Przedpremierowy fragment powieści Jaume Cabré „Głosy Pamano” [fragment #1]

28 lipca 2014

cabre-glosy-panamo-fragment
Poprzednia powieść Jaume Cabré pt. „Wyznaję” sprzedała się w Polsce w nakładzie przekraczającym 60 tysięcy egzemplarzy, co zapewniło jej miejsce na liście największych ubiegłorocznych bestsellerów. Nic więc dziwnego, że na kolejne dzieło katalońskiego pisarza wszyscy czytelnicy spragnieni wielkiej literatury czekali z niecierpliwością. I wreszcie jest oficjalna zapowiedź: wydawnictwo Marginesy ogłosiło, że premiera „Głosów Pamano” odbędzie się 13 sierpnia. W oczekiwaniu na ten dzień planujemy przybliżyć wam cztery fragmenty tej znakomitej książki, a przy okazji poinformować, że jesteśmy patronem medialnym polskiego wydania. Poniżej możecie zapoznać się z pierwszym przedpremierowym fragmentem „Głosów Pamano”.

Było oczywiste, że dyrektorka szkoły w Sort wysłała do Toreny Tinę Bros z misją oficjalnego myszkowania w szpargałach, z myślą o przygotowywanej wystawie na temat historii materiałów dydaktycznych. Istniała szansa, że w tym niewielkim budynku będzie można znaleźć coś ciekawego. Przestarzałe podręczniki i inne ciekawostki. Ponieważ pisała książkę, uchodziła w szkole za specjalistkę od wszystkiego. Tak więc Tina, mimo że głowę miała zaprzątniętą czym innym, musiała pojechać, chcąc nie chcąc, po raz drugi w ciągu trzech dni do Toreny tym swoim charakterystycznym czerwonym citroenem. Nie wiedziała, że zaparkowała samochód dokładnie pod tabliczką, która dwadzieścia cztery lata temu przywróciła oryginalną nazwę ulicy Środkowej. Poprosiła o klucze w ratuszu, a tam odesłali ją do robotników pracujących przy rozbiórce budynku. Kiedy dotarła na miejsce, na rogatki miasteczka od strony wzgórza Triador, ekipa zaczynała już rozbierać dach, zdejmując łupkowe dachówki jedna po drugiej. Nie zastanawiając się długo, wyjęła swój mały aparat fotograficzny z kliszą o wysokiej czułości i korzystając z migotliwego światła zmierzchu, zrobiła trzy zdjęcia budynku. Udało się jej tak wykadrować, że na żadnym nie było widać robotników. Może któreś z tych ujęć przyda się do książki. Kto wie. Na szczęście robotnicy rozpoczęli rozbiórkę od strony łazienki. Zdążyła sprawdzić zawartość dwóch szaf w sali lekcyjnej, pobrudzić ręce lepkim, czarnym, wieloletnim kurzem, wyrzucić niepotrzebne szpargały, ocalić z tuzin podręczników stworzonych w myśl zasad prehistorycznej pedagogiki, których staroświecki urok w sam raz pasuje do wystawy, przy czym wsłuchiwała się cały czas w stukot młotków odsyłających ten budynek w niebyt. Wyselekcjonowany przez nią materiał zmieścił się w kartonowym pudle, które przywiozła z Sort. Zatrzymała się na chwilę przy oknie i zapatrzona w dal zastanawiała się, czy to, co zamierzała zrobić po opuszczeniu szkoły, nie uwłacza jej godności. Na pewno uwłacza, ale Jordi nie dał jej wyboru. Jeszcze dwie minuty z otwartymi ustami; żadnego wyboru. Mój Boże, dlaczego Jordi, dlaczego Arnau. Dlaczego w domu nigdy o niczym nie rozmawiali, dlaczego byli tacy zamknięci w sobie, dlaczego Arnau coraz bardziej się od nich oddala, całymi dniami poza domem, i tak nerwowo reaguje na pytanie, z kim spędza czas. Po dłuższej chwili otrząsnęła się z tych gorzkich refleksji, westchnęła, spuściła wzrok i wróciła do rzeczywistości, do opuszczonej szkoły w Torenie. Musiała wziąć się w garść i choć na moment przestać myśleć o nich dwóch, zwłaszcza o Jordim. Wtedy wpadła na pomysł, żeby sprawdzić zawartość szuflad nauczycielskiego biurka. W pierwszej z nich, poza niematerialnymi wspomnieniami, które ulotniły się natychmiast po otwarciu szuflady, ktoś pozostawił strużyny ołówka. W pozostałych dwóch nie znalazła nic, nawet wspomnień. Za brudnymi szybami niespiesznie dogasał dzień i nagle dotarło do niej, że od jakiegoś czasu nie słychać uderzeń młotka.

