Rozpoczyna się 7. Międzynarodowy Festiwal Poezji Silesius. Co warto zobaczyć podczas tygodnia z poezją we Wrocławiu?

10 maja 2022

W środę 10 maja rozpoczyna się 7. edycja Międzynarodowego Festiwalu Poezji Silesius, jednej z największych imprez poetyckich w Polsce. Przez pięć dni w Klubie Proza (i nie tylko) we Wrocławiu odbędzie się kilkadziesiąt wydarzeń: od spotkań i czytań, przez działania performatywne, po akcenty sportowe i muzyczne. Weźmie w nich udział ponad sześćdziesięcioro gości.

Gość honorowy – Niemcy i #SolidarnizUkrainą

Spotkania wokół poezji obcojęzycznej to jedna z głównych osi Festiwalu od początku jego istnienia. W tym roku gościem honorowym są Niemcy, a Wrocław odwiedzi m.in. Durs Grünbein, niemiecki poeta i eseista, laureat nagrody Europejski Poeta Wolności (2012) i Międzynarodowej Nagrody Literackiej im. Zbigniewa Herberta (2020). Z Grünbeinem porozmawia Andrzej Kopacki, tłumacz jego poezji, autor obszernego wyboru przekładów poety, który ukaże się na polskim rynku jeszcze w tym roku. Do Wrocławia przyjedzie także berliński poeta i prozaik Jan Wagner, laureat Nagrody im. Georga Büchnera (2017) – najważniejszego wyróżnienia literackiego w krajach niemieckojęzycznych. Z Wagnerem również porozmawia jego tłumacz, Tomasz Ososiński. Prezentację poezji niemieckiej uzupełni spotkanie z Ryszardem Krynickim, który opowie o swoich przekładach utworów Bertolta Brechta z premierowego tomu „Elegie bukowskie i inne wiersze” (Wydawnictwo a5).

Drugim krajem szczególnie mocno obecnym podczas tegorocznej edycji Festiwalu Silesius będzie Ukraina. Usłyszymy wiersze Jurija Andruchowycza, Kateryny Babkiny, Natalii Belczenko i Oleny Stepanenko – czytane w oryginale przez autorów, ale też w polskich przekładach w interpretacji poetek i tłumaczy. Kilka dni później zaś porozmawiamy o tłumaczeniu poezji ukraińskiej na język polski i o roli tejże poezji, także w sytuacji wojny. Spotkanie z Marcinem Gaczkowskim, Anetą Kamińską i Bohdanem Zadurą, którzy należą do grona czołowych tłumaczy literatury naszych wschodnich sąsiadów, poprowadzi Maciej Robert.

Na koniec Festiwalu Silesius czeka nas akcent słowacki. W maju nakładem Wydawnictwa Warstwy ukaże się drugi tom z serii „Sąsiadki” prezentującej twórczość współczesnych poetek z krajów sąsiadujących z Polską. Tym razem antologia poświęcona jest autorkom słowackim, a w spotkaniu udział wezmą Veronika Dianišková i Maria Ferenčuhova, a także tłumaczka tomu, Zofia Bałdyga.

Polskie premiery poetyckie – Janicki, Konwerska, Kopkiewicz, Robert i Sommer

Słowackie „Sąsiadki” oraz nowe przekłady autorstwa Ryszarda Krynickiego to oczywiście nie jedyne festiwalowe premiery książkowe, wszak prezentacje nowych tomów poetyckich także składają się na jedno z kluczowych pasm Festiwalu Silesius. W tym roku zaprezentowanych zostanie aż siedem książek.

Wydawnictwo Warstwy, oprócz „Sąsiadek”, przygotowało na Festiwal także „śnieg” Macieja Roberta, najnowszy tom łódzkiego poety i krytyka, nominowanego do Nagrody im. Wisławy Szymborskiej (2015) i międzynarodowej Nagrody im. Václava Buriana (2020), a także poemat „Przy sobie” Aldony Kopkiewicz, laureatki Wrocławskiej Nagrody Poetyckiej Silesius za debiut (2016) i Nagrody Fundacji im. Kościelskich. Zaplanowano również spotkanie wokół nowości z dwóch innych wrocławskich oficyn: „Ćwiczeń muzycznych” laureata Nagrody Literackiej Gdynia Piotra Janickiego (Wydawnictwo j), a także debiutanckiego tomu Emilii Konwerskiej „112” opublikowanego przez wydawnictwo papierwdole.

Ostatnie spotkanie premierowe stanowić będzie swoistą klamrę z zeszłoroczną edycją Festiwalu Silesius, kiedy to wybitny poeta i tłumacz Piotr Sommer czytał swoje najnowsze wiersze – właśnie ukazały się one w tomie „Lata praktyki” wydanym przez WBPiCAK w Poznaniu, a autor porozmawia o nich we Wrocławiu z Kamilem Nolbertem.

