Houellebecq, Haratischvili i Vila-Matas na długiej liście nominowanych do Międzynarodowej Nagrody Bookera 2020

27 lutego 2020

Jury Międzynarodowej Nagrody Bookera ogłosiło 13 tytułów na tzw. długiej liście nominowanych do tego prestiżowego wyróżnienia, przyznawanego twórcom z całego świata, których książki zostały przetłumaczone na język angielski.

13 nominowanych książek wybrano spośród 124 zgłoszonych powieści. Pozycje figurujące na tzw. długiej liście zostały napisane w 8 językach, ich autorzy pochodzą z 11 krajów i posiadają w Wielkiej Brytanii 11 różnych wydawców. Jurorzy Międzynarodowego Bookera docenili 6 pisarzy i 7 pisarek, a także nie mniej niż 17 tłumaczy. Jak podkreślają z przymrużeniem oka organizatorzy nagrody, z pewnością liczby te dadzą numerologom duże pole do interpretacji.

Książek nominowanych do tegorocznej nagrody nie łączy żaden motyw ani tematyka, lecz duża wyobraźnia ich autorów i umiejętność wyczarowania i urzeczywistnienia tego, co niewyobrażalne. „Cóż to za przyjemność, kiedy można podzielić się długą listą o takiej rozpiętości i błyskotliwości” – powiedział przewodniczący kapituły nagrody, Ted Hodgkinson. „To książki, które pozostawiły niezatarte wrażenia w nas jako jurorach. W czasach, gdy coraz częściej wymaga się od nas stawania po czyjejś stronie, te dzieła sztuki wychodzą poza moralne pewniki i zawężającą identyczność, przywracając poczucie podziwu dla ekspansywnej i niejednoznacznej części ludzkości”.

Wśród nominowanych znalazły się trzy książki, które mogli już przeczytać polscy czytelnicy. Na liście pojawił się Michel Houellebecq ze swoją najnowszą powieścią „Serotonina”. Organizatorzy określają go „bodaj najbardziej kontrowersyjnym pisarzem tworzącym obecnie”. Jak czytamy na stronie nagrody, obecność jego książki, opisującej leki antydepresyjne, globalny kapitalizm, nostalgię i ser, dowodzi, że „jurorzy nie boją się rejwachu”. Doceniono również „Ósme życie” autorstwa Nino Haratischwili. Napisana z epickim rozmachem saga rodzinna, ukazująca losy potomków gruzińskiego fabrykanta czekolady na tle burzliwej historii XX wieku, zdobyła już uznanie krytyków i czytelników w wielu krajach, nie dziwi więc i nominacja do Międzynarodowego Bookera. Trzecią wydaną w naszym kraju książką jest powieść „Kentuki” Samanty Schweblin, która trafiła do księgarń pod koniec stycznia tego roku. Argentyńska pisarka już w 2019 roku była na długiej liście nominowanych za angielski przekład zbioru opowiadań „Pájaros en la boca” („Mouthful of Birds”). Porównywana do serialu „Czarne lustro” powieść „Kentuki” traktuje o skomplikowanych relacjach ludzkiej cywilizacji z technologią i pyta o granice naszej intymności oraz zaufania. Warto również odnotować nominację dla znanego dobrze polskim czytelnikom Enrique Vili-Matasa. Wyróżniona przez jury książka, „Mac y su contratiempo” (ang. „Mac and His Problem”), to kolejna w dorobku autora historia opowiadająca o literaturze i jej związkach z rzeczywistością.

Pełna lista nominowanych do Międzynarodowej Nagrody Bookera 2020 przedstawia się następująco:

Willem Anker (RPA) „Red Dog”, tłum. Michiel Heyns,
Shokoofeh Azar (Iran) „The Enlightenment of The Greengage Tree”, tłum. anonimowy,
Gabriela Cabezón Cámara (Argentyna) „The Adventures of China Iron”, tłum. Iona Macintyre i Fiona Mackintosh,
Jon Fosse (Norwegia) „The Other Name: Septology I – II”, tłum. Damion Searls,
Nino Haratischvili (Niemcy, Gruzja) „The Eighth Life”, tłum. Charlotte Collins i Ruth Martin,
Michel Houellebecq (Francja) „Serotonin”, tłum. Shaun Whiteside,
Daniel Kehlmann (Niemcy) „Tyll”, tłum. Ross Benjamin,
Fernanda Melchor (Meksyk) „Hurricane Season”, tłum. Sophie Hughes,
Yōko Ogawa (Japonia) „The Memory Police”, tłum. Stephen Snyder,
Emmanuelle Pagano (Francja) „Faces on the Tip of My Tongue”, tłum. Sophie Lewis i Jennifer Higgins,
Samanta Schweblin (Argentyna) „Little Eyes”, tłum. Megan McDowell,
Marieke Lucas Rijneveld (Holandia) „The Discomfort of Evening”, tłum. Michele Hutchison,
Enrique Vila-Matas (Hiszpania) „Mac and His Problem”, tłum. Margaret Jull Costa i Sophie Hughes.

Międzynarodowa Nagroda Bookera przyznawana jest co roku za jedną książkę przetłumaczoną na język angielski i opublikowaną w Wielkiej Brytanii lub Irlandii. Ma na celu zachęcanie do wydawania i czytania wysokiej jakości prozy z całego świata oraz promowanie pracy tłumaczy. Do nagrody kwalifikują się zarówno powieści, jak i zbiory opowiadań. Autor i tłumacz zwycięskiej książki otrzymuje nagrodę pieniężną w wysokości 50 000 funtów (dzieloną po połowie). Nominowani, którzy znajdą się na krótkiej liście, dostają po 1000 funtów.

W tym roku laureata bądź laureatkę nagrody wybierają Ted Hodgkinson (przewodniczący), Lucie Campos, pisarka Valeria Luiselli (autorka m.in. „Nieważkich”), tłumaczka Jennifer Croft (która zdobyła Międzynarodowego Bookera wspólnie z Olgą Tokarczuk za powieść „Bieguni”) i pisarz Jeet Thayil (autor powieści „Narkopolis”). Krótką listę nominowanych poznamy 2 kwietnia, zaś zwycięzca zostanie ogłoszony 19 maja.