Patrząc na Wschód. W Krakowie rozpoczyna się 11. edycja Festiwalu Miłosza
7 lipca w pałacu Potockich oraz w innych wierszoprzyjaznych miejscach w Krakowie rusza Festiwal Miłosza. 11. edycja wydarzenia odbywa się pod hasłem „Rodzinna Europa”. Patrząc na Wschód, będzie można wsłuchiwać się jednocześnie w najnowsze i najciekawsze odsłony poetyckiej polszczyzny. Wszystkie spotkania odbędą się stacjonarnie.
„Cieszę się, że Festiwal Miłosza wraca po raz 11. To ważne wydarzenie kontynuuje dziedzictwo słynnych spotkań Poetów Wschodu i Zachodu odbywających się pod koniec lat 90. jako przygotowanie do roli Europejskiego Miasta Kultury 2000. Patronowali im Nobliści: Wisława Szymborska i Czesław Miłosz. Festiwal jest twórczym rozwijaniem tych idei o nowe aktualne konteksty, dlatego hasło tegorocznej edycji – 'Rodzinna Europa’ – nawiązuje do jednej z ważniejszych eseistycznych książek Miłosza, która otwiera pole do refleksji o wspólnocie doświadczeń, języka, symboli Europy, o roli twórców, pisarzy, poetów jako tłumaczy świata wspólnych wartości” – mówi prezydent Krakowa Jacek Majchrowski.
„W tym roku rozmawiamy o sytuacji geopolitycznej Europy Środkowo-Wschodniej, o potrzebie pokoju, o solidarności z Ukrainą, ale i twórcami białoruskimi, walczącymi o demokratyczne prawa w swoim kraju, przypominamy przyjaźnie: Noblistów Seamsua Heaneya i Czesława Miłosza, dowiemy się, kto jest tegorocznym laureatem albo laureatką Nagrody Szymborskiej. Choć z niezrozumiałych dla nas powodów tegoroczna edycja festiwalu nie uzyskała wsparcia Instytutu Książki, który ten festiwal powołał przecież w 2007 roku, jako miasto czujemy się odpowiedzialni do opieki nad dziedzictwem Spotkań Poetów Wschodu i Zachodu i do kontynuowania idei miasta poezji i tłumaczy, miasta schronienia dla wybitnych twórców. Taką obietnicę złożyłem spadkobiercy i synowi noblisty, Antoniemu Miłoszowi” – dodaje.
Jak informuje Krakowskie Biuro Festiwalowe, pierwszy dzień festiwalu – czwartek – upłynie pod znakiem nowości poetyckich, ale i eksperymentalnych spotkań ze słowem i dźwiękiem. Od godz. 14:00 premiery z udziałem autorów i autorek będą miały: książkowy debiut poetycki „Nielegalne kopie” Pawła Harlendera, „Moje powinności” Joanny Oparek i „Wielkie rzeczy” Wojciecha Bonowicza, a także „Śnieg” Macieja Roberta. Spotkania autorskie z poetami będą się przeplatać z performatywnym pisaniem wierszy na ścianie w pałacu Potockich przez Agatę Puwalską i Pawła Kusiaka, którzy tym samym zapowiedzą wieczorny Wernisaż Jednego Wiersza w Otwartej Pracowni na Kazimierzu (a właściwie dwóch wierszy, bo swoje poematy pisać też będą Marlena Niemiec i Robert Rybicki).
Znany uczestnikom z poprzednich edycji wykład mistrzowski Miłosz Lecture pojawi się w programie dwukrotnie. Pierwszy wygłosi John F. Deane, wybitny irlandzki poeta, działacz kultury i tłumacz. Jego wykład pt. „Wiersz o Szczygle: o poezji i wojnie” będzie dotyczył roli literatury w czasach społecznych niepokojów i wojny w Ukrainie. W czwartkowe popołudnie i wieczór przeniesiemy się na krakowski Kazimierz. Poza muzyczno-poetycką odsłoną w Otwartej Pracowni wybierzemy się na poetycki Slam w Magazynie Kultury w Kolanku No 6 (każdy poeta dostaje mikrofon i ma trzy minuty, aby zachwycić publiczność) oraz koncert poznańskiego duetu Kopyt/Kowalski w Pięknym Psie.
Piątkowe rozmowy o poezji rozpocznie o godz. 14:00 dyskusja Jadwigi Maliny, Michała Zabłockiego i Małgorzaty Bugaj o prywatnych obowiązkach rodzinnych. Z kolei na godz. 15:00 zaplanowano rozmowę o sile literatury w obliczu katastrofy. Tłumaczki z ukraińskiego Aneta Kamińska oraz Joanna Bernatowicz, przewodnicząca białoruskiego PEN Clubu Taciana Nadbaj oraz poeta dysydent z Białorusi Uładzimir Niaklajeu będą debatować o roli twórców w czasach wojny.
Wspólnym mianownikiem piątkowych wydarzeń ma być poezja (i muzyka) Europy Wschodniej. Podczas spotkania „Chadanowicz czyta Miłosza” uczestnicy usłyszą poezję patrona festiwalu w trzech językach: polskim, białoruskim oraz najbardziej uniwersalnym języku muzyki. Utwory na fortepian, klarnet i saksofon stworzone przez białoruskich kompozytorów wybrzmią wraz z trzynastoma wierszami Czesława Miłosza (w tłumaczeniu Andreja Chadanowicza). Natomiast listy Miłosza i Różewicza będą punktem wyjścia do rozmowy o braterstwie poezji. Andrzej Franaszek i Emil Pasierski o godz. 17:00 zdradzą inspiracje do powstania książki, której trzon stanowi korespondencja dwóch znakomitych polskich poetów z lat 1947-2013.
