„Wada ukryta” Pynchona nie trafiła w Polsce do kin. Premiera na DVD i Blue Ray oraz wznowienie książki w filmowej okładce
Wbrew wcześniejszym zapowiedziom Galapagos wycofał się z dystrybucji kinowej w Polsce ekranizacji powieści Thomasa Pynchona „Wada ukryta”. Obraz trafił w tym miesiącu bezpośrednio na płyty DVD i Blue Ray, a wydawnictwo Albatros wznowiło książkę w twardej oprawie z grafiką filmową na okładce.
Wydana w 2009 roku książka tajemniczego geniusza Thomasa Pynchona to zwariowany czarny kryminał, romans i psychodeliczna powieść obyczajowa o dogorywającej Ameryce u schyłku epoki hipisów. Los Angeles, rok 1970. Larry „Doc” Sportello jest niestroniącym od narkotyków i wiecznie spłukanym prywatnym detektywem, którego życie zmienia się z chwilą kiedy w jego domu pojawia się jego była ukochana, piękna Shasta Fay Hepworth. Kobieta prosi Doca o pomoc w pewnej delikatnej sprawie. Jej nowym partnerem jest bogaty biznesmen Mickey Wolfmann, którego życie ? jak twierdzi Shasta ? znajduje się w niebezpieczeństwie. Jego żona wspólnie ze swoim kochankiem planują porwać Mickeya i na zawsze umieścić w zakładzie dla obłąkanych.
Doc zgadza się jej pomóc, a wkrótce na jego drodze staje niejaki Tariq Khalil ? członek niebezpiecznego gangu Rodzina Czarnej Guerilli ? poszukujący swojego kumpla z więzienia Glena Charlocka. Ponieważ Charlock jest również jednym z ochroniarzy Wolfmanna, Sportello przyjmuje także i tę sprawę.
Detektyw dość szybko namierza miejsce, w którym mógłby się ukryć poszukiwany, ale wpada tam w pułapkę. Ogłuszony kijem baseballowym traci przytomność i budzi się obok ciepłych jeszcze zwłok Charlocka z miejsca stając się głównym podejrzanym w sprawie o morderstwo. Sportello trafia na komisariat gdzie zostaje przesłuchany przez detektywa Christiana F. Bjornsena, który absolutnie nie wierzy w jego mętne wyjaśnienia. Na szczęście, dzięki swojemu prawnikowi Sauncho Smilaxowi, Doc zostaje wypuszczony na wolność.
Krótko po tych wydarzeniach Sportello przyjmuje kolejne zlecenie. Na prośbę byłej narkomanki Hope Harlingen podejmuje się odnalezienia jej zaginionego w tajemniczych okolicznościach męża Coya. Doc rozpoczyna nowe śledztwo i wkrótce odkrywa, że wszystkie trzy sprawy jakie przyjął ostatnio prowadzą go do Złotego Kła ? tajemniczej przestępczej organizacji zajmującej się przemytem na międzynarodową skalę, ale mogącej również dobrze być? dentystycznym kartelem.
Miasto ogarnia paranoja, nikt nie ufa nikomu. Prowadząc śledztwo, Doc odkrywa, że era wolnej miłości dobiegła końca. Zbrodnia dokonana przez sektę Charlesa Mansona podcięła skrzydła idealistycznym marzeniom, a amerykańska cywilizacja skazana jest na upadek.
Informacje o planowanej ekranizacji „Wady ukrytej” po raz pierwszy pojawiły się w mediach pod koniec 2010 roku. Kiedy prace nad filmem „Mistrz” zostały na nieokreślony czas wstrzymane, Paul Thomas Anderson rozpoczął pisanie scenariusza na podstawie powieści Thomasa Pynchona. Jego pierwsza wersja była gotowa już w lutym 2011 roku, a ostateczna powstała na przełomie lat 2012 i 2013.
„Jestem wielkim fanem twórczości Thomasa Pynchona. Przez bardzo długi czas marzyłem o przeniesieniu na ekran jego wcześniejszych powieści 'Mason & Dixon’ albo 'Vineland’, które jednak okazały się niemożliwe do zaadaptowania” ? mówi Paul Thomas Anderson. „’Wada ukryta’ nie tylko doskonale się do tego nadaje, ale jeszcze jest powieścią szczególną, ponieważ pojawiają się w niej tematy, z którymi Pynchon zmierzył się wcześniej. To jego trzecia powieść o Kalifornii. Ma niesamowity, paranoiczny klimat, który jest typowy dla dzieł Pynchona. Poza tym jest bardzo anarchistyczna w formie, dowcipna a jednocześnie pełna nostalgii za przeszłością” ? dodaje.
W wywiadach reżyser przyznawał, że pracując nad „Wadą ukrytą” inspirował się klasycznymi czarnymi kryminałami Raymonda Chandlera, ale i slapstickowymi komediami w stylu „Top Secret” oraz „Czy leci z nami pilot?” jak również kultową komedią Cheecha i Chonga „Z dymkiem” z 1978 roku.
