„Smętarz dla zwierzaków” ? premiera nowej ekranizacji kultowej powieści Stephena Kinga. Wznowienie książki już w księgarniach

3 maja 2019


Od piątku 3 maja w polskich kinach można zobaczyć nową ekranizację jednej z najsłynniejszych i najbardziej przerażających powieści mistrza horroru ? „Smętarza dla zwierzaków” Stephena Kinga. Z tej okazji wydawnictwo Prószyński i S-ka przygotowało wznowienie książki w twardej oprawie i z motywem filmowym na okładce, które jest już dostępne w księgarniach.

„Smętarz dla zwierzaków” (tytuł tłumaczony był również jako „Cmętarz zwieżąt”) opowiada o doktorze Louisie Creedzie, który wraz z żoną i dwójką dzieci przenosi się z tłocznego miasta do wiejskiego Maine. Zazwyczaj przeprowadzka to początek nowego życia, ale dla rodziny Creedów stanie się ona początkiem ich końca. Nowy dom w miasteczku Ludlow jawi się jako niewątpliwie dobre miejsce ? przytulna, przyjazna wiejska przystań po zgiełku i chaosie wielkomiejskiego świata. Cudowne otoczenie Nowej Anglii, łąki, las to idealna siedziba dla młodego lekarza i jego rodziny. Rysą na idyllicznym obrazie jest pobliska droga, po której nieustannie przetaczają się ciężarówki. Droga i miejsce za domem, w lesie, pełne wzniesionych małymi rękami nagrobków ? to tam dzieci z miasteczka zakopują swe martwe zwierzaki. Stary tajemniczy cmentarz posiada jednak niezwykłe moce. Kiedy rodzinę spotyka tragedia, Louis zwraca się do swego nieco dziwnego sąsiada Juda Crandalla, co wkrótce uruchomi łańcuch dramatycznych wydarzeń i przerażające konsekwencje.

Powstała w 1983 roku powieść Stephena Kinga od lat cieszy się niesłabnącym powodzeniem, zdobywając serca (i umysły) kolejnych pokoleń czytelników. Jest zarazem sztandarowym przykładem geniuszu pisarza, który w brawurowy sposób potrafi połączyć codzienność z tym, co nadprzyrodzone. W konsekwencji odwołuje się do naszych najciemniejszych instynktów. „Smętarz dla zwierzaków” to nie tylko znakomity horror, to także opowieść o stracie i miłości.

„Wychowywałem się na książkach Stephena Kinga. 'Smętarz dla zwierzaków’ był jedną z moich ukochanych książek. Pozostawia w czytelniku niezatarty ślad, dotyka czegoś bardzo osobistego. To w końcu opowieść o realnym dramacie, rodzinnej tragedii ? a to coś, co każdy potrafi zrozumieć” ? mówi Mark Vahradin, producent nowej ekranizacji powieści. Dla koproducenta Lorenzo di Bonaventury to drugie filmowe spotkanie z prozą Kinga, wcześniej wyprodukował obraz „1408”. „Jestem wielkim fanem horrorów psychologicznych. 'Smętarz?’ to emocjonująca historia, której rdzeniem jest sposób, w jaki radzimy sobie ze stratą, nasza reakcja na śmierć kogoś bliskiego, nasz gniew” ? komentuje di Bonaventura.

Twórcom zależało, by historia, którą widzowie zobaczą na ekranie, była możliwie realistyczna i współczesna. Reżyserski duet Kevin Kölsch i Dennis Widmyer podkreśla, że najważniejsze w powieściach Kinga wydaje im się stałe połączenie bohaterów z rzeczywistością ? mimo nadprzyrodzonych okoliczności, w jakich się znaleźli. „Książka jest absolutnie przerażająca, ale nie gubi kontaktu z rzeczywistością. Oprócz warstwy horroru mamy też solidny dramat. 'Smętarz dla zwierzaków’ spośród wszystkich książek Kinga być może najmocniej opowiada o bardzo ludzkiej emocji ? o gniewie. To opowieść o mężczyźnie, który wbrew wszystkiemu, wbrew rozsądkowi, próbuje uratować swoją rodzinę. To właśnie gniew jest punktem wyjścia dla tej historii, nie rozpoczyna jej nic nadprzyrodzonego, nic z zewnątrz” ? tłumaczy Widmyer. „Kocham horrory, które przenoszą rodzinę na inny poziom funkcjonowania, a King jest mistrzem w eskalowaniu tych dramatów. Przecież 'Lśnienie’ jest tak naprawdę opowieścią o rozbiciu rodziny na skutek alkoholizmu i uzależnień jednego z jej członków. Horrory eksplorujące normalne życie są najciekawsze” ? dodaje.

