Antonina Tosiek laureatką Nagrody im. Wisławy Szymborskiej za najlepszy tom poetycki 2024 roku

30 czerwca 2025

Kapituła Nagrody im. Wisławy Szymborskiej wybrała najlepszą książkę poetycką wydaną w 2024 roku. Laureatką XIII edycji konkursu została Antonina Tosiek za tom „Żertwy”. To już drugie ważne wyróżnienie literackie dla pisarki w tym miesiącu. Wcześniej otrzymała Nagrodę Literacką Warszawy z kategorii „poezja”.

Opublikowane przez Biuro Literackie „Żertwy” to kolejna, po „storytellingu”, poetycka książka Antoniny Tosiek. Autorka rozpisuje w niej na wiersze całe spektrum trosk: od tej „na wysokości” (jak ironizuje w tytule jednego z utworów), przez różne poziomy systemów opiekuńczych oraz sploty niepokojów ekonomicznych, społecznych i politycznych, po konkretne czynności pielęgnacyjne cierpliwie spełniane „na niskości”: tam, gdzie zawodzi fizjologia, niedomaga ciało, wkrada się śmierć.

„Poetycki tekst tego świata rozrasta się, w nim wędrujemy, zapuszczamy się w głąb, osuwamy na marginesy: doceniamy nie tylko to, co lubimy, ale też to, czemu przyznajemy rację i co nas zmienia, uczy, przytłacza, ożywia, uzdrawia, kaleczy, wycieńcza czy karmi. I my, czytelnicy i czytelniczki, nagradzamy wreszcie autorów i autorki za to, że ich książki potrafią być niezależnym światem, niepowstrzymanym żywiołem, w którym chcielibyśmy zaistnieć lub – odwrotnie – nigdy i pod żadnym warunkiem nie chcielibyśmy się znaleźć” – mówił juror Jurij Zawadski.

„Tytułowe 'żertwy’ przywołują prastarą nazwę ofiary całopalnej składanej słowiańskim bóstwom i odnoszą się zarówno do tematyki, jak i do formy zbioru poetyckiego Antoniny Tosiek. Utwory Tosiek można nazwać 'wierszami ofiarnymi/ofiarniczymi’, wyrażają bowiem ból, cierpienie, chorobę i śmierć, ale i próbują je poetycko zakląć, złagodzić, odegnać. Jest to poezja prawdziwie egzystencjalna, poezja okolic śmierci: dotkliwa, naturalistyczna, pełna empatii, miłości, poświęcenia, solidarności” – podkreśla jurorka Magdalena Rabizo-Birek.

Odbierając nagrodę, laureatka nie kryła wzruszenia. „Napisałam książkę o trosce, bo myślałam, że mnie troski najbardziej potrzeba, bo troska ma w sobie coś buntowniczego, coś rewolucyjnego i chyba jest jedną z nielicznych emocji, która potrafi nam dać nadzieję, a nadziei nam chyba wszystkim z różnych powodów ostatnio trochę brakuje. Może dlatego troska jest jakimś rozwiązaniem, może jest jakimś pomysłem. I troski wszystkim, i sobie też, życzę – i troszczenia się, i bycia osobą, o którą się ktoś troszczy” – powiedziała Antonina Tosiek.

„Tę nagrodę dedykuję mojej mamie, która nauczyła mnie troszczyć się o najbliższych i przez ostatnie lata, opiekując się swoją mamą i pozwalając mi w tym uczestniczyć, także towarzyszyć mojej babci w odchodzeniu, pokazała mi, że troska to jest taka siła tytaniczna, superbohaterska, i bardzo jej za to dziękuję, bardzo ją za to kocham i wszystkim bym takiej mamy życzyła” – dodała.

Antonina Tosiek (fot. Robert Słuszniak/Fundacja Wisławy Szymborskiej)

Laureatka otrzymała statuetkę oraz czek na 100 tysięcy złotych, a pozostali nominowani – Urszula Honek, Stanisław Kalina Jaglarz, Ola Lewandowska i Joanna Żabnicka – czeki na 8 tysięcy złotych. Ogłoszenie werdyktu nastąpiło podczas gali, która odbyła się w poniedziałek, 30 czerwca, w Teatrze „Bagatela” im. Tadeusza Boya-Żeleńskiego w Krakowie. Uroczystość była częścią programu głównego XIV edycji Festiwalu Miłosza.

Nagroda im. Wisławy Szymborskiej ma charakter międzynarodowy, przyznawana jest co roku za książkę poetycką wydaną w języku polskim w roku poprzedzającym, a co dwa lata – za książkę tłumaczoną z języka obcego. W tym roku nagrodę wręczano po raz trzynasty. Wyboru nominowanych oraz laureatki dokonała kapituła w składzie: Andrea Ceccherelli (Włochy), Đurđica Čilić (Chorwacja), Paweł Mackiewicz (Polska), Anna Marchewka (Polska), Magdalena Rabizo-Birek (Polska), Elżbieta Winiecka (Polska) i Jurij Zawadski (Ukraina). Funkcję sekretarz nagrody pełni Joanna Bociąg. Organizatorem konkursu jest Fundacja Wisławy Szymborskiej.

Poniżej możecie obejrzeć zapis uroczystości, podczas której wręczono nagrodę:

[am]
fot. główna: Robert Słuszniak/Fundacja Wisławy Szymborskiej


Tematy: , , , ,

Kategoria: newsy