Nuala Ní Dhomhnaill otrzymała Międzynarodową Nagrodę Literacką im. Zbigniewa Herberta 2018

11 maja 2018

Podczas czwartkowej uroczystości w Teatrze Polskim w Warszawie, Nuala Ní Dhomhnaill odebrała Międzynarodową Nagrodę Literacką im. Zbigniewa Herberta 2018. Pochodząca z Irlandii poetka, eseistka, krytyczka literacka, autorka scenariuszy i książek dla dzieci, otrzymała statuetkę oraz czek o wartości 50 tysięcy dolarów.

Wręczana od 2013 roku Międzynarodowa Nagroda Literacka im. Zbigniewa Herberta to jedyne tego typu wyróżnienie przyznawane w Polsce, które posiada światowy zasięg. Nagrodę przyznaje się w dziedzinie poezji za wybitne dokonania artystyczne i intelektualne, nawiązujące do idei, które przyświecały twórczości Zbigniewa Herberta: niezależności, umiłowania wolności, oporu wobec kłamstwa, nierówności i przemocy. Dla wielu pokoleń Polaków to właśnie wiersze autora „Raportu z oblężonego Miasta” były i są moralnym drogowskazem i źródłem nadziei.

Nualę Ní Dhomhnaill, laureatkę tegorocznej nagrody, wskazało międzynarodowe jury, w skład którego weszli poeci, eseiści, tłumacze i wydawcy: Jurij Andruchowycz (Ukraina), Edward Hirsch (USA), Michael Krüger (Niemcy), Mercedes Monmany (Hiszpania) oraz Tomasz Różycki (Polska).

Nuala Ní Dhomhnaill podziękowała Katarzynie Herbert, Fundacji imienia poety oraz członkom jury za przyznanie jej Nagrody. „Decyzja znamienitego jury, by wyróżnić mnie Nagrodą im. Zbigniewa Herberta, jest dla mnie nie tylko wielkim zaszczytem, ale również potwierdzeniem i uzasadnieniem pracy, której poświęciłam moje życie, mojego pisarstwa, i tego, co mam nadzieje udowodniłam – emocjonalnej i intelektualnej egzystencji kobiety w języku irlandzkim i w poezji w XX i XXI wieku” – mówiła laureatka.

W imieniu jury Międzynarodowej Nagrody Literackiej im. Zbigniewa Herberta laudację na cześć Nuali Ní Dhomhnaill wygłosił Tomasz Różycki. „Nuala Ní Dhomhnaill potrafi pisać po gaelicku tak, jak jej najwybitniejsze angielskojęzyczne koleżanki i koledzy, jest wspaniałą, współczesną poetką światowego formatu i klątwa języka gaelickiego jej w tym nie przeszkadza. (…) Język gaelicki, oryginalny język irlandzki, jest językiem mniejszości. Jest to jeden z tych małych języków, które w swej historii miały nieszczęście mieć za sąsiada olbrzyma, tym olbrzymem dziś jest angielski. (…) Myślę, że przynależność do takiej mniejszości, broniącej – zdawałoby się – z góry przegranej sprawy, spodobałaby się Zbigniewowi Herbertowi” – powiedział Tomasz Różycki.

„Herbert fascynował się kulturami, którym w historii 'gorzej się powiodło’, które zostały podbite przez silniejszych sąsiadów. Badał z tego powodu kulturę Langwedocji czy Etrusków, pamiętając oczywiście, że również Polacy o mało nie zostali starci z powierzchni Europy. Jestem przekonana, iż wybór twórcy piszącego w języku niewielkiego narodu, mającego za sobą bolesne doświadczenia historyczne i heroicznie walczącego o przetrwanie – przypadłby mu do gustu. Ja sama zaś dodatkowo cieszę się, że nagroda jego imienia po raz pierwszy trafiła do rąk kobiety” – mówiła Katarzyna Herbert, wdowa po poecie i założycielka Fundacji jego imienia.

Wieczór uświetnił występ irlandzkiej wokalistki Eilis Kennedy śpiewającej tradycyjne irlandzkie ballady, które – jak podkreśliła w swoim wystąpieniu Nuala Ní Dhomhnaill – już w dzieciństwie formowały jej wrażliwość poetycką, i są głęboko związane z jej poezją. W uroczystości wziął także udział laureat Nagrody im. Zbigniewa Herberta 2015, Ryszard Krynicki, który przeczytał wybrane przez siebie wiersze autora „Pana Cogito”.

Retransmisję pełnego zapisu wideo z przebiegu uroczystości wręczenia Międzynarodowej Nagrody Literackiej im. Zbigniewa Herberta 2018 możecie obejrzeć poniżej: