Naukowcy z Portugalii stworzyli „elektroniczny nos” do wąchania starych książek i oceny ich stanu

19 listopada 2019


Zespół naukowców z Uniwersytetu w Aveiro (Portugalia) stworzył „elektroniczny nos” zdolny do wyczuwania zapachu starych książek. Urządzenie ma służyć do oceny stanu woluminów i doboru najbardziej odpowiedniego sposobu ich przechowywania.

Wiele osób lubi zapach starych książek. Skąd on się bierze? Gdy książki się starzeją, związki chemiczne zawarte w kleju, papierze i atramencie zaczynają się rozkładać i jednocześnie uwalniają lotne związki organiczne, które są źródłem zapachu. Jeśli do produkcji papieru użyto drewna, wąchając stare stronice, najprawdopodobniej poczujemy nutę wanilii, która bierze się z rozpadu ligniny. Kartki mogą wydzielać też mieszanki zapachów, w których odkryjemy nuty migdałów, karmelu, czekolady, trawy i kwasów.

Bez względu jednak na to, jak silny węch byśmy mieli, nie wystarczy on do tego, aby rozpoznać stan książek i uchronić je przed zniszczeniem. W tym celu eksperci czasami muszą pobierać próbki, co ? jak możemy się domyślać ? nie jest doskonałym rozwiązaniem, ponieważ może zagrażać integralności zabytków. I tu z pomocą przychodzi urządzenie stworzone przez naukowców z Portugalii, które oferuje nieinwazyjną metodę analizy stanu woluminów.

Do zbudowania „elektronicznego nosa”, jak nazywają twórcy swój prototyp, wykorzystano sześć różnych kryształów kwarcu, które mają właściwości piezoelektryczne. Następnie przetestowano urządzenie na 19 różnych książkach opublikowanych między 1567 a 2016 rokiem. Jak się okazało, wynalazek prawidłowo sklasyfikował skład papieru i stan każdej książki. Nie tylko precyzyjnie odróżnił papier z bawełny i lnu od papieru drewnopochodnego, ale także rozpoznał, z którego okresu pochodziły poszczególne książki. Co ciekawe, dzięki zapachowi urządzenie było w stanie wywąchać bez żadnych dodatkowych testów, czy książki ulegają procesowi żółknięcia.

Naukowcy planują teraz przeprowadzić więcej badań. Jeśli odniosą sukces, ich wynalazek może pomóc konserwatorom w tańszej, bezpieczniejszej i skuteczniejszej ochronie większej ilości książek niż kiedykolwiek wcześniej. Swoim odkryciem twórcy podzielili się na łamach czasopisma naukowego „ACS Sensor”.

Na zdjęciu poniżej możecie zobaczyć „elektroniczny nos” podczas wąchania książki:

[am]

Tematy: , , , ,

Kategoria: newsy