Ministerstwo Edukacji zapowiada zmiany na liście szkolnych lektur. Co się pojawi, a co zniknie?

11 czerwca 2021

Ministerstwo Edukacji i Nauki planuje wprowadzić duże zmiany na liście szkolnych lektur, co ma przełożyć się na „lepsze dopasowanie omawianych utworów do realizacji podstawy programowej”. Właśnie został opublikowany projekt rozporządzenia, a konsultacje społeczne mają potrwać do 8 lipca.

Jak czytamy na oficjalnej stronie rządowej, zmiany obejmują „wszystkie etapy kształcenia” i „dotyczą przede wszystkim wykazu lektur uzupełniających”. Nowe tytuły na liście zostały dobrane ze względu na ich „walory edukacyjne i wychowawcze (czytelny system wartości), elementy konstrukcyjne utworu (konstrukcja świata przedstawionego, wyraziście zarysowana akcja) oraz warstwę językową utworu (polszczyzna staranna, pozbawiona wulgaryzmów i kolokwializmów, nadmiernych ozdobników)”. Ministerstwo podkreśla, że zmiany w kanonie lektur obowiązkowych sprowadzą się przede wszystkim do usunięcia niektórych tytułów, w związku z czym uczniowie przygotowujący się do egzaminów nie zostaną niespodziewanie obciążeni dodatkowym materiałem.

Już pod koniec maja minister edukacji Przemysław Czarnek zapowiedział, że w kanonie lektur pojawi się więcej dzieł Jana Pawła II, a także „znakomite pozycje literatury polskiej, książki, opracowania, choćby IPN, znakomite komiksy dla dzieci i młodzieży pięknie pokazujące w pozytywny sposób historię Polski”.

W klasach I-III mają zostać dodane takie książki, jak „Wścibscy” Doroty Gellner, „Mania, dziewczyna inna niż wszystkie. Opowieść o Marii Skłodowskiej-Curie” Julity Grodek, fragmenty książki „Lolek. Opowiadania o dzieciństwie Karola Wojtyły” Piotra Kordyasza, „Kłopoty Kacperka góreckiego skrzata” Zofii Kossak-Szczuckiej, „Piaskowy Wilk” Åsy Lind i „Którędy do Yellowstone? Dzika podróż po parkach narodowych” Aleksandry i Daniela Mizielińskich. Zniknie natomiast „Zaczarowana zagroda” małżeństwa Centkiewiczów, „Oto jest Kasia” Miry Jaworczakowej, „Kto z was chciałby rozweselić pechowego nosorożca?” Leszka Kołakowskiego i „Sposób na Elfa” Marcina Pałasza.

Zmiany na liście lektur dla klas IV-VIII są motywowane ministerialnymi wątpliwościami co do „warstwy składniowo-leksykalnej języka oraz zawartości merytorycznej (m.in. kreacji świata przedstawionego)”. Na tej podstawie miałyby zniknąć takie tytuły, jak „Felix, Net i Nika oraz Gang Niewidzialnych Ludzi” Rafała Kosika, „Winnetou” Karola Maya i „Stowarzyszenie Umarłych Poetów” Nancy H. Kleinbaum. „Ziele na kraterze” Melchiora Wańkowicza miałoby zostać przesunięte z listy obowiązkowej na uzupełniającą. Dodatkowo pojawią się natomiast tytuły, które w założeniu „pozwolą uczniom na odwoływanie się do wartości uniwersalnych związanych z postawami społecznymi, narodowymi, religijnymi i etycznymi”. Za takie uznano „Wielkiego Rybaka” Lloyda Cassela Douglasa, „Bursztyny” Zofii Kossak-Szczuckiej, „Nie lękajcie się! Rozmowy z Janem Pawłem II” André Frossarda, „Placówkę” i „Zemstę” Bolesława Prusa, „Sąd Ozyrysa” Henryka Sienkiewicza i „Jesienną miłość” Nicholasa Sparksa.

W szkołach ponadpodstawowych z listy mają zniknąć wiersze Marcina Świetlickiego, jako że „nie reprezentują wartości, które wpisane zostały w podstawie programowej”. Ta decyzja wzbudziła zresztą aprobatę poety, wyrażoną w – jak zawsze – charakterystycznym stylu na jego profilu na Facebooku. „Ta władza naprawdę wsłuchuje się w głosy Polaków! Bardzo nie chciałem, by moje wiersze pozostawały w programie nauczania, prosiłem i błagałem – i dopiero najmilszy Minister Czarnek je usunie! Poeta narodowy Wojciech Wencel bardzo chciał, by dręczono uczennice i uczniów jego wierszami – i też został wysłuchany. Od wczoraj szczęście moje jest ogromne!” – napisał Świetlicki.

Oprócz wierszy Świetlickiego ma zniknąć część „Mitologii” Jana Parandowskiego poświęcona mitologii rzymskiej, „Wielki Testament” François Villona, „Żywoty świętych” Piotra Skargi, „Mała apokalipsa” Tadeusza Konwickiego i „Antygona w Nowym Jorku” Janusza Głowackiego. Propozycje do dodania w zakresie podstawowym to fragmenty „Listów do Matki” Juliusza Słowackiego, fragmenty „Listów z podróży do Ameryki” Henryka Sienkiewicza, „Ludzie bezdomni” Stefana Żeromskiego, wybór wierszy Ryszarda Krynickiego i Adama Zagajewskiego, „Raport Witolda” Witolda Pileckiego, „Anus mundi” Wiesława Kielara, „Pożoga. Wspomnienia z Wołynia 1917-1919” Zofii Kossak-Szczuckiej, wybrane opowiadanie Jarosława Iwaszkiewicza i „Drużyna Pierścienia” J.R.R. Tolkiena. Jeżeli zaś chodzi o zakres rozszerzony, ministerstwo proponuje „Błogosławioną winę” Zofii Kossak-Szczuckiej, dwie książki Ferdynanda Antoniego Ossendowskiego: „Mocni ludzie” oraz „Ludzie, zwierzęta, bogowie”, „Gdy brat staje się katem” Krystyny Lubienieckiej-Baraniak, „Zapiski więzienne” Stefana Wyszyńskiego, „Ojca wolnych ludzi. Opowieść o Prymasie Wyszyńskim” Pawła Zuchniewicza oraz wybór tekstów Jana Pawła II, takich jak „Przekroczyć próg nadziei”, „Tryptyk rzymski”, „Pamięć i tożsamość”, „Fides et ratio” oraz „Przed sklepem jubilera”.

[kch]

Tematy: ,

Kategoria: newsy