„Dziennik podróży do Tatrów” Goszczyńskiego – słuchowisko na podstawie jednego z pierwszych literackich dzieł o Tatrach w niedzielę w radiowej Dwójce

21 kwietnia 2022

W najbliższą niedzielę, 24 kwietnia, na antenie radiowej Dwójki odbędzie się premiera słuchowiska na podstawie XIX-wiecznej książki „Dziennik podróży do Tatrów” autorstwa Seweryna Goszczyńskiego. Było to jedno z pierwszych wielkich dzieł literackich poświęconych przyrodzie, kulturze i folklorowi Podhala i Tatr.

Seweryn Goszczyński (1801-1876) był poetą, publicystą, rewolucjonistą, działaczem politycznym, współtwórcą polskiego romantyzmu z kręgu tzw. szkoły ukraińskiej. Znany jest głównie z powieści „Zamek kaniowski” i „Król zamczyska”. Po upadku powstania listopadowego uciekł do Galicji. Za udział w ataku na Belweder i zamach na życie Wielkiego Księcia Konstantego został skazany zaocznie przez sąd rosyjski na karę śmierci.

W „Dzienniku podróży do Tatrów” – napisanym w 1832, a po raz pierwszy opublikowanym w formie książki w 1853 roku – relacjonuje trwającą siedem miesięcy wyprawę po Podhalu. Jest to jedna z pierwszych literackich charakterystyk Tatr, obfitująca w opisy przyrody i zwyczajów miejscowej ludności. Dzieło ma charakter gawęd o życiu góralskim, pasterstwie czy zbójnictwie. Pisarz zapoczątkował swoim dziennikiem podróżnym romantyczny mit gór jako miejsca wyjątkowego, gdzie możliwy jest kontakt człowieka z absolutem.

„Biorąc pod uwagę okres powstania tego dzieła, czyli lata 30. XIX wieku, odkrywczy jest nie tylko opis zjawisk przyrodniczych i wrażeń. Seweryn Goszczyński jako pierwszy autor dotyka tematu relacji pomiędzy człowiekiem, a górami” – mówił w Dwójce Igor Gorzkowski, reżyser słuchowiska.

Podczas audycji Dwójki „O wszystkim z kulturą” reżyser i autor adaptacji Igor Gorzkowski w rozmowie z Małgorzatą Szymankiewicz opowiedział, co urzekło go w utworze romantycznego pisarza, poety i publicysty oraz jaki znalazł sposób na dźwiękową opowieść o Tatrach, po raz pierwszy tak przedstawionych w polskiej literaturze.

„Szukałem tekstu, który poszerzałby przestrzeń widzenia literatury romantycznej. Zainspirował mnie też Norwid, którego studiowałem. W jednym z opowiadań pisze on o tym, że forma reportażowa, forma spisywania rzeczywistości jest dla niego formą przyszłości” – mówił Igor Gorzkowski.

W słuchowisku istotną rolę odgrywa komentarz profesora Stanisława Sierotwińskiego (1909-1975), który dzieło Goszczyńskiego opracował i opatrzył przypisami. W adaptacji dźwiękowej „Dziennika podróży do Tatrów” występują: Karol Pocheć (Seweryn Goszczyński), Łukasz Lewandowski (prof. Stanisław Sierotwiński), Krzysztof Wakuliński (przewodnik), Tomasz Borkowski (góral) i Helena Rząsa (góralka).

Premiera w Programie 2 Polskiego Radia w niedzielę 24 kwietnia o godz. 19:00.

[am]

Tematy: , , , , ,

Kategoria: słuchowiska