Nie żyje Edward Redliński, autor powieści „Konopielka”

11 lipca 2024

W wieku 84 lat zmarł Edward Redliński, prozaik, dramatopisarz i reportażysta, któremu największą popularność przyniosła powieść „Konopielka”, zekranizowana przez Witolda Leszczyńskiego. Wiadomość o śmierci autora przekazało Stowarzyszenie Pisarzy Polskich.

Redliński urodził się w rodzinie chłopskiej we Frampolu koło Białegostoku i – jak zapewniał – nigdy nie wyparł się swoich korzeni. Ukończył studia na Wydziale Geodezji i Kartografii Politechniki Warszawskiej oraz Studium Dziennikarskie Uniwersytetu Warszawskiego.

Swoją twórczość zaczynał od pisania reportaży. Po nich przyszedł debiutancki zbiór opowiadań „Listy z Rabarbaru” (1967), który przyniósł mu pierwszą nagrodę. Przełom karierze nastąpił za sprawą powieści „Konopielka” z 1973 roku, dzięki której trafił do grona najważniejszych pisarzy tzw. nurtu chłopskiego. Jak podkreślał Redliński, takim językiem, jakim była napisana książka, rozmawiano w jego wsi jeszcze w latach 50. Powieść docenili zarówno czytelnicy, jak i krytycy literaccy. W krótkim czasie doczekała się kolejnych wydań, a także scenicznych adaptacji. Ukoronowaniem popularności był głośny film z 1981 roku z Krzysztofem Majchrzakiem, Anną Seniuk i Joanną Sienkiewicz w rolach głównych.

W latach 1984-1991 Redliński, jak tysiące Polaków, przebywał na emigracji w Stanach Zjednoczonych. Jak powiedział po powrocie Zdzisławowi Pietrasikowi z „Polityki”, jego największych osiągnięciem było to, że tam przetrwał. „Przez większość czasu biedował, uporczywie trwając przy zamiarze zarobkowania piórem. Mało tego, został wykorzystany i oszukany przez aktora, z którym wszedł w spółkę, by podbić polonijną publiczność widowiskiem napisanym zaraz po przybyciu do Stanów. Cała ta historia, zrelacjonowana przez niego w utworze 'Tańcowały dwa Michały’, to dzisiaj materiał zadziwiający – nie wiem, czy dla reżysera filmowego, może raczej dla socjologa emigracji, zainteresowanego patologią relacji społecznych?” – pisała Jolanta Sztachelska z Uniwersytetu w Białymstoku w artykule „W Taplarach i gdzie indziej. Przypadki Edwarda Redlińskiego”.

Okres emigracyjny przyniósł zasadniczą korzyść: dzięki niemu powstało wiele kolejnych utworów Redlińskiego, m.in. powieść „Szczuropolacy” i dramat „Cud na Greenpoincie”, które stanowiły podstawę kolejnego znanego filmu w jego dorobku – „Szczęśliwego Nowego Jorku” z Bogusławem Lindą, Zbigniewem Zamachowskim, Cezarym Pazurą i Katarzyną Figurą w rolach głównych.

Zapytany w latach 70. przez dziennikarkę „Kultury”, jak określiłby swoją twórczość, Redliński odpowiedział: „Przedzieranie się przez blichtry do autentyczności, tej 'niekulturalnej’. I ambiwalencja: pomieszanie powagi ze śmiechem, wulgarności z patosem, bólu z szyderstwem. Okrucieństwa z czułością. Jak w życiu”.

„Konopielkę” Edwarda Redlińskiego można przeczytać bezpłatnie w bibliotece Wolne Lektury.

[am]
fot. (1) Wikimedia Commons, (2) Mariusz Kubik, mariuszkubik.pl
źródło: Jolanta Sztachelska „W Taplarach i gdzie indziej. Przypadki Edwarda Redlińskiego”

Tematy: , ,

Kategoria: newsy