Odkryto nieznaną dotąd sztukę Edith Wharton

26 czerwca 2017


W przepastnych archiwach literackich zgromadzonych w Centrum Harry’ego Ransoma na Uniwersytecie w Teksasie dwie badaczki odnalazły maszynopis nieznanego dzieła amerykańskiej pisarki Edith Wharton.

„The Shadow of a Doubt” (z ang. „Cień wątpliwości”) to trzyaktowa sztuka – jedyna kompletna w dorobku Edith Wharton – datowana na 1901 rok. Nie ma o niej mowy w biografiach pisarki ani w jej własnych wspomnieniach opublikowanych pod tytułem „A Backward Glance”. Dwie badaczki, Laura Rattray z Uniwersytetu w Glasgow i Mary Chinery z Uniwersytetu Georgian Court w New Jersey, natknęły się na wzmiankę o dziele w doniesieniach teatralnych pochodzących z 1901 roku. Przekopały więc archiwa autorki zgromadzone w Centrum Harry’ego Ransoma i z niemałym zdumieniem odkryły dwa maszynopisy tego dzieła.

„Archiwa w Stanach Zjednoczonych i w Europie z ogromnymi zasobami(…) autorki zostały już gruntownie przeszukane. Po tym wszystkim nikt nie przypuszczał, że wciąż gdzieś tam kryje się długie, pełnowymiarowe, kompletne, oryginalne i profesjonalne dzieło Wharton, o którym nie wiedzieliśmy. Ale najwyraźniej było. W 2017 roku Edith Wharton nadal zaskakuje” – powiedziała Laura Rattray.

Jak twierdzą badaczki, Edith Wharton, jeszcze zanim opublikowała swoją pierwszą powieść, chciała zostać dramaturgiem. „Była głęboko zaangażowana w życie teatru, zarówno twórczo, jak i biznesowo” – wyjaśniła Rattray. Udało się ustalić, że sztuka „The Shadow of a Doubt” trafiła w pierwszych miesiącach 1901 roku do produkcji z zamiarem wystawienia na scenie. Główną rolę miała zagrać Elsie de Wolfe. Spektaklu nigdy jednak nie zrealizowano.

„The Shadow of a Doubt” porusza temat eutanazji, do którego Wharton wróciła w 1907 roku w powieści „The Fruit of the Tree”. John Derwent żeni się z Kate Tredennis, pielęgniarką i najlepszą przyjaciółką jego zmarłej żony Agnes, która odeszła na skutek tragicznego wypadku. Nowa pani Derwent jest wzorową żoną i macochą. Wszystko zmienia się, gdy John dowiaduje się, że Kate podała Agnes śmiertelną dawkę chloroformu. Czy informacja ta wpłynie na relacje łączące małżonków? Czy John uwierzy, że środek został podany na prośbę cierpiącej, a nie z zamiarem zabicia przyjaciółki? Jak mówi Susan Wissler, dyrektor wykonawcza The Mount, rezydencji należącej niegdyś do Wharton, znajdującej się w Lennox (Massachusetts), sztuka „zawiera wiele błyskotliwych uwag na tematy społeczne i choć nie kończy się happy endem, przynajmniej bohaterka nie umiera”.

Przypomnijmy, że żyjąca w latach 1862-1937 Edith Wharton zasłynęła głównie z powieści i opowiadań, choć miała w dorobku także kilka książek niebeletrystycznych i zbiory poezji. Była pierwszą kobietą, która zdobyła Nagrodę Pulitzera. Wielokrotnie nominowano ją do Nagrody Nobla, choć Akademia Szwedzka nie przyznała jej nigdy tego prestiżowego wyróżnienia.

Na załączonych zdjęciach prezentujemy stronę tytułową sztuki oraz dramatis person?. Dzieło można przeczytać online lub ściągnąć w formacie PDF, klikając tutaj.

[aw,am]
fot. (1) Beinecke Rare Book & Manuscript Library, (2,3) Harry Ransom Center
źródło: New York Times, The Guardian, Edith Wharton Review

Tematy: , ,

Kategoria: newsy