Piotr Sommer czyta swoje wiersze podczas Festiwalu Silesius 2021 (fot. Max Pflegel/Wrocławski Dom Literatury)

Nowości i eksperymenty na Festiwalu Silesius

Międzynarodowy Festiwal Poezji Silesius to oczywiście nie tylko stałe pasma, ale i całkiem nowe (i powracające) wydarzenia. W tym roku po raz pierwszy organizatorzy oddali jedno ze spotkań w całości pod opiekę wybranej autorki – zaproszona do projektu poetka, prozaiczka i krytyczka Julia Fiedorczuk zaproponowała debatę pt. „Queerowanie ekologii”, której uczestnicy podejmą próbę odejścia od konserwatywnego pojmowania natury w stronę naturo-kulturowych hybryd, dziwadeł i odmieńców. Odbędzie się także unikatowe wydarzenie poetycko-przekładowe – prezentacja poezji w języku migowym w wykonaniu Arkadiusza Bazaka i próba podzielenia się doświadczeniem jej tworzenia z osobami słyszącymi.

W tym roku na Festiwal Silesius powracają także wydarzenia sportowe, a dokładnie jedno: „Poetyckie rozgrywki w bule”. Pod opieką członków Klubu Sportowego Petanka Wrocław poetki i poeci spróbują sił w tym niszowym, choć zyskującym na popularności sporcie. Wydarzenie odbędzie się w Parku Słowackiego, a udział w nim wezmą m.in.: Anna Adamowicz, Konrad Góra, Damian Kowal i Hanna Janczak, a także reprezentantka Ukrainy, Kateryna Babkina. Na festiwal wraca także teatr: autorski spektakl na motywach „Burzy” Williama Szekspira zaprezentuje Paweł Palcat, aktor Teatru Modrzejewskiej w Legnicy.

Nowym punktem festiwalu będzie także projekt zainaugurowany przez Wrocławski Dom Literatury w 2019 roku, czyli „Słowa z popiołu” – głośne czytanie upamiętniające akcję barbarzyńskiego palenia książek przez nazistów 10 maja 1933 roku. Wybrane fragmenty utworów autorstwa pisarek i pisarzy skazanych wówczas na zniszczenie przeczytają: Karolina Jaklewicz, Jakub Kornhauser, Jacek Podsiadło, Agnieszka Wolny-Hamkało, a także goszcząca obecnie we Wrocławiu ukraińska aktorka Oksana Kozakiewicz.

Czego nie może zabraknąć na Silesiusie

Na koniec warto przypomnieć kilka punktów programowych Festiwalu Silesius, które stali uczestnicy wydarzenia doskonale znają. Już drugi rok z rzędu festiwal otworzy prezentacja nominacji do Wrocławskiej Nagrody Poetyckiej Silesius w kategorii „Debiut” i „Książka roku”, a także ogłoszenie nazwiska laureata lub laureatki Silesiusa za całokształt pracy twórczej i debata z udziałem członków jury nagrody.

Za sprawą spotkania z udziałem Jacka Kopcińskiego, Adama Poprawy, Krzysztofa Siwczyka i Justyny Sobolewskiej festiwal uczci także ważną poetycką rocznicę, którą w tym roku jest stulecie urodzin Mirona Białoszewskiego. W ramach organizowanego od kilku lat festiwalowego cyklu debat dotyczących życia poetyckiego w Polsce odbędzie się dyskusja o systemie nagród literackich z udziałem dwojga laureatów (Macieja Bobuli i Natalii Malek) i dwójki jurorów (Jerzego Jarniewicza i Aliny Świeściak). A w ramach cyklu spotkań z laureatkami i laureatami Wrocławskiej Nagrody Poetyckiej Silesius Wrocław odwiedzi Jacek Podsiadło.

Będą też akcenty młodopoetyckie: performatywne czytanie w wykonaniu wrocławskich poetek i poetów przed debiutem, które otworzy nowy cykl łączący poezję z muzyką na żywo „Permutacje”, a także najstarszy wrocławski konkurs poetycki, czyli Turniej Jednego Wiersza im. Rafała Wojaczka, organizowany nieprzerwanie już od 32 lat.

Pełny program 7. Międzynarodowego Festiwalu Poezji Silesius dostępny jest na stronie: www.literatura.wroclaw.pl. Organizatorem wydarzenia są Wrocławski Dom Literatury i Wrocław Miasto Literatury UNESCO. Festiwal odbywa się pod patronatem Booklips.pl.