Premiera miniserialu „Paragraf 22” na podstawie kultowej powieści Josepha Hellera

18 maja 2019

Wyczekiwany od dawna sześciodocinkowy miniserial „Paragraf 22” na podstawie kultowej powieści Josepha Hellera będzie miał polską premierę w sobotę, 18 maja, w HBO GO. Tego dnia zostaną udostępnione pierwsze dwa odcinki produkcji. Serial będzie emitowany w telewizji od 30 czerwca w HBO3.

Miniserial został zrealizowany w oparciu o książkę Josepha Hellera o tym samym tytule. „Paragraf 22” portretuje przygody i niepowodzenia amerykańskiej eskadry lotniczej we Włoszech podczas II wojny światowej. Głównym bohaterem jest Yossarian, bombardier, którego nieustanne wysiłki podczas misji skupione są na tym, by przeżyć. Jego szanse na sukces w realizacji tak prostego celu sukcesywnie obniżają się, ponieważ jego przełożony, pułkownik Cathcart, stale podnosi liczbę misji, w których trzeba wziąć udział. Bardziej niż wycofujący się Niemcy, prawdziwym wrogiem dla Yossariana i jego nietuzinkowej grupy kumpli jest biurokracja wojskowa, której logika potrafi zaskoczyć. Szczytem tego jest właśnie tytułowy Paragraf 22, wojskowe prawo, które daje żołnierzowi możliwość natychmiastowego zakończenia latania na misję na własną prośbę z powodu choroby psychicznej. Sęk w tym, że jeśli wnosisz o zwolnienie ze służby w trosce o swoje zdrowie, to tym samym udowadniasz, że jesteś zdrowy na umyśle, więc musisz brać udział w walkach.

„W 'Paragrafie 22′ o wiele bardziej wyraziłem swoje uczucia na temat wojny w Wietnamie niż II wojny światowej, mimo że książka została napisana w latach pięćdziesiątych. Atmosfera, którą próbowałem przekazać, nie była tym, czego doświadczyłem w trakcie II wojny światowej. To była atmosfera, która istniała w czasie wojny koreańskiej i w epoce McCarthy’ego, kiedy różne frakcje polityczne w naszym kraju zaczęły prześladować się ze znacznie większą nienawiścią niż wtedy, gdy walczyły z wrogiem. Problemy, z którymi mierzy się Yossarian w 'Paragrafie 22′, nie są wynikiem naszej wojny z Niemcami. Wzięły się z konfliktu między mężczyznami a ich własnymi oficerami wyższej rangi. To nie miała być książka o II wojnie światowej. Przyczyną większości zgonów w książce są jakieś działania lub zaniedbania przełożonego. Niemcy to tylko instrument, przy pomocy którego dochodzi do egzekucji lub wypadku” ? mówił przed laty Joseph Heller w wywiadzie udzielonym gazecie „Columbia Daily Spectator”.

W 1970 roku powieść „Paragraf 22” doczekała się pełnometrażowej ekranizacji w reżyserii Mike’a Nicholsa z Alanem Arkinem w roli głównej. Po latach przyszedł czas na nową adaptację, tym razem w postaci sześcioodcinkowego miniserialu. Jednym z producentów nowej wersji jest zdobywca Oscara i Złotego Globu George Clooney, który również występuje w jednej z ról. Aktor przyznaje, że początkowo nie był przekonany do tego pomysłu. „Nie chcesz brać się za słynne powieści, ponieważ możesz za to zostać zaszlachtowany” ? mówi. Po przeczytaniu scenariusza zmienił jednak zdanie. Podczas jednej z konferencji Clooney powiedział, że przyjaźni się z reżyserem pierwszej ekranizacji, przyznał nawet, że realizując serial „podkradziono” mu kilka rzeczy. Uważa jednak, że ograniczenia czasowe kinowego filmu nie pozwalały na pogłębione sportretowanie bohaterów, jak to ma miejsce w książce. Format kilkuodcinkowego miniserialu daje o wiele większe możliwości.

Ton miniserialu może różnić się nieco od tego, jaki był obecny w powieści Josepha Hellera. Twórcy wytłumili na przykład narrację pierwowzoru. Bohaterowie na ekranie nie odnoszą się do kobiet tak źle, jak w książce, gdzie padają określenia typu „dziwka Nately’ego”. „Uczyniliśmy z tego naszą misję, aby przedstawić kobiety w bardziej interesujący sposób. Nie dlatego, że uważamy, że świat się zmienił, nie dlatego, że jakieś siły zewnętrzne podpowiadały nam, że musimy tak zrobić, ale dlatego, bo sposób przedstawienia kobiet w powieści jest tak cholernie okropny, że aż przeszły nas ciarki” ? mówi współautor i współscenarzysta miniserialu, Luke Davies. Producenci poczuli się również zobligowani do włączenia kobiet w proces powstawania projektu i powierzenia im kluczowych stanowisk kreatywnych. Jedną z najważniejszych współpracowniczek została Ellen Kuras, która wyreżyserowała dwa z sześciu odcinków miniserialu.

Postarano się również powierzyć rolę Yossariana, tchórzliwej postaci, która „zrobiła kilka podłych rzeczy”, dającemu się lubić aktorowi. W końcu miał on być niemal przez cały czas obecny na ekranie. Zdecydowano się na Christophera Abbotta. W pozostałych rolach w produkcji występują: Grant Heslov, Kyle Chandler, Hugh Laurie i Giancarlo Giannini. „Paragraf 22” został wyprodukowany przez George’a Clooneya i Granta Heslova reprezentujących Smokehouse Pictures, oraz Richarda Browna i Steve?a Goline?a działających w imieniu Anonymous Content. Luke Davies i David Michôd są współautorami i producentami wykonawczymi serialu.

Premiera w HBO GO odbędzie się już w sobotę, 18 maja, kiedy pojawią się dwa odcinki. Kolejne dwa zadebiutują 21 maja, a odcinki 5 i 6 zaprezentowane zostaną 28 maja. Emisja na antenie HBO3 rozpocznie się 30 czerwca.