Katarzyna Boni laureatką Nagrody Literackiej dla Autorki Gryfia 2017

3 lipca 2017

W Szczecinie po raz szósty przyznano Nagrodę Literacką dla Autorki Gryfia. W tym roku laureatką została reporterka Katarzyna Boni za książkę „Ganbare! Warsztaty umierania”.

Wyróżniona książka to reportaż o życiu mieszkańców T?hoku – regionu Japonii zniszczonego przez trzęsienie ziemi, tsunami i wybuchy w elektrowni atomowej Fukushima Daiichi. Opowieściom ocalałych często towarzyszy okrzyk „ganbare!”. Słowa te znaczą „nie poddawaj się!”, „dasz radę!”, „walcz do końca!” i używane są, aby zmotywować kogoś do działania. Mieszkańcy północy mają już czasem jednak dość. Książka Boni odsłania losy ludzi, którzy doświadczyli tragedii i próbują odnaleźć własną drogę, aby żyć dalej.

„’Ganbare! Warsztaty umierania’ są reportażem szczególnym, wzbogaconym o antropologiczną analizę tak silnej w Japonii kultury związanej ze śmiercią. Japończycy na śmierć są przygotowani. Jest ona dla nich częścią życia ugruntowaną wielowiekową tradycją i obrzędowością. Na poziomie duchowym przejawia się w wierze w bliskie relacje ze zmarłym po śmierci, w warstwie rzeczywistej przekłada się na mocno rozbudowany biznes funeralny. Wyjątkowy stosunek Japończyków do umierania oswaja ją i pozwala poradzić sobie ze stratą. Tymczasem Boni po mistrzowsku operując formą ukazuje dramat śmierci, która przychodzi niespodziewanie. Śmierci nieoswojonej. Śmierci, która zmusza rodziców do szukania w morzu ciał swoich dzieci, by móc wyprawić pogrzeb. By pozwolić im odejść. Bohaterowie Boni mówią: 'Czas wcale nie leczy ran. Sam w sobie nie ma właściwości uzdrawiających. Jedyne, co potrafi, to mijać. To od nas zależy, jak go wykorzystamy’. Jedni prowadzą z bliskimi porwanymi przez morze rozmowy w budkach telefonicznych, innych nawiedzają duchy ofiar. Są mnisi, którzy zakładają kafejki narzekania, i szamanki rozmawiające ze zmarłymi. Boni portretuje tę ludzką rozpacz i bezradność z czułością wnikliwego obserwatora podążając za losami poszczególnych osób. Słucha uważnie, pozwalając bohaterom na ich własną opowieść. Nie ukierunkowuje, nie napomina. Towarzyszy. Notuje wspomnienia, opisuje, stawia pytania retoryczne, wylicza” – powiedziała w laudacji przewodnicząca jury, Joanna Laprus-Mikulska.

Laureatka otrzymała statuetkę oraz nagrodę pieniężną w wysokości 30 tysięcy złotych. W tym roku do Gryfii, oprócz „Ganbare!” Katarzyny Boni, nominowane były książki Joanny Fabickiej („Rutka”), Radki Franczak („Serce”), Sylwii Kubryńskiej („Furia mać!”) i Zośki Papużanki („On”). Wyboru dokonało jury w składzie: Joanna Laprus-Mikulska (przewodnicząca), prof. Robert Cieślak, Artur Daniel Liskowacki oraz Konrad Wojtyła.

Nagroda Literacka dla Autorki Gryfia przyznawana jest od 2012 roku przez „Kurier Szczeciński”. Otrzymują ją polskie pisarki, które w roku poprzedzającym wręczenie nagrody opublikowały najlepszą zdaniem jurorów książkę. Przed Katarzyną Boni Gryfię zdobyło już pięć autorek: Magdalena Tulli, Zyta Oryszyn, Małgorzata Rejmer, Ewa Winnicka i Anna Janko.