Radiowa Dwójka i Trójka przygotowały specjalne audycje z okazji 100. rocznicy urodzin Gustawa Herlinga-Grudzińskiego

20 maja 2019


Z okazji przypadającej na 20 maja okrągłej 100. rocznicy urodzin Gustawa Herlinga-Grudzińskiego Program 2 i Program 3 Polskiego Radia przygotowały specjalne audycje poświęcone życiu i twórczości wybitnego pisarza, eseisty, żołnierza i więźnia obozów koncentracyjnych Gułagu.

„Różnie bowiem próbowano określić, czym jest literatura. Ale z całą pewnością udało się dotąd jedynie ustalić, czym ona nie jest: że nie jest i nie może nigdy być obojętna na wszystko, co ludzkie” ? powiedział w 1951 roku Gustaw Herling-Grudziński, odbierając Nagrodę Pisarską Stowarzyszenia Polskich Kombatantów, przyznaną mu za angielską wersje książki „Inny świat”.

W poniedziałek 20 maja mija setna rocznica urodzin jednego z najwybitniejszych polskich pisarzy. Z tego powodu Sejm Rzeczypospolitej Polskiej ustanowił rok 2019 rokiem właśnie autora „Innego świata” czy „Dzienników pisanych nocą”. Specjalnych audycji poświęconych Gustawowi Herlingowi-Grudzińskiemu nie zabraknie również w radiowej Dwójce i Trójce.

W poniedziałek 20 maja już od rana Program 3 Polskiego Radia emituje całodzienny cykl (po każdym serwisie informacyjnym w godz. 9:00-17:00), na który złożą się wypowiedzi Gustawa Herlinga-Grudzińskiego.

Z kolei w popołudniowym bloku „Zapraszamy do Trójki” około godz. 18:45 przewidziano premierę reportażu „Opowieść o pewnej przyjaźni” Grażyny Wielowieyskiej. „Gustaw Herling-Grudziński urodził się w Kielcach, ale dzieciństwo spędził w Suchedniowie. I właśnie Suchedniów, rodzinna miejscowość fotoreporterki Hanny Musiałówny (współzałożycielki Stowarzyszenia Dokumentalistów 'Droga’) sprawiła, że pomiędzy nią a pisarzem nawiązała się piękna przyjaźń ? w 1991 roku wysłała do niego pierwszy list i tak narodziła się korespondencja, która trwała do śmierci pisarza” ? wyjaśnia autorka.

Wreszcie w paśmie prozy o godz. 20:50 Trójka rozpocznie emisję „Skrzydeł ołtarza” w odcinkach i w aktorskiej interpretacji Bartosza Porczyka (na zdj. poniżej). Tytułowy zbiór opowiadań to niesamowicie metafizyczna proza, pełna alchemicznych symboli, otoczona tajemnicą cierpienia i człowieczeństwa. Niektóre z opowiadań napisane są w bardzo oryginalnej konwencji literackiej ? to połączenie eseju i nowelistyki, krótkiej formy literackiej. A to wszystko miesza się z wybitnym umysłem i erudycją Gustawa Herlinga-Grudzińskiego. „Po przeczytaniu w pamięci zostaje sporo faktów, żywych obrazów miejsc i ludzi oraz wyciskający łzy, delikatnie sączony ból istnienia i samotności” ? czytamy w jednej z recenzji tego zbioru.

Z kolei w Programie 2 Polskiego Radia w paśmie „Wybieram Dwójkę” ? począwszy od poniedziałku ? przez cały tydzień słuchacze mogą wziąć udział w konkursie wiedzy o autorze „Innego świata”, gdzie do wygrania będą atrakcyjne upominki z wizerunkiem pisarza, jakie na Rok Herlinga-Grudzińskiego przygotował Instytut Książki (można je też wygrać w naszym konkursie).

Natomiast w piątek 24 maja radiowa Dwójka wyemituje ? w cyklu „Światy Gustawa Herlinga-Grudzińskiego” ? audycję Anny Lisieckiej „Herling w Londynie” (godz. 14:45). Gościem dziennikarki będzie profesor Zdzisław Kudelski ? wybitny herlingoznawca z KUL w Lublinie. „Porozmawiamy o krótkim, mało znanym, a ważnym ? bo tam powstawał 'Inny Świat’ ? pobycie pisarza wraz z żoną Krystyną na Wyspach Brytyjskich” ? opowiada Lisiecka.

W audycji również: dlaczego bohater nie skierował się z Giedroyciem, Czapskim i Hertzami z Italii pod Paryż, a zdecydował się na wyjazd do Londynu; jaki wpływ na to miała żona Krystyna, a w jakim stopniu zadecydowały ambicjonalne napięcia pomiędzy Herlingiem-Grudzińskim, a Giedroyciem? „Opowiemy również o powstawaniu 'Innego Świata’ i jego pierwszym wydaniu, które ukazało się najpierw po angielsku (w 1951 roku) w przekładzie tłumacza i erudyty Andrzeja Ciołkosza, a także o pięknym geście malarza Tadeusza Piotra Potworowskiego, który na czas pisania książki udzielił małżeństwu Grudzińskich gościny i dyskutował z pisarzem o tropach i kluczach literackich, które pozwoliłyby przełożyć doświadczenie gułagu na język literatury” ? dodaje Anna Lisiecka.

Portal PolskieRadio.pl przygotował serwis specjalny herling.polskieradio.pl, który poprzez nagrania z Archiwum Polskiego Radia i Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa przypomni twórczość i ? nierozerwanie z nią splecioną ? biografię autora „Innego świata”.

Osią serwisu są wypowiedzi autora ? w bardzo wielu odsłonach ? oraz znawców jego twórczości w podziale na kluczowe tematy dotyczące życia i dzieła literackiego Gustawa Herlinga-Grudzińskiego (1919-2000). Wśród wypowiedzi pisarza nie brakuje wspomnień z lat szkolnych, opowieści o pobycie w łagrze, o szlaku bojowym 2 Korpusu gen. Władysława Andersa, udziale w bitwie pod Monte Cassino oraz o życiu w Neapolu. Gustaw Herling-Grudziński opowiada również o własnej twórczości: genezie swoich dzieł, ich znaczeniu i odbiorze.

Głosowi pisarza towarzyszy komentarz znawców: badaczy, interpretatorów, uważnych czytelników jego wielogatunkowej prozy. Uzupełnieniem tej dźwiękowej opowieści o biografii i dziełach Gustawa Herlinga-Grudzińskiego są obszerne fragmenty radiowych lektur jego opowiadań i „Dziennika pisanego nocą” oraz mało znane, archiwalne fotografie.

Tematy: , , , , ,

Kategoria: radio