70 lat temu działalność rozpoczęło krakowskie Wydawnictwo Literackie

2 stycznia 2023

Rozpoczynający się 2023 rok jest dla Wydawnictwa Literackiego wyjątkowy. Przez najbliższe dwanaście miesięcy krakowska oficyna świętować będzie jubileusz 70 lat obecności na rynku wydawniczym.

Wydawnictwo Literackie jest jednym z największych i najdłużej działających domów wydawniczych w Polsce. Najstarsza informacja o oficynie pochodzi z 29 stycznia 1953 roku, a ukazała się w „Dzienniku Polskim”. Krystyna Zbijewska w artykule zatytułowanym „Wydawnictwo Literackie rozpoczęło swą działalność” pisała tak: „Pojęcie 'placówka kulturalna’ wiąże się przede wszystkim z pojęciem budynku czy lokalu, w którym rozwija działalność ta właśnie instytucja. Tymczasem placówka, o której mowa – Wydawnictwo Literackie Przedsiębiorstwo Państwowe w Krakowie – jakkolwiek istnieje prawnie już od 10 stycznia br., jakkolwiek ma już kierownictwo (dyrektor: dr Aleksander Słapa, redaktor naczelny: Henryk Vogler), jakkolwiek organizuje już personel i ustala plany pracy – lokalu na razie nie ma (urzędując 'kątem’ w księgarni Domu Książki przy ul. Wiślnej 3)”.

Zanim Wydawnictwo Literackie zagościło w Domu Pod Globusem przy ul. Długiej 1 (na zdj. powyżej), przez 20 lat funkcjonowało w różnych miejscach na mapie Krakowa. Począwszy od wspomnianej w artykule z 1953 roku księgarni, przez kilka pokoi w kamienicy przy ul. Basztowej 10, mało reprezentacyjny barak u zbiegu alej Focha i Krasińskiego (gdzie później mieścił się hotel Cracovia), po lokal w oficynie kamienicy Pod Krukami przy Rynku Głównym.

Lata 80. i 90. nie były łatwe dla Wydawnictwa Literackiego. Przemiany gospodarcze w Polsce w tamtym okresie wywołały przesilenia i przekształcenia rynkowe, które doprowadziły do kryzysu w krakowskiej oficynie. Radykalne zmiany w kierownictwie i systemie zarządzania przeprowadzone w 1996 roku wyciągnęły wydawnictwo z tarapatów. Trzy lata później podjęto decyzję o reprywatyzacji, która zakończyła się sukcesem w 2003 roku.

W artykule z 1953 roku czytamy także: „Dążąc do wydobycia z przeszłości i ze współczesnej twórczości najwartościowszych pozycji literackich, Wydawnictwo Literackie troszczyć się będzie równocześnie o tzw. szatę zewnętrzną swych wydawnictw, o ich staranne opracowanie redakcyjne i typograficzne”. Przeglądając aktualną ofertę krakowskiej oficyny, przekonamy się, że zadaniu temu stara się sprostać po dziś dzień.

„Jesteśmy dumni, że cieszymy się zaufaniem czytelników, a nasz logotyp i nasza marka dla wielu osób są gwarancją najwyższej jakości, staranności edytorskiej i obietnicą niezwykłych literackich przeżyć” – czytamy w komunikacie prasowym Wydawnictwa Literackiego przesłanym z okazji 70-lecia rozpoczęcia działalności.

Jak oficyna planuje świętować rocznicę? Przepis jest prosty – wydając kolejne tytuły. Rok 2023 obfitować będzie w ważne premiery. Wśród nich znajdzie się m.in. powieść laureata literackiego Nobla Orhana Pamuka „Noce zarazy” i dwie długo oczekiwane książki Cormaca McCarthy’ego „Pasażer” i „Stella Maris”. Zainicjowane zostaną też nowe serie wydawnicze, a na liście twórców współpracujących z Wydawnictwem Literackim pojawią się nowe nazwiska. Z myślą o jubileuszu redakcja planuje wiele wydarzeń specjalnych. W Sali Mehofferowskiej w siedzibie Wydawnictwa Literackiego przy ul. Długiej 1 w Krakowie odbędą się debaty i dyskusje z udziałem znamienitych gości z Polski i z zagranicy. Oficyna będzie też świętować urodziny na targach książki i licznych festiwalach. Jubileusz to także okazja do książkowych podsumowań i zabawy, dlatego możemy spodziewać się konkursów i plebiscytów.