Napisanie scenariusza „Wady ukrytej” okazało się wielkim wyzwaniem. Żeby w pełni oddać ducha powieści Thomasa Pynchona, Anderson pierwotnie zaadaptował liczącą blisko 400 stron książkę, zdanie po zdaniu. „Właściwie ją przetłumaczyłem na język filmu. To była ciężka praca, której efektem był monumentalnych rozmiarów scenariusz. Dopiero kiedy to zrobiłem miałem poczucie, że odnalazłem rzeczy, które w tej powieści są najważniejsze. Dalsza praca polegała więc na skracaniu tej pierwszej wersji skryptu” ? wspomina reżyser.
Głównym bohaterem „Wady ukrytej” jest prywatny detektyw Larry „Doc” Sportello, który przez cały czas ? korzystając za równo ze swoich detektywistycznych umiejętności jak sporych ilości nielegalnych używek ? stara się rozwikłać niezwykle skomplikowaną zagadkę kryminalną. „To jest jedna z tych postaci, z których filmowiec nie może zrezygnować. Ja po prostu kocham Doca. Jest jedyny w swoim rodzaju. Nie do końca ma pojęcie o co chodzi w jego śledztwie, ale i tak je prowadzi. Jest w tym coś intrygującego” ? wyjaśnia Paul Thomas Anderson.
Pierwszym kandydatem do roli Doca Sportello był dwukrotnie nominowany do Oscara Robert Downey Jr. Ostatecznie jednak Paul Thomas Anderson postawił na młodszego Joaquina Phoenixa, z którym wcześniej współpracował już na planie głośnego „Mistrza”. W maju 2013 roku do obsady „Wady ukrytej” dołączyli Benicio del Toro, Owen Wilson, Reese Witherspoon, Martin Short, Jena Malone, Josh Brolin i Katherine Waterston. Tego samego miesiąca rozpoczęły się zdjęcia do filmu.
Prace na planie ekranizacji trwały do 2 sierpnia 2013 roku. Zdjęcia w całości zostały zrealizowane w Kalifornii, a pracę na planie ekipa wspominała jako „zorganizowany chaos”. „To było szalone, chaotyczne, ale i niezwykle fascynujące doświadczenie” ? wspominał aktor Josh Brolin.
Thomas Pynchon jest nie tylko jednym z najwybitniejszych amerykańskich pisarzy, ale również jednym z najbardziej tajemniczych. Od kilkudziesięciu lat skutecznie unika mediów do tego stopnia, że właściwie nikt nie jak on wygląda. Niewiele też wiadomo o jego życiu prywatnym. Nieoficjalnie mówi się, że pisarz odwiedził plan „Wady ukrytej”, a nawet jest widoczny przez chwilę w jednej ze scen w filmie, ale Paul Thomas Anderson nigdy tego nie potwierdził. „Ten człowiek zadał sobie wiele trudu, żeby przez ponad 40 lat unikać mediów. Uszanujmy to” ? apeluje do ciekawskich dziennikarzy.
Muzykę do filmu skomponował Johnny Greenwood, gitarzysta popularnego zespołu Radiohead a w jej nagraniu uczestniczyła londyńska Royal Philharmonic Orchestra. „Wada ukryta” to już trzeci film Paula Thomasa Andersona zilustrowany muzyką Greenwooda. Wcześniej obaj twórcy współpracowali ze sobą przy „Mistrzu” oraz „Aż poleje się krew”.
„Wada ukryta” była jedną z bardziej oczekiwanych produkcji filmowych ostatni lat. Światowa premiera ekranizacji odbyła się 4 października 2014 roku podczas New York Film Festival. Film podbił serca krytyków, zdobył blisko 30 nagród oraz ponad 50 nominacji w tym dwie nominacje do Oscara (za najlepszy scenariusz adaptowany i najlepsze kostiumy) oraz nominację do Złotego Globu (dla najlepszego aktora ? Joaquina Phoenixa). Ku zaskoczeniu wszystkich wyniki box office’u w USA nie były powalające (co zapewne wpłynęło na decyzję Galapagos o wycofaniu się z dystrybucji kinowej w Polsce). Część widzów narzekała na niezwykle skomplikowaną intrygę, nie wszyscy odbiorcy odnaleźli się w tyglu wyobraźni Pynchona, czego dowodzą dość duże rozbieżności w ocenach filmu między krytykami a widownią na Rotten Tomatoes i Metacritic. Jednakże wśród tych, którzy potrafią odnaleźć się w tej zwariowanej, pełnej popkulturowych nawiązań ekranizacji, „Wada ukryta” będzie miała szanse stać się kolejnym kultowym filmem. Podobnie jak literacki pierwowzór.
Obraz Paula Thomasa Andersona jest już dostępny w sprzedaży na Blu-ray i DVD. Z kolei w księgarniach znajdziecie powieść Pynchona z filmową okładką.
TweetKategoria: film
