Nie żyje Edmund White, jeden z pionierów literatury gejowskiej
Pisarz Edmund White zmarł we wtorek, 3 czerwca, w swoim domu na Manhattanie w oczekiwaniu na karetkę po tym, jak wystąpił u niego ból żołądka. Jego śmierć potwierdził agent Bill Clegg. Jeden z bardziej wpływowych autorów literatury queer miał 85 lat.
Edmund White urodził się w Cincinnati w 1940 roku, a dorastał w Evanston w stanie Illinois. Chociaż przyjęty został na Harvard, wybrał studia sinologiczne na Uniwersytecie Michigan, aby pozostać w kontakcie ze swoim terapeutą, który zapewniał o możliwości „wyleczenia” swojego pacjenta z homoseksualizmu. Nawiązania do konsekwencji tej decyzji znaleźć możemy notabene w niektórych z późniejszych powieści White’a.
W 1973 roku, w trakcie pracy jako dziennikarz, White zadebiutował powieścią „Zapominanie Eleny”. Książka była przełomem w pisaniu o doświadczeniach społeczności LGBT. „Gejowska beletrystyka wcześniej, proza Gore’a Vidala i Trumana Capote’a, pisana była dla heteroseksualnych czytelników. My myśleliśmy o gejowskich odbiorcach i to była zasadnicza różnica” – wspominał swój debiut i nadejście nowej fali gejowskich autorów sam White. Nowo zdobytą popularność umocnił pierwszy w historii „podręcznik” seksu męsko-męskiego „The Joy of Gay Sex” (1977), który napisał wspólnie z psychoterapeutą Charlesem Silversteinem. „Gdybym napisał go sam, musiałby nosić tytuł 'Tragedia seksu gejowskiego'” – żartobliwie powiedział White w wywiadzie udzielonym „Guardianowi”. Jak dodał, Silverstein wniósł do tej książki „element ciepła i czułości”.
Jego kolejne powieści oparte były w dużej mierze na własnych przeżyciach, zwłaszcza bestsellerowa trylogia: „A Boy’s Own Story” (1982, wydana w Polsce pod tytułem „Zuch”), „The Beautiful Room Is Empty” (1988) i „The Farewell Symphony” (1997), będąca sumą doświadczeń od dzieciństwa po wiek średni. White napisał także pięć zbiorów memuarów: „My Lives” (2005), „City Boy” (2009) poświęcone życiu w Nowym Jorku przełomu lat 60. i 70., „Inside a Pearl: My Years in Paris” (2014) ze wspomnieniami z życia w Paryżu, „The Unpunished Vice” (2018) o jego ulubionej literaturze i „The Loves of My Life” (2025) dokumentujące bardzo intensywne życie seksualne. Ważny w dorobku White’a był także trzyczęściowy cykl biografii pisarzy-homoseksualistów: Jeana Geneta („Genet: A Biography”, 1993), Marcela Prousta („Proust. Biografia”, 1998) i Arthura Rimbauda („Rimbaud: The Double Life of a Rebel”, 2008).
Od 1984 roku White był nosicielem wirusa HIV. W 2012 roku przeżył dwa poważne udary, a dwa lata później – atak serca. Wspominając pisarza, Paul Baggaley, redaktor naczelny w wydawnictwie Bloomsbury, stwierdził, że był on twórcą „jednych z najlepszych i najodważniejszych powieści, biografii i wspomnień ostatnich pięćdziesięciu lat, z których wiele pozostanie klasyką dla przyszłych pokoleń. Nie sposób przecenić znaczenia lub wpływu jego twórczości w przybliżaniu doświadczeń gejowskich najszerszemu gronu czytelników, zawsze przekazywanych z humorem, elegancją i seksualną otwartością”.
W 2019 roku White otrzymał Medal za wybitny wkład w literaturę amerykańską.
[sr]
fot. David Shankbone/Wikimedia Commons
Kategoria: newsy
