim przekładzie w lutym tego roku nakładem wydawnictwa W.A.B.

Kolejnym finalistą jest urodzony w Kanadzie David Szalay ze swoim zbiorem opowiadań „All That Man Is”. Jeden z jurorów określił ten tom jako „błyskotliwie przygnębiającą i nieskończenie wciągającą” książkę, którą należy traktować jako „postbrexitową powieść”, ponieważ pełne doświadczenie lektury jest całkowicie zależne od przeczytania całości.

Listę zamyka Kanadyjka Madeleine Thien i jej powieść „Do Not Say We Have Nothing” o matce i córce, które zapraszają do domu Chinkę, uciekinierkę ze swego kraju po protestach na Placu Tiananmen.

Przypomnijmy, że w tym roku jurorzy spośród 155 zgłoszeń wybrali trzynaście książek, które znalazły się na długiej liście nominowanych. To właśnie z nich wyłoniono finałową szóstkę. Wszystkich autorów łączy to, że piszą w języku angielskim. O nominację mogły ubiegać się powieści, które ukazały się w Wielkiej Brytanii w okresie od października 2015 do września 2016 roku. Zwycięzca zostanie ogłoszony 25 października i oprócz pamiątkowej statuetki zgarnie też nagrodę pieniężną w wysokości 50 tysięcy funtów. Wśród dotychczasowych laureatów Bookera znajdują się: William Golding, Salman Rushdie, Kazuo Ishiguro, Margaret Atwood, Yann Martel, Hilary Mantel, Julian Barnes, Eleanor Catton, Richard Flanagan i Marlon James.

Na zdjęciu poniżej stoi od lewej Gaby Wood, dyrektor literacka Fundacji Nagrody Bookera, z tegorocznymi jurorami: Jonem Dayem, Davidem Harsentem, dr Amandą Foreman, Abdulrazakiem Gurnah i Olivią Williams.

nominacje-do-bookera-2016-2