Autorka szlacheckiej sagi „Silva rerum” otrzymała Nagrodę Obojga Narodów
Decyzją Zgromadzenia Parlamentarnego Sejmu i Senatu Rzeczypospolitej Polskiej i Sejmu Republiki Litewskiej Kristina Sabaliauskaitė, autorka bestsellerowej sagi „Silva rerum”, została wyróżniona Nagrodą Obojga Narodów. Litewska pisarka i historyczka sztuki została doceniona za znaczący wkład w zacieśnienie współpracy między Litwą i Polską oraz jej promocję na wysokim poziomie kulturalnym, społecznym i politycznym.
„Pierwszy tom powieści Kristiny Sabaliauskaitė 'Silva rerum’ został opublikowany w języku polskim w 2015 roku. Był szczególnie przychylnie przyjęty przez polskich krytyków literackich, historyków sztuki i literatury polskiej, polskich historyków i czytelników i wszedł do finału jednej z najważniejszych nagród literatury Wschodniej i Środkowej Europy, Angelus. Tom drugi powieści 'Silva rerum’ opublikowany w 2018 roku oraz tom trzeci, który ukazał się w 2021 roku, również zostały wspaniale powitane. Pisarka Kristina Sabaliauskaitė zapraszana jest na najważniejsze festiwale literackie i artystyczne, przez radio i telewizję w Polsce, gdzie prezentuje nie tylko swoją twórczość, ale także twórczość innych litewskich pisarzy i artystów, opowiada o litewskiej historii i kulturze, i najważniejszych litewskich osobowościach, przyczyniając się do upowszechnienia litewskiej kultury i sztuki w Polsce” – uzasadniał Paulius Saudargas, zastępca przewodniczącego Sejmu Republiki Litewskiej
Tegoroczna Nagroda Obojga Narodów została przyznana 3 maja po zakończeniu uroczystego zgromadzenia posłów i senatorów Rzeczypospolitej Polskiej oraz posłów Republiki Litewskiej z okazji 230. rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 maja. Ze względu na ograniczenia sanitarne związane z pandemią koronawirusa wydarzenie odbywało się równocześnie w Sali Kolumnowej Sejmu RP oraz poprzez łączę online w Sejmie Litwy w Wilnie. Kristina Sabaliauskaitė przebywa obecnie w Londynie i nie mogła uczestniczyć w uroczystości. Podziękowała jednak za nagrodę wirtualnie.
Z laureatką połączono się online.
„Dla mnie, która swoje całe dotychczasowe życie poświęciła badaniom i rozpowszechnianiu dziedzictwa Rzeczpospolitej Obojga Narodów, obecna nagroda jest bardzo ważna. Od czasów mego dzieciństwa to dziedzictwo do mnie przemawiało najgłośniej, intuitywnie, poprzez estetykę, barok wileński, renesans krakowski. To wszystko pobudzało wyobraźnię swoim wielkim pięknem. Potem miałam możliwość studiować, już za czasów niepodległej Litwy i w Polsce, i odkryłam całe piękno tej kultury i to, że za czasów zniewolenia Litwy ten cały okres był wymazany ze świadomości narodowej Litwinów. Tak powstał pomysł, by podzielić się moją wiedzą w formie literackiej. I tak powstał cykl powieści 'Silva rerum’, który stał się bardzo głośny nie tylko na Litwie, ale też i w Polsce, gdzie zostałam przejęta jako swoja, gdzie zostałam tytułowana pisarką obojga narodów przez krytyków i dziennikarzy. Dla mnie jest to bardzo dużym komplementem, bo sądzę, że literatura, sztuka powinny łączyć ludzi, narody i kultury. A nasze kultury, wieloetniczne kultury Korony Polskiej i Wielkiego Księstwa Litewskiego, były wyraźnie regionalne i spójne. Ta unia przyniosła nam kiedyś wielką potęgę w Europie, a jednak z obu stron zachowaliśmy swój identytet, nie uzurpując, niczego nie narzucając, ale stanowiąc wczesny prototyp ideałów Unii Europejskiej. Ta była symbioza stanowi dla mnie największe świadectwo ducha wolności Rzeczpospolitej Obojga Narodów” – powiedziała Kristina Sabaliauskaitė.
Pisarka przypomniała o 230. rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 Maja. „To był progresywny i szlachetny dokument, świadczący o miłości Polaków i Litwinów do ducha wolności i demokracji. Niestety ten progresywny przyczółek wolności padł na niezbyt urodzajny grunt – społeczeństwo, które było stagnacyjne, krótkowzroczne, roztargane długoletnią erozją konfliktów społecznych i nie potrafiło pojednać się wobec zagrożeń z zagranicy i wykonać niezbędnych reform – zrealizować Konstytucję 3 Maja. Dzisiaj w naszych krajach i społeczeństwach widzimy niestety podobne zagrożenia. Zamiast miłości ku bliźniemu i ewangelizacji czasami widzimy fanatyzm religijny tryskający mową nienawiści i inkwizycyjnymi zamiarami. Widzimy też populizm i krótkowzroczność, brak szerszego widzenia geopolitycznego obrazu i przyszłości. Widzimy duże i przynoszące nam międzynarodową hańbę problemy dotyczące praw człowieka, przede wszystkim jeśli chodzi o zapewnienie praw człowieka ludziom LGBT i prawa kobiet do własnego ciała. Biorąc przykład z Konstytucji 3 Maja, obchodząc uroczyście tą datę, powinniśmy pamiętać to, co dała ta konstytucja – przyznawała wolność i prawa tym, którzy ich nie mieli” – dodała Sabaliauskaitė.
Książki z cyklu „Silva rerum”.
Nagroda Obojga Narodów jest wręczana od 1999 roku. W gronie laureatów znaleźli się m.in. Czesław Miłosz, Tomas Venclova, Jerzy Kłoczowski, Bohdan Cywiński, Bronys Savukynas, Mieczysław Jackiewicz, Adam Dobroński, Alfredas Bumblauskas, Dariusz Szpoper i Algimantas Degutis.
Kristina Sabaliauskaitė to ceniona współczesna litewska pisarka, mająca polskie korzenie. Jej saga „Silva rerum” została okrzyknięta wydarzeniem literackim na Litwie. Każda z części opowiada historię jednego pokolenia szlacheckiego rodu Narwojszów i dotyczy odrębnego etapu historii Europy. Cykl zaczyna się w 1659 roku, sto lat po zawarciu unii lubelskiej, na mocy której powstała Rzeczpospolita Obojga Narodów. „Im dalej w przeszłość, tym bardziej historia staje się własnością ponadnarodową. Kristina Sabaliauskaitė należy do najmocniejszych i najbardziej wyrazistych głosów powieści historycznej w Europie” – pisała o „Silva rerum” noblistka Olga Tokarczuk. Polskim wydawcą sagi jest Wydawnictwo Literackie.
[am]
TweetKategoria: newsy