Reżyserzy zastrzegają, że nowa filmowa wersja książki nie jest w żadnym razie remake?em poprzedniej ekranizacji. „Dla nas to zupełnie nowa adaptacja prozy Kinga. Jestem fanem poprzedniej, ale to osobne filmy. Chcieliśmy opowiedzieć naszą wersję tej historii. Dlatego niektórych rzeczy, które są w książce, nie ma w naszym filmie. Wierni fani Kinga znajdą też kilka niespodzianek, pewnych rzeczy nie będą się spodziewać. A jednak co do esencji książki ? pozostajemy jej wierni” ? twierdzi Kölsch.

Za scenariusz filmu odpowiada Jeff Buhler. Również on ma osobiste doświadczenia związane z prozą Kinga. Któregoś roku otrzymał „Smętarz dla zwierzaków” od rodziców pod choinkę. „Kiedy już wszedłem w ten świat, nigdy nie chciałem go opuścić” ? mówi scenarzysta. „Powieści Kinga to jeden z podstawowych elementów mojego dorastania. Ale dopiero kiedy byłem dorosły, zrozumiałem, o czym te książki tak naprawdę są. I to okazało się jeszcze bardziej przerażające, ponieważ źródłem prawdziwego horroru nie są wydarzenia nadprzyrodzone, tylko te realne. Najstraszniejszym potworem w tym horrorze jest strata i to, co potrafi robić z człowiekiem. King przedstawia nam postaci tak bardzo realne, to tak naprawdę ludzie, którzy z powodzeniem mogliby mieszkać w sąsiednim domu. A później stawia ich w sytuacjach, w których muszą dokonać decyzji niemożliwych. Patrzysz na to i krzyczysz 'Nie rób tego!’, ale wiesz, że to zrobią”.

Jedną z najpoważniejszych zmian w filmowej adaptacji książki jest postać dziecka Creedów, które ginie, potrącone przez ciężarówkę, a później zostaje wskrzeszone. W powieści to dwuletni syn, w filmie ośmioletnia dziewczynka. Twórcy przyznają, że zmiana wiązała się dla nich z wielkim stresem ? chodzi przecież o powieść kultową, znaną na całym świecie miliomom czytelników. Zależało im jednak, by ukazać rodzinne relacje możliwie najgłębiej. Siłą rzeczy, choćby z uwagi na wiek dzieci, Rachel i Louis Creedowie mają ze starszą córką więź głębszą. Pozwoliło to także na pokazanie większej głębi psychologicznej. „U publiczności, która zna książkę lub poprzednią adaptację, może to wywołać oczekiwany efekt szoku” ? mówi producent Lorenzo di Bonaentura. „Ale ta decyzja pozwoliła nam także na głębszą eksplorację zła oraz na pokazanie pewnych aspektów egzystencjalnych, których nie można byłoby pokazać na przykładzie dziecka, które jeszcze nie mówi”.

Książka i scenariusz oferują aktorom wielkie pole do popisu. Historia jest gęsta, bohaterzy pełnokrwiści, złożeni psychologicznie. W centrum wydarzeń stoi Louis, ale każda z postaci ma głęboki rys psychologiczny i swoje tajemnice.

W doktora Louisa Creeda wciela się Jason Clarke, który znał wcześniej książkę Kinga, ale scenariusz sprawił, że odebrał ją zupełnie inaczej. „Ta opowieść wbiła się w moją świadomość” ? mówi aktor. „Dziś z łatwością mogę wyobrazić sobie siebie w sytuacji, w jakiej znalazł się Louis. Co byś zrobił na miejscu tego rodzica? Ta historia łamie serce. Na planie ciągle rozmawialiśmy o tym, co zrobić, by nie odjąć tym postaciom wiarygodności. Ta opowieść działa na nas tak mocno właśnie dlatego, że emocje postaci są całkowicie prawdziwe. Oczywiście, to wszystko jest przerażające i wstrząsające, ale ten realizm postaci jest tu kluczowy”. Clarke przyznaje, że „Smętarz dla zwierzaków” to jeden z najbardziej wymagających filmów, jakie zrobił: „Moim zdaniem, ten film wchodzi na głębszy poziom tego, czym jest horror jako gatunek”.

