Colson Whitehead laureatem Pulitzera dla fikcji literackiej za powieść „Kolej podziemna”

11 kwietnia 2017


47-letni Colson Whitehead może dopisać kolejne trofeum do długiej listy nagród, które zdobył w ostatnim roku za sprawą powieści „Kolej podziemna”. Tym razem jest to złoty medal Pulitzera – jedna z najbardziej prestiżowych nagród literackich w USA – przyznany w kategorii „fikcja literacka”.

Ogłoszenie laureatów Nagród Pulitzera miało miejsce podczas poniedziałkowej konferencji na Uniwersytecie Columbia w Nowym Jorku. W tym roku wyróżnienia przyznawano po raz setny. Jury działające przy uczelnianej Wyższej Szkole Dziennikarstwa uznało, że laur dla Colsona Whiteheada oraz czek na 15 tysięcy dolarów należy się „za inteligentne wymieszanie realizmu i alegorii, które połączyło przemoc niewolnictwa i dramatu ucieczki w mit, który przemawia do współczesnej Ameryki”.

„Kolej podziemna” to szósta powieść w dorobku nowojorskiego autora. Jak sam przyznaje, pomysł na nią zrodził się z „głupkowatego pomysłu”: wziąć historyczną Kolej Podziemną, która była siecią dróg ucieczki niewolników w USA, i potraktować ją w dosłowny sposób jako rzeczywisty pociąg poruszający się pod ziemią. Główną bohaterką książki jest Cora, czarnoskóra niewolnica w trzecim pokoleniu, która ucieka z plantacji bawełny w Georgii, korzystając z pomocy przyjaciela i tytułowej kolei. Nastolatka, niczym Odyseusz lub Guliwer, odwiedza w swojej podróży kolejne krainy, z których każda jest bardziej niesamowita od poprzedniej. Poszukuje bezpiecznej przyszłości, ale też rozprawia się z przeszłością i poznaje samą siebie, dowiadując się sporo o ludzkości jako takiej.

„Kolej podziemna” jest pierwszą od 24 lat powieścią, która w tym samym roku otrzymała National Book Award i Nagrodę Pulitzera. Wcześniej udało się to Annie Proulx z jej „Kronikami portowymi”. Dzieło Whiteheada znalazło się we wszystkich najważniejszych zestawieniach podsumowujących 2016 rok w literaturze. Zachwyt krytyków podzielili również czytelnicy, którzy w samych Stanach Zjednoczonych kupili ponad 825 tysięcy egzemplarzy książki. Aktualnie trwają prace nad przeniesieniem historii opisanej przez Whiteheada na mały ekran. Za reżyserię i opracowanie scenariusza serialu telewizyjnego odpowiada Barry Jenkins, reżyser nagrodzonego w tym roku trzema Oscarami filmu „Moonlight”. Polskie wydanie powieści ukaże się w czerwcu nakładem Wydawnictwa Albatros. Autorem przekładu jest Rafał Lisowski.

Nagrody Pulitzera przyznawane są w 21 kategoriach, w tym w 6 literackich. Za najlepszy dramat uznano „Sweat” Lynn Nottage opowiadający o załamaniu gospodarczym z 2008 roku i problemach z zatrudnieniem, jakie dotknęły wówczas klasę robotniczą. Jest to drugi Pulitzer dla autorki – pierwszego otrzymała w 2009 roku za „Ruined”. W kategorii „książka historyczna” zwyciężyła Heather Ann Thompson za książkę „Blood in the Water: The Attica Prison Uprising of 1971 and Its Legacy” odsłaniającą kulisy buntu więźniów, którzy 1971 roku w zaledwie pięć dni niemal przejęli zakład karny Attica. Najlepszą „biografią/autobiografią” została wybrana książka wspomnieniowa „The Return: Fathers, Sons and the Land in Between” Hishama Matara. Autor opowiada o podejmowanych wysiłkach, aby dowiedzieć się czegoś o ojcu porwanym przed laty i więzionym przez reżim Kadafiego. Publikacja ma ukazać się w przyszłym roku w naszym kraju w przekładzie Hanny Jankowskiej. W dziedzinie literatury faktu nagrodę przyznano Matthew Desmondowi za „Evicted: Poverty and Profit in the American City”, który porusza problem eksmisji dotykający coraz większą liczbę ubogich amerykańskich rodzin. W kategorii poezja zwyciężyła Tyehomba Jess i jej tomik „Olio”.

[aw,am]

Tematy: , , ,

Kategoria: newsy