Barbara Sadurska została laureatką Nagrody Gombrowicza 2020
Kapituła Nagrody Literackiej im. Witolda Gombrowicza zdecydowała, kto otrzyma tegoroczne wyróżnienie za debiut prozatorski. Laureatką została Barbara Sadurska za książkę „Mapa”.
Opublikowana nakładem Wydawnictwa Nisza „Mapa” to siedem opowieści połączonych motywem piętnastowiecznej mapy świata. „Trudno mi o niej mówić, bo napisałam ją bez myślenia o tym, że zostanie wydana. I wydaje mi się, że w tym momencie już ważniejsze jest to, co w niej widzą czytelnicy, niż to, co ja tam napisałam. Słyszę głosy, że jest o złu, o przemocy, może i tak. Dla mnie jest bardziej o wolności i że jest tam dużo światła i wiatru. Ale bardzo jestem ciekawa odczytań, następnych i kolejnych” – komentuje Barbara Sadurska.
Piąta edycja Nagrody Gombrowicza była rekordowa pod względem liczby zgłoszonych książek. Wśród nominowanych znalazły się wyłącznie autorki. Jak twierdzi przewodniczący kapituły, Jerzy Jarzębski, wybór laureatki był trudny, a obrady jury burzliwe, gdyż do finału wybrano książki wybitne i bardzo różne. Ostatecznie zdecydowano się na „Mapę” Barbary Sadurskiej.
„Książka ta ujęła nas swoją kunsztownością” – mówi Jerzy Jarzębski. „Niezwykłością 'Mapy’ jest to, że jest ona zarówno powieścią, jak i zbiorem opowiadań. Jeśli czytać ją jako zbiór opowiadań, to jest to szereg krótkich fabuł, które autorka rozwija niezależnie od siebie. Ale jeśli patrzymy na nią jak na powieść, to widać, że 'Mapa’ się składa, że opowieści odbijają się wzajemnie, że odbijają się bohaterowie, a także przedmioty. Ta książka ma skomplikowaną strukturę i dla miłośników literatury na pewno będzie czymś fascynującym do odczytania i rozszyfrowania” – podkreśla przewodniczący kapituły.
Józef Olejniczak, członek jury nagrody, także zwraca uwagę na to, że „Mapa” jest dojrzała nie tylko stylistycznie. „To powieść niezwykła, autentyczny debiut literacki. Powieść, której akcja rozciągnięta jest na kilkaset lat, gdyż zaczątki historii, którą opowiada, zakorzenione są w czasach inkwizycji, a kończy się w czasach jak najbardziej nam współczesnych” – mówi Olejniczak. „To niemodne słowo, ale muszę to powiedzieć: to książka mądra i zawierająca bardzo mądrą przestrogę” – dodaje juror.
Nagroda, której organizatorami są prezydent Radomia oraz Muzeum Witolda Gombrowicza, wynosi 40 tysięcy złotych. Laureat lub laureatka otrzymuje też lornetkę, przedmiot ważny dla autora „Kosmosu” szczególnie w ostatnim okresie jego życia, pozwalający nie tylko uczestniczyć w życiu poprzez jego „podglądanie”, ale i grę z rzeczywistością poprzez odwracanie perspektywy. Nominowani do tego wyróżnieniu oprócz statuetek otrzymują również nagrody pieniężne, oczywiście dużo skromniejsze.
O wyborze tegorocznej laureatki decydowało jury w składzie: Jerzy Jarzębski (przewodniczący kapituły), Ewa Graczyk, Anna Kałuża, Zofia Król, Zbigniew Kruszyński, Józef Olejniczak, Justyna Sobolewska i Tomasz Tyczyński (sekretarz). W czerwcu po przeczytaniu stu sześciu książek, zgłoszonych do konkursu głównie przez wydawnictwa i autorów, jury nominowało pięć autorek: Joannę Gierak-Onoszko za książkę „27 śmierci Toby’ego Obeda” (Dowody na Istnienie), Dorotę Kotas za „Pustostany” (Niebieska Studnia), Barbarę Sadurską za „Mapę” (Nisza), Natalkę Suszczyńską za „Dropie” (Ha!art) i Urszulę Zajączkowską za „Patyki, badyle” (Marginesy). Wszystkie wyróżnione nominacjami książki to pierwsze prozatorskie publikacje ich autorek.
Nagroda Literacka im. Witolda Gombrowicza przyznawana jest od 2016 roku. Podczas pierwszej edycji kapituła wskazała dwoje laureatów: Weronikę Murek i Macieja Hena. W drugiej edycji (2017) nagrodę dostała Anna Cieplak za powieść „Ma być czysto”, w trzeciej (2018) Marcin Wicha za „Rzeczy, których nie wyrzuciłem”, zaś w czwartej (2019) Olga Hund za „Psy ras drobnych”. Łącznie dotychczas do nagrody zgłoszono 401 książek.
Wręczeniu nagrody towarzyszy festiwal Opętani Literaturą. Jak informuje sekretarz kapituły i kurator Muzeum Witolda Gombrowicza, Tomasz Tyczyński, w tym roku ze względu na pandemię festiwal odbędzie się w listopadzie i będzie miał skromniejszy program. Potrwa od 13 do 22 listopada, organizatorzy planują m.in. spotkania z nominowanymi i dyskusję kapituły podsumowująca pięciolecie nagrody.
[am]
fot. książki: Robert Utkowski
Kategoria: newsy