W postać żony doktora, Rachel Creed, wciela się Amy Seimetz. „Kiedy Rachel była dziewczynką, jej siostra zmarła na przewlekłą chorobę, za co Rachel zawsze czuła się odpowiedzialna” ? opowiada producent Mark Vahradian. „Potrzebowaliśmy wyjątkowej aktorki, która umiałaby zagrać kogoś tak straumatyzowanego, a zarazem ciepłego, do którego od razu czujemy sympatię”.

Amy Seimetz wspomina, że przygodę z książkami Kinga zaczęła mniej więcej w wieku ośmiu lat. „Myślę, że moi rodzice byli zachwyceni, że w ogóle coś czytam” ? śmieje się aktorka. „Ale prawdę mówiąc, 'Smętarz dla zwierzaków’ to była naprawdę mocna rzecz. Nie opowieść o samochodach czy wampirach, ale opowieść o śmierci, stracie dziecka i o tym, jak próbuje sobie z tą stratą poradzić rodzina. King zawsze pozostaje w połączeniu ze swymi bohaterami. Oto mamy rodzinę, którą rozrywa bolesna śmierć dziecka. Zależało mi, by moja postać nie wyrzekła się rodzinnej radości, jaką budowała przez lata i którą widzimy w pierwszych scenach filmu. Rachel znów zaczyna przeżywać tragiczną śmierć Zeldy ? swej siostry. A kiedy zdarza się kolejna trauma, King sięga po coś, co zawsze robi wrażenie ? zaprzeczenie, wyparcie. Wszyscy umrzemy. Każda sekunda niesie to ryzyko. I ta opowieść jest tym przeczuciem przepełniona. Wszystko to sprawia, że film jest dużo głębszy niż klasyczny horror albo to, co z tym gatunkiem kojarzymy” ? kontynuuje Seimetz.

W nowej ekranizacji „Smętarza dla zwierzaków” zobaczymy także Johna Lithgowa w roli Juda Crandalla, sąsiada Creedów, który uruchamia tragiczny łańcuch zdarzeń. Aktor przyznaje, że jego postać od czasu książki i pierwszej ekranizacji ewoluowała. „Jud stał się w pewnym sensie poważniejszym bohaterem. Trawi go bardzo głęboki smutek, wielka tęsknota i uczucie straty po ukochanej miłości” ? mówi Lithgow. Z tego powodu zrezygnowano z silnego akcentu z Maine, jaki Jud Crandall miał w książce Kinga i w ekranizacji z 1983 roku, gdzie wcielał się w tę postać Fred Gwynne. „Próbowaliśmy tego na różne sposoby. Zrobiłem całe czytanie roli z akcentem z Maine” ? opowiada aktor. „Odniosłem wrażenie, że nawet ludzie z Maine, nawet aktorzy, którzy wszystko zrozumieli, czuli, że taki akcent odciąga widza od historii. (…) Nie mam najmniejszych problemów w posługiwaniu się tym akcentem. Ale jak tylko zaczynam mówić w ten sposób, to jedynie tego słuchasz”.

Lithgow podkreśla fakt, że „Smętarz dla zwierzaków” jest „poważnym filmem”. „Kiedy tworzysz horror, emocje muszą być naprawdę autentyczne, a wszystko, co dzieje się w historii, musi mieć źródło w przeróżnych głębokich emocjonalnych pragnieniach bohaterów. I tak właśnie podeszli do sprawy Dennis Widmyer i Kevin Kölsch. Wierzysz w te uczucia i silnie identyfikujesz się z tymi postaciami i ich potrzebami, ich pragnieniami, uczuciem miłości, gniewu i żalu” ? podsumowuje aktor.

Poniżej możecie zobaczyć zwiastun nowej filmowej adaptacji „Smętarza dla zwierzaków”, która od piątku 3 maja gości na ekranach polskich kin:

[am]
źródło: UIP, Slash Film

Tematy: , , , , , ,

Kategoria: film