Magdalena Bielska laureatką Nagrody im. Wisławy Szymborskiej za najlepszy tom poetycki 2023 roku

Kapituła Nagrody im. Wisławy Szymborskiej wybrała najlepszą książkę poetycką 2023 roku. Laureatką XII edycji konkursu została Magdalena Bielska za tom „Poradnik dla niedawno zmarłych”. Werdykt ogłoszono podczas niedzielnej gali w Teatrze im. Juliusza Słowackiego w Krakowie.

Magdalena Bielska jest córką Jerzego Pilcha i podobnie jak ojciec została pisarką. Opublikowany w 2023 roku przez Wydawnictwo a5 „Poradnik dla niedawno zmarłych” to jej piąta książka poetycka, najdojrzalsza z dotychczas napisanych. Podstawową materią zebranych w tomie wierszy są własne doświadczenia autorki, a nadrzędnym tematem – sytuacja kogoś, kto w krótkim okresie stracił kilkoro najbliższych i znalazł się w środku świata bez matki, ojca i babki.

„Poetycka opowieść Magdaleny Bielskiej to współczesne 'Dziady’ – obcowanie żywych z bliskimi zmarłymi w intensywnie przeżywanych wspomnieniach, snach, wizjach lub (i aż) – w kreujących je figurach języka. Aura lekkości, groteska, ironia i nostalgiczny humor wielu wierszy skrywają smutek i rozpacz po stracie (wielu stratach) osób najbliższych, ale poetka stara się to wyrazić bez lamentu i rozdzierania szat” – mówiła w trakcie laudacji Magdalena Rabizo-Birek, członkini kapituły nagrody.

„Świat przedstawiony w książce Bielskiej pochłania. Autorka konstruuje bardzo mocne obrazy, które zapadają w pamięć. Paradoksalnie jednak w samym tym świecie rzeczywistość rozpada się, rzeczy się gubią, bohaterowie i bohaterki zapominają i są zapominani. Spójna narracja prowadzona w wierszach sprawia, że tom można czytać jak powieść, jednak forma poetycka oferuje dodatkowe możliwości odczytania utworu. Metafory, krótkie niedopowiedziane zdania, zaskakujące zestawienia słów otwierają przed czytelnikami i czytelniczkami pole do bardzo szerokiej interpretacji” – dodaje o zwycięskim tomie Joanna Bociąg, która pełni funkcję sekretarz nagrody.

Magdalena Bielska jako laureatka otrzymała statuetkę inspirowaną jedną z wyklejanek Wisławy Szymborskiej oraz czek na 100 tysięcy złotych. Pozostali nominowani – Agata Jabłońska, Marzanna Bogumiła Kielar, Michał Sobol i Katarzyna Szweda – otrzymali po 8 tysięcy złotych.

W trakcie gali wręczona została również nagroda za najlepsze tłumaczenie tomu poetyckiego na język polski, opublikowanego w latach 2022-2023. Wyróżnienie translatorskie przyznawane jest co dwa lata. Tegorocznymi laureatami zostali Maciej Topolski za przekład „Autobiografii czerwonego” oraz autorka książki – Anne Carson. Tom opublikowany został w Wydawnictwie Ossolineum w 2022 roku. Anne Carson nie mogła pojawić się na gali osobiście, ale nagrała krótki film z podziękowaniami oraz czytanym przez siebie fragmentem „Autobiografii czerwonego”, który mieli okazję obejrzeć goście przybyli na galę.

Carson sięga w swej książce do antycznych historii, by opowiedzieć je na nowo: to obrazowa i zarazem erudycyjna książka o „zwyczajnej, po ludzku zwyczajnej, źle wybranej miłości”, ale też refleksja o byciu innym. „Autobiografia czerwonego” jest powieścią-poematem, rozszczelniającą ramy gatunkowe i wyrastającą z praktyki przekładu literackiego, napisaną po Homerze i Stezychorze, po Emily Dickinson i Gertrude Stein – dowcipną i inteligentną.

„Dzięki wysiłkowi Macieja Topolskiego zyskaliśmy w polszczyźnie zuchwałą książkę o emancypacji, o hakowaniu przymiotnikowych rygli tak, by dawały się otworzyć, a dzięki temu możliwe było sprawdzanie co znaczą, jak znaczą, czy mogą znaczyć inaczej, czy da się opowiedzieć postać, zdarzenie, rzecz inaczej. Dzięki Maciejowi Topolskiemu uzupełniony został dotkliwy literacki brak. Poruszający polski przekład 'Autobiografii czerwonego’ jest jedną z tych książek koniecznych, która bez wątpienia oddziaływać będzie na współczesną polską literaturę, nie tylko poezję” – podkreślała w laudacji Anna Marchewka, członkini kapituły nagrody.

„Nagroda za 'Autobiografię czerwonego’ to także ukłon w stronę Wydawnictwa Ossolineum i serii Wygłosy, którą książka Carson rozpoczęła. Publikowane w niej tomy zapełniają lukę na polskim rynku wydawniczym. Ukazują się w niej książki poetyckie współczesnych pisarek i pisarzy nietłumaczonych wcześniej na język polski lub niedostatecznie rozpoznanych w naszym kraju. Polscy czytelnicy i polskie czytelniczki otrzymują całe tomy, a nie subiektywne wybory twórczości. Jedną z tych książek jest właśnie 'Autobiografia czerwonego’ w przekładzie Macieja Topolskiego. To pozornie prosta powieść wierszem, której poetyckość przejawia się na wielu poziomach, choć nie zawsze widoczna jest przy pierwszej lekturze. Ta wielowarstwowość poematu Carson wymagała od tłumacza dużej sprawności językowej i orientowania się w wielu kontekstach” – komentuje tegoroczny wybór Joanna Bociąg, sekretarzyni nagrody.

W trakcie wydarzenia tłumacz książki Maciej Topolski otrzymał statuetkę inspirowaną jedną z wyklejanek Wisławy Szymborskiej oraz czek na 50 tysięcy złotych. Statuetka oraz nagroda finansowa w wysokości 50 tysięcy złotych zostaną także przekazane Anne Carson.

Nagroda im. Wisławy Szymborskiej przyznawana jest co roku za książkę poetycką wydaną w języku polskim w roku poprzedzającym, a co dwa lata – za książkę tłumaczoną z języka obcego. Organizatorem konkursu jest Fundacja Wisławy Szymborskiej. Wyboru nominowanych i laureatów dokonała kapituła w składzie: Andrea Ceccherelli, Đurđica Čilić, Janusz Drzewucki, Anna Marchewka, Magdalena Rabizo-Birek, Marta Wyka i Jurij Zawadski.

Poniżej możecie zobaczyć zapis uroczystości, podczas której wręczono nagrody:

[am]

Tweet

Tematy: Anne Carson, Maciej Topolski, Magdalena Bielska, Nagroda im. Wisławy Szymborskiej, poezja i dramat, Wydawnictwo a5, Wydawnictwo Ossolineum

Kategoria: newsy