Amerykańscy rodzice nie chcą, aby ich dzieci czytały „Niewidzialnego człowieka” Ellisona
Rada szkół hrabstwa Randolph w Północnej Karolinie postanowiła usunąć z listy lektur i bibliotek szkolnych powieść, która w 1953 roku pokonała dzieła Hemingwaya i Steinbecka w rywalizacji o jedną z najbardziej prestiżowych nagród literackich w USA. Powód? Nieodpowiedni dla nastolatków język i treści oraz „brak literackiej wartości”.
Od lat „Niewidzialny człowiek” Ralpha Ellisona figurował na liście stu najlepszych anglojęzycznych powieści czasopisma „Time”. Modern Library umieściło ją na 19 miejscu w rankingu stu najlepszych powieści XX wieku. W 1953 roku książka zdobyła nagrodę National Book Award, pokonując m.in. „Starego człowieka i morze” Hemingwaya i „Na wschód od Edenu” Steinbecka. Mimo to rada szkół hrabstwa Randolph, przy stosunku głosów 5 do 2 usunęła powieść z listy lektur i półek szkolnych bibliotek.
Za usunięciem powieści stoi protest rodziców uczniów 11 klasy liceum w Randleman, którzy uznali lekturę za nieodpowiednią dla swoich dzieci, chociaż od określenia „dzieci” bardziej precyzyjne byłoby użycie słowa „młodzież”, gdyż chodzi o nastolatków w wieku 16-17 lat. „Niewidzialny człowiek” był jedną z trzech książek, które uczniowie mieli przeczytać tego lata i omówić w rozpoczętym niedawno roku szkolnym.
Na czele protestu rodziców, którzy złożyli zażalenie do rady szkół, stoi matka jednego z nastolatków, Kimiyutta Parson. „Powieść nie jest tak niewinna (jak się wydaje); zamiast tego jest nieprzyzwoita, za bardzo jak dla nastolatków. Musicie szanować wszystkie religie i punkty widzenia, jeśli chodzi o rodziców i ich odczucia na temat tego, jaki jest odpowiedni wiek dla ich dzieci na taką lekturę, którą czytają bez ich wiedzy” – napisali rodzice w oficjalnym 12-stronicowym liście, wnosząc o usunięcie książki z biblioteki szkolnej. Powieści Ellisona zarzucono m.in. wulgarne słownictwo i treści seksualne.
Wbrew opiniom komisji doradczych rada szkół hrabstwa Randolph przychyliła się do wniosku rodziców. Wcześniej wszyscy członkowie rady otrzymali egzemplarze powieści, by mogli zapoznać się z jej treścią. „Ciężko się ją czyta” – przyznał przewodzący rady Tommy McDonald cytowany przez „The Courier-Tribune”, a jeden z członków rady nie krył, że nie znalazł w niej „żadnej literackiej wartości”.
Usunięty z bibliotek pięcioma głosami za i dwoma przeciw „Niewidzialny człowiek” ukazał się w 1952 roku. Choć początkowo powieść przykuła uwagę ze względu na ujęcie problemów relacji rasowych w pierwszych dekadach XX wieku w Ameryce, to z czasem doceniono jej inne aspekty, jak rozważania o indywidualizmie i osobistej tożsamości jednostki, i obecnie uznawana jest za arcydzieło amerykańskiej prozy. W Polsce książka ukazała się po raz pierwszy w 2004 roku nakładem wydawnictwa Rebis.
TweetKategoria: newsy
