Michel Houellebecq, Anne Carson i Salman Rushdie z największymi szansami na literackiego Nobla 2022? Znamy typowania bukmacherów

3 października 2022

W czwartek 6 października poznamy laureata tegorocznej Nagrody Nobla w dziedzinie literatury. Choć werdykt nie zostanie ogłoszony do tego momentu, bukmacherzy, jak co roku, już wcześniej próbują wytypować zwycięzcę. Najwyżej w zestawieniach znajduje się nazwisko francuskiego pisarza Michela Houellebecqa, którego najnowsza powieść „Unicestwianie” trafi do polskich księgarń dzień przed ogłoszeniem werdyktu Akademii Szwedzkiej. W zestawieniach wysoko plasują się również szanse Anne Carson i Salmana Rushdiego. Na liście jest też jedno nazwisko z Polski.

Houellebecq, którego najnowszą powieść przeczytają wkrótce polscy czytelnicy, jest jednym z najbardziej poczytnych żyjących pisarzy francuskich, a jego każda nowa książka jest szeroko dyskutowana w mediach. „Unicestwianie” może nie wywołało takich kontrowersji jak „Uległość” czy „Serotonina”, ale i w tym przypadku autor nie pozostawia nikogo obojętnym. Étienne Campion z tygodnika „Marianne” określił ją „głęboką powieścią o chorobie, cierpieniu, agonii i śmierci, która zaskoczy, a nawet zirytuje wielu czytelników”. Jak ta i poprzednie książki pisarza wpłyną na werdykt Akademii Szwedzkiej? Przekonamy się już niebawem. Serwisy bukmacherskie dają autorowi „Unicestwiania” wysokie szanse na wygraną – Unibet stawia go na pierwszym miejscu z kursem 6.00, Betsson na drugim z kursem 6.00, a Betfan też na drugim z wyceną 8.50.

Po ataku nożownika bardzo wzrosły szanse na Nobla Salmana Rushdiego. W niedawnym artykule opublikowanym w „New Yorkerze” felietonista David Remnick przypomniał, że Akademii Szwedzkiej zajęło 27 lat, by oficjalnie potępić fatwę Chomejniego. Nagroda dla autora „Szatańskich wersetów” miałaby więc być okazją do zadośćuczynienia za to zaniechanie. Najwyraźniej podobnie sądzą osoby typujące laureata, ponieważ Rushdie zajął pierwsze miejsce na liście Betfan z kursem 7.50, natomiast w typowaniach Unibet w Europie zajął drugie miejsce ex aequo z Anne Carson i Annie Ernaux, osiągając kurs 7.50. Firma Betsson jest nieco bardziej sceptyczna, dając pisarzowi miejsce poza pierwszą piątką z kursem 12.0.

Warto pamiętać, że jeśli Akademia Szwedzka nie zmieniła swojego dotychczasowego modelu wybierania laureata, to szansa na to, że będzie odnosić się do aktualnych wydarzeń na świecie, jest nikła. Według tego klucza Salman Rushdie, ale i zgłaszany przez Komitet Nauk o Literaturze Polskiej Akademii Nauk Serhij Żadan raczej na Nobla nie mogą liczyć. Co nie znaczy, że ich dorobek nie jest warty docenienia. Jeden z członków Akademii, Horace Engdahl, wyjaśnił jednak, że gdy kandydat znajdzie się na krótkiej liście, musi minąć kilka lat, poświęconych na czytanie i analizowanie jego dzieł, zanim zostanie wybrany laureatem. Dodatkowo – jak się domyślamy – przez ten czas kondycja jego prozy nie może wyraźnie obniżyć poziomu. Rushdie i Żadan musieliby więc widnieć na krótkiej liście od jakiegoś czasu.

W ciągu minionych 10 lat Nobla w dziedzinie literatury tylko dwa razy odbierali autorzy poezji (Bob Dylan w 2016 roku i Louise Glück w 2020 roku), a w pozostałych latach – twórcy prozy. Betfan prognozuje, że jeszcze w tym roku ten trend zostanie utrzymany i literacki Nobel trafi do autora powieści. Kurs 1.10 na ten scenariusz oznacza niemal pewne zdarzenie. Jeśli ktoś miałby zburzyć tę pewność, to kanadyjska poetka modernistyczna Anne Carson. Firma Betsson daje jej pierwsze miejsce z kursem 5.0, natomiast Unibet ex aequo drugie z kursem 7,50. Całkiem wysoko plasuje się też arabski poeta Adonis (Unibet 9.00).

Etatowym potencjalnym zwycięzcą przestał być Haruki Murakami, który po wieloletnim okupowaniu czołówki zestawień może obecnie liczyć co najwyżej na kurs 13.0 (Unibet) lub 15.0 (Betsson i Betfan). Zaskoczyć może również wyraźny spadek dwóch tuzów literatury amerykańskiej – Dona DeLilla (kursy od 25.0 do 26.0) i Cormaca McCarthy’ego (35.0-41.0), przygotowującego na koniec października dwie nowe powieści. Ich miejsce zajął Stephen King, który jest świeżo po opublikowaniu „Baśniowej opowieści”. Firmy bukmacherskie dają mu kurs 12.0 (Betfan), 18.0 (Betsson) i 21.0 (Unibet). Gdyby zdobył medal, byłby pierwszym autorem stricte gatunkowym, któremu przyznano Nobla. Wydaje się jednak, że jego wysoka pozycja to jedynie pobożne życzenia wiernych czytelników.

Choć Olga Tokarczuk otrzymała Nobla zaledwie trzy lata temu (z opóźnieniem, za 2018 rok), to na międzynarodowej giełdzie spekulacji pojawia się kolejne polskie nazwisko. Chodzi o poetę Ryszarda Krynickiego, zaliczanego do najważniejszych twórców współczesnej polskiej poezji, docenionego Międzynarodową Nagrodą Literacką im. Zbigniewa Herberta i Wrocławską Nagrodą Poetycką Silesius za całokształt pracy twórczej. Zdaniem bukmacherów jego szanse nie są zbyt wysokie – Betfan daje mu 20:1, Betsson 22:1, a Unibet 26:1.

Trzeba też wziąć pod uwagę, że Komitet Nablowski zapowiedział położenie większego nacisku na różnorodność. Być może więc po ubiegłorocznym zwycięzcy, Abdulrazaku Gurnahu, którego powieść „Powróceni” przeczytamy w październiku nakładem Wydawnictwa Poznańskiego, przyszedł czas na to, by Nobla otrzymał Ngũgĩ wa Thiong’o, uważany za najważniejszego twórcę literatury ze Wschodniej Afryki, kurdyjsko-syryjski powieściopisarz Salim Barakat lub amerykańska prozaiczka o haitańskich korzeniach Edwidge Danticat? Odpowiedź poznamy już w czwartek 6 października.

Typowania do literackiej Nagrody Nobla 2022 według Betfan:

Typowania do literackiej Nagrody Nobla 2022 według Betsson i Unibet:

Artur Maszota
fot. Adam Baker/Flickr

Tematy: , , , , , , , , , , , , , , , , ,

Kategoria: newsy