banner ad

Kolejny starodruk wrócił do Polski. Tym razem z aukcji w Sztokholmie do Muzeum Zamkowego w Malborku

26 maja 2025

Kilka dni temu pisaliśmy o odzyskaniu XVI-wiecznego starodruku zrabowanego podczas wojny w Szczecinie, a tymczasem kolejna książka trafia po latach do polskich zbiorów. Muzeum Zamkowe w Malborku i Ministerstwo Kultury poinformowały o powrocie do naszego kraju XVIII-wiecznej książki „Żywot Stanisława I” pochodzącej z przedwojennych zbiorów zamku malborskiego.

Uroczystość przekazania odzyskanego XVIII-wiecznego starodruku odbyła się w miniony czwartek w Malborku. Jak poinformowała kierowniczka działu marketingu Muzeum Zamkowego, Iwona Orszulak, biografia Stanisława Leszczyńskiego (1677–1766), króla Polski w latach 1704–1709 i 1733–1736, autorstwa Jerzego Daniela Seylera (1686–1745) została napisana jeszcze za życia króla.

„Dzieło składa się z trzech części. Zawiera wiele wątków z życia króla – przekazuje informacje o jego pochodzeniu, wykształceniu, podróżach, a także sytuacji politycznej w Rzeczypospolitej po śmierci króla Jana III Sobieskiego, okresie panowania Augusta II Mocnego oraz okoliczności koronacji Stanisława Leszczyńskiego na króla Polski w 1704 roku. Doprowadzając opowieść do roku 1736” – dodała Orszulak.

Stanisław Leszczyński był najdłużej żyjącym królem Polski, dwukrotnie detronizowanym. Zmarł 23 lutego 1766 roku.

Książka i jej autor

Autor Jerzy Daniel Seyler od 1720 roku był związany z Gimnazjum Akademickim w Elblągu. Swoje dzieło oparł na „Epistolae historico-familiares” Andrzeja Chryzostoma Załuskiego, który wraz z bratem był głównym inicjatorem powstania pracy.

Książkę opublikowano anonimowo po raz pierwszy w Szwecji w 1737 roku w języku niemieckim. W latach kolejnych doczekała się wielu wznowień, również w języku polskim i francuskim. Pierwsze wydanie jest jednak najobszerniejsze.

Starodruk powrócił do Malborka (fot. Magdalena Grodecka/MKiDN)

Starodruk zawiera także życiorys Augustyna Michała Stefana Radziejowskiego (1645–1705), biskupa warmińskiego, podkanclerza koronnego, kardynała od 1686 roku, arcybiskupa gnieźnieńskiego i prymasa Polski od 1687 roku.

Druk zilustrowano miedziorytniczymi portretami Stanisława Leszczyńskiego, jego małżonki Katarzyny Opalińskiej, młodszej córki Marii, królowej Francji, prymasa Michała Radziejowskiego, prymasa Teodora Potockiego oraz rycinami z wizerunkami medali związanych z ówczesnymi wydarzeniami i bezpośrednio z królem Stanisławem.

Egzemplarz ze zbiorów zamku malborskiego

Odzyskany egzemplarz przed wojną był w zbiorach biblioteki zamku malborskiego – o czym świadczą zachowane pieczęcie.

Biblioteka ogólna gromadzona była początkowo w Muzeum Prowincji w Gdańsku, z czasem jednak część zakupionych dzieł przeniesiono do Malborka. Tak też trafił do zamku odzyskany egzemplarz. Dzieło do 1945 roku pozostawało w Malborku, jego dalsze losy pozostają nieznane. W kwietniu 2023 roku książka została wystawiona na aukcji antykwarycznej w Sztokholmie. Po blisko dwóch latach starań Muzeum Zamkowego w Malborku i Wydziału ds. Restytucji Dóbr Kultury Ministerstwa Kultury wróciła do muzeum.

W zbiorach Biblioteki Muzeum Zamkowego w Malborku znajduje się bliźniacze wydanie tego dzieła, z roku 1741, również z przedwojenną zamkową proweniencją. Jednak pozbawione jest niektórych miedziorytniczych wizerunków, w tym samego króla Stanisława Leszczyńskiego.

Oba egzemplarze zostały zaprezentowane szerszej publiczności podczas uroczystości przekazania obiektu do zbiorów Muzeum Zamkowego w Malborku.

[am]
fot. główna: MKiDN
źródło: naukawpolsce.pl

Tematy: , , , , , ,

Kategoria: newsy