Przy tablicy znalazła kawałek kredy. Kiedy ją wzięła do ręki, nie mogła się oprzeć pokusie i starannym, belferskim pismem wykaligrafowała datę: środa, 13 grudnia 2001 roku. Odwróciła się natychmiast, jakby za jej plecami w zjedzonych przez korniki ławkach siedziały dzieci, którym trzeba wyjaśnić, jaki jest plan zajęć na dziś. Ale zamarła z otwartymi ustami, kiedy dostrzegła w głębi sali, tuż przy drzwiach, nieogolonego robotnika z papierosem w ustach i pudełkiem po cygarach w jednej dłoni; w drugiej trzymał gazową campingową lampę. On też zamarł z otwartymi ustami, ale szybciej zareagował.

? Proszę pani… Musimy już kończyć, sami siebie nie widzimy. Odda pani klucz?

Podszedł do niej z lampą; do dżinsów miał przytroczony pęk kluczy. Tina odniosła wrażenie, że zbliża się do niej uczeń z dzienniczkiem, a ona, jak sięgnąć pamięcią, jest w tej szkole nauczycielką. Robotnik położył pudełko po cygarach na biurku.

? Znaleźliśmy je za tablicą.

? Za tą tablicą?

Majster podszedł do ściany i popchnął tablicę. Wydawało się, że jest umocowana na stałe; a jednak przesunęła się nieco z jękiem i odsłoniła niewielką ciemną wnękę. Poświecił lampą.

? Tu, w środku.

? Jak skarb piratów.

Majster przywrócił tablicę na poprzednie miejsce.

? To zeszyty uczniowskie ? oświadczył, stukając dłonią w pokrywkę.

Pudełko świetnie się zachowało, ktoś je przewiązał czarnym sznurkiem.

? Mogę je zatrzymać?

? Miałem je wyrzucić.

? Mógłby mi pan zostawić światło?

? Zamarznie pani tutaj ? ostrzegł, spełniając jej prośbę.

? Jestem ciepło ubrana. ? Wskazując lampę, dodała: ? Dziękuję.

? Kiedy pani skończy, proszę zamknąć na klucz i zostawić lampę przed drzwiami. Jutro ją znajdziemy.

? Jak długo potrwa rozbiórka?

? Jutro będzie po wszystkim. Dziś robiliśmy przygotowania. Zburzyć taki budynek to żadna filozofia.

glosy-panamoJaume Cabré „Głosy Pamano”
Tłumaczenie: Anna Sawicka
Wydawnictwo: Marginesy
Liczba stron: 656

Opis: Piękna opowieść o potędze zła i o cenie, jaką trzeba zapłacić za poszukiwanie pracy. Pewnego dnia Tina, cicha nauczycielka, udaje się do niewielkiej wioski, by zrobić zdjęcie szkoły przeznaczonej do rozbiórki. Za tablicą w jednej z klas znajduje pudełko, a w nim długi list, który, jak się okaże, nigdy nie dotarł do adresata. Tina zaczyna zgłębiać historię miasteczka, znajduje świadków wydarzeń sprzed lat, ujawnia historię o partyzantach, faszystach i anonimowych bohaterach, których życie zniknęło w mrokach niepamięci. Nie zdaje sobie sprawy, że zbudzi uśpione od lat namiętności, nienawiść i pragnienie zemsty…

Tematy: , , , , , ,

Kategoria: fragmenty książek, premiery i zapowiedzi