Odnaleziono rzadką kopię słynnego „Sonetu 116”, która rzuca nowe światło na odbiór utworu Szekspira w dekadach po jego śmierci

10 marca 2025

Badaczka literatury angielskiej z Uniwersytetu w Oksfordzie odkryła manuskrypt ze zmodyfikowaną wersją „Sonetu 116” Williama Szekspira ukryty w XVII-wiecznym zbiorze poezji. To jedna z zaledwie dwóch znanych odręcznych kopii sławnego utworu.

Dr Leah Veronese natknęła się na bezcenne znalezisko w trakcie prac w Bibliotece Bodlejańskiej. Manuskrypt znajdował się w zbiorze poezji z XVII wieku pochodzącym z kolekcji Eliasa Ashmole’a (1617-1692), znanego antykwariusza i założyciela Ashmolean Museum, pierwszego w historii muzeum uniwersyteckiego.

„Przeglądając manuskrypt, zauważyłam wiersz wyglądający jak osobliwa wersja 'Sonetu 116′” – opowiada Veronese. „Kiedy zajrzałam do katalogu, oryginalnie sporządzonego w XIX wieku, wiersz był w nim opisany, ale niedokładnie – jako 'On Constancy in Love’ (z ang. 'O stałości w miłości’), ale bez podania nazwiska Szekspira”. Naukowczyni przypuszcza, że właśnie brak nazwiska autora oraz pewne zmiany w stosunku do oryginalnego tekstu sonetu są przyczynami, dla których rękopis tak długo umykał uwadze badaczy.

Veronese zwróciła uwagę na modyfikacje, jakim poddano utwór z 1609 roku. W nowej wersji miał on bowiem służyć jako słowa do pieśni skomponowanej przez Henry’ego Lawesa. By dopasować tekst do muzyki, całość wydłużono o siedem dodatkowych wersów, jak również zmieniono nieco wersy pierwszy i ostatni. W przerobionej formie sonet jawi się nawołaniem do politycznej i religijnej lojalności w dobie angielskiej wojny domowej pomiędzy „kawalerami” (rojalistami) a parlamentarzystami. Elias Ashmole był zdeklarowanym obrońcą monarchii, a dodatkowego posmaku tajemnicy przydaje manuskryptowi fakt, iż po zwycięstwie parlamentarzystów wszelkie publiczne wykonania muzyki zostały zakazane, co dodatkowo skazało przerobiony utwór na zapomnienie. Jest to tym bardziej ciekawe, że oryginalnie „Sonet 116” jest po prostu wierszem miłosnym i współcześnie często przywołuje się go podczas ślubów jako część przysięgi małżeńskiej.

Profesor Emma Smith, specjalistka od studiów nad Szekspirem i autorka książki „Przenośna magia”, stwierdziła, że „ekscytujące odkrycie” jej młodszej koleżanki pomoże badaczom zrozumieć odbiór tego dzieła Szekspira w dekadach po śmierci poety. „To ekscytujące znalezisko pokazuje, że trwające od wieków poszukiwania przykładów dawnego odbioru Szekspira nadal nie wyczerpały zasobów archiwów” – skomentowała. „’Sonet 116′ należy dziś do jednego z najsłynniejszych sonetów Szekspira, ale w swoim czasie nie cieszył się szczególną popularnością. Podczas gdy inne były szeroko dystrybuowane i cytowane, ten wspomniany został w zaledwie jednym znanym źródle. Dr Veronese udowadnia w swoich badaniach tej wersji tekstu, że była ona postrzegana w kontekście polityki rojalistów – dalece odmiennej od roli, jaką sonet spełnia dziś podczas ślubów!” – dodała.

Efekty badań Leah Veronese znajdziemy w jej artykule recenzowanym „A New Copy of 'Sonnet 116′: A Cavalier Cover Version” (z ang. „Nowa kopia 'Sonetu 116′: Przeróbka kawalerów”) zamieszczonym na łamach „The Review of English Studies”. „Z perspektywy badań rękopisów ta kopia 'Sonetu 116′ (…) kusząco wskazuje na możliwość istnienia innych słynnych tekstów, które mogą leżeć niezauważone w nieoczekiwanej formie pośród innych zbiorów i rękopisów” – czytamy w konkluzji artykułu.

[sr]

Tematy: , , , , ,

Kategoria: newsy