Drugi dzień festiwalu zakończy Ukraiński wieczór poetycki, podczas którego usłyszymy wiersze festiwalowych gości – w języku polskim i ukraińskim. Spotkaniu towarzyszyć będzie muzyka w wykonywana na bandurze – ukraińskim instrumencie ludowym.
Sobota – trzeci dzień festiwalu – rozpocznie się od powolnej kawy z nominowanymi do Nagrody im. Wisławy Szymborskiej: Zuzanną Bartoszek, Jerzym Jarniewiczem, Małgorzatą Lebdą, Krzysztofem Siwczykiem i Dariuszem Sośnickim. W tym samym czasie na krakowskim Kazimierzu poeta i aktywista Konrad Góra będzie wcielał w życie pacyfistyczną akcję Food Not Bombs: własnoręcznie przygotowane jedzenie wraz z poezją zostanie przez niego rozdane wszystkim złaknionym strawy – i tej dosłownej, i poetyckiej. Akcja potrwa od godziny 11:00 do 16:00, rozpocznie się pod Spółdzielnią Ogniwo, a następnie będzie się przemieszczać w stronę Rynku.
Weekend będzie również czasem spotkań z autorami i autorkami premierowych książek. Z festiwalową publicznością spotka się Krystyna Dąbrowska, autorka „Miasta z indu”, John F. Deane podzieli się z wielbicielami poezji pierwszym polskim wydaniem swoich wierszy „Kości słonych wód” w przekładzie Justyna Huni i Agaty Hołobut, a angolska stypendystka Programu Rezydencjalnego Międzynarodowej Sieci Miast Schronienia ICORN Aaiún Nin zaprezentuje swój pierwszy tom poetycki w języku polskim – „Pęknięte połówki mlecznego słońca”. Tego popołudnia posłuchamy również rozmowy z Aldoną Kopkiewicz, autorką tomu „Przy sobie”, oraz Leszkiem Szarugą, z którym porozmawiają Małgorzata Lebda i Jerzy Jarniewicz.
Sobotnie popołudnie uświetni także wykład prof. Marci Shore, wybitnej amerykańskiej historyczki, badaczki Europy Środkowej i Wschodniej związanej z Uniwersytetem Yale oraz pisarki, która wygłosi drugi Miłosz Lecture. Debata „Krajobraz po imperium?” jest szczególnie dla osób zainteresowanych społeczną i kulturową perspektywą zmian, które zachodzą w państwach postimperialnych. W rozmowie udział wezmą publicystka i badaczka relacji polsko-ukraińskich Bogumiła Berdychowska, tłumacz i rusycysta prof. Grzegorz Przebinda oraz ukraińska pisarka Wiktoria Amelina. Spotkanie będzie prowadzone w językach polskim i ukraińskim.
Równolegle do spotkań w pałacu Potockich w Księgarni De Revolutionibus Books&Cafe odbywać się będzie blok wydarzeń przygotowanych wspólnie z Fundacją i Magazynem Kontent. Na początek zaplanowano rozmowę z Agatą Puwalską o jej najnowszej książce poetyckiej „Paranoia Bebop”, aby następnie przenieść się na „Kontent na stykach”, czyli kilkunastominutowe rozmowy Joanny Mueller, Edwarda Pasewicza oraz Jakuba Pszoniaka z zaproszonymi przez nich poetkami i poetami z Krakowa, których twórczość chcieliby polecić.
W sobotni wieczór czeka nas gala Nagrody im. Wisławy Szymborskiej. Tym razem, jak co dwa lata, oprócz autora lub autorki najlepszego tomu poprzedniego roku nagrodzony zostanie także autor przekładu poetyckiego. Nazwisko laureata jest już znane – to tłumacz zbioru wierszy Fernanda Pessoi „Heteronimy. Utwory wybrane”, Wojciech Charchalis, z którym spotkanie odbędzie się następnego poranka.
Ostatni dzień festiwalu – niedziela – rozpocznie się spotkaniami z laureatami Nagrody im. Wisławy Szymborskiej. Przewidziano także rozmowę z prof. Aleksandrem Fiutem, autorem premierowego tomu esejów „Wyglądy i wglądy”.
Premierowa poezja będzie miała szansę zagościć także w plenerze, a to za sprawą spotkania w Autorskiej Galerii Bronisława Chromego – gospodarzem będzie wrocławska młodopoetycka grupa Permutacje w składzie: Karolina Kapusta, Kamil Kawalec, Maciej Konarski, Sonia Nowacka, Lula Sarnia i Jakub Sęczyk. Podczas wieczoru publiczność będzie miała szansę spotkać się również z Pawłem Kusiakiem, Agatą Jabłońską i Mateuszem Żaboklickim.
W niedzielne popołudnie nie zabraknie rozmów o pisaniu i wolności, a to za sprawą debaty „Pisarka na wojnie”, w której udział wezmą białoruska poetka Maryja Martysiewicz i ukraińska pisarka i eseistka Oksana Zabużko. Autorki porozmawiają o (nie)przekładalności doświadczenia przemocy na język literatury i (nie)słyszalności. Symbolicznym zakończeniem festiwalu będzie wieczór czytania wierszy Adama Zagajewskiego, który był członkiem rady programowej oraz stałym gościem wydarzenia. Poezję autora przypomni publiczności aktorka Maja Komorowska.
Podczas festiwalu w pałacu Potockich można będzie oglądać ekspozycję poświęconą życiu i twórczości Seamusa Heaneya – wybitnego irlandzkiego poety, laureata Nagrody Nobla, twórcy zaprzyjaźnionego z Wisławą Szymborską i Czesławem Miłoszem. Wystawa została przygotowana przez Ambasadę Irlandii w Polsce.
[am]
TweetKategoria: wydarzenia
