„Syn” Philippa Meyera – epicka rozprawa z mitem założycielskim Stanów Zjednoczonych

13 października 2016

philipp-meyer-syn-premiera
Polscy czytelnicy mają wreszcie okazję poznać drugą po „Rdzy” powieść Philippa Meyera. „Syn” to epicka saga o losach dumnej i niezłomnej rodziny McCulloughów z Teksasu ? od czasów XIX-wiecznych najazdów Komanczów do XX-wiecznego boomu naftowego. Dzieło Meyera stanowi surowy, a przy tym bardzo sugestywny obraz amerykańskiego Zachodu.

Eli McCullough jest pierwszym dzieckiem płci męskiej urodzonym w nowo powstałej Republice Teksasu. Wiosną 1849 Komancze napadają na ranczo, na którym mieszka wraz z rodziną, brutalnie mordują mu matkę i siostrę, a jego samego biorą do niewoli. Sprytny i zaradny Eli szybko dostosowuje się do życia Komanczów, uczy się ich języka i obyczajów, aż w końcu zyskuje sobie miejsce u boku wodza jako jego przybrany syn. Angażuje się w wojny z wrogami Indian, często stając naprzeciw białych. Kiedy choroby, głód i przeważające siły uzbrojonych Amerykanów dziesiątkują plemię, Eli pozostaje sam. Nie należy już do białych ani do Indian, nie jest cywilizowanym człowiekiem ani całkowicie dzikim, musi więc znaleźć dla siebie miejsce w świecie, do którego w pełni nie pasuje. Zaczyna podróż pełną przygód, tragedii, niedostatków, kłopotów i szczęścia. Wszystko to odciśnie się na życiu jego potomstwa. Historia Eliego przeplata się z losami jego syna Petera, który ponosi emocjonalne koszty pędu ojca po władzę. Równocześnie poznajemy też współczesne dzieje Jeanne Anne, prawnuczki Eliego, która musi twardo walczyć, aby odnieść sukces w świecie mężczyzn.

Impulsem do napisania powieści była dla Meyera chęć zgłębienia mitu stojącego za powstaniem Stanów Zjednoczonych. Aby spróbować odtworzyć prawdę, a przynajmniej społeczno-kulturowe realia Teksasu, amerykański pisarz zdecydował się skoncentrować na losach rodziny, dla której nadrzędną wartością jest posiadanie ziemi i utrzymywanie honoru rodu. Stąd też w książce nie brakuje opisów bezwzględnych starć, wstrząsających scen i momentów autentycznego poświęcenia. „Syn” to opowieść o początkach republiki, sięgająca swym rozmachem aż do czasów obecnych, która uzmysławia czytelnikom, że wyjałowiony krajobraz współczesności jest częściowo efektem okrutnej, skomplikowanej historii.

Pochodzący z Baltimore w stanie Maryland pisarz przyznaje, że fascynacja tematem kulturowego dziedzictwa Stanów Zjednoczonych, a w szczególności Teksasu, to efekt kształcenia, które odebrał na studiach w Austin. Tam też po raz pierwszy zetknął się z historią Wojny Bandytów z lat 1915-1918, konfliktu, jaki rozgorzał pomiędzy posiadaczami ziemskimi a meksykańskimi buntownikami z Tamaulipas czy Chihuahua.

Podczas prac nad „Synem” autor wykonał tytaniczną pracę, przekopując się przez około 350 książek traktujących o historii Teksasu, analizując również takie tematy, jak niewola i społeczne nierówności. Jak twierdzi, powstała w wyniku pięcioletnich wysiłków powieść to współczesna refleksja nad mitem założycielskim Stanów Zjednoczonych, w której bohaterowie nie przypominają postaci mitycznych, jakie znamy z niektórych filmów i książek, lecz ludzi z krwi i kości.

„Syn” znalazł się w finale Nagrody Pulitzera dla najlepszej powieści 2015 roku. Książka spotkała się z uznaniem czytelników i krytyków, którzy w osobie Meyera widzą kontynuatora wielkiej tradycji amerykańskiej literatury, odnotowując podobieństwa do prozy Johna Steinbecka czy też Cormaca McCarthy?ego. Warto nadmienić, że na podstawie powieści „Syn” stacja AMC przygotowuje serial, w którym rolę Eliego zagra Pierce Brosnan. Premiera telewizyjnej adaptacji przewidziana jest na 2017 rok.

Książka ukazała się nakładem oficyny Czwarta Strona. Booklips.pl jest patronem medialnym polskiego wydania.

Marcin Waincetel, Artur Maszota

Tematy: , , , , , ,

Kategoria: premiery i zapowiedzi