Playboy, mizogin, pijak i awanturnik – biografia Ireneusza Iredyńskiego „Gra w butelkę” już w księgarniach!

27 października 2015

Gra-w-butelke-premiera
Nakładem wydawnictwa Trzecia Strona ukazała się pierwsza biografia Ireneusza Iredyńskiego, jednego z najwybitniejszych polskich autorów powojennych i słynnego w latach 60. skandalisty. „Gra w butelkę” Małgorzaty Raduchy to opowieść o wszechstronnym pisarzu i poecie, ale przede wszystkim ? o człowieku żyjącym na krawędzi.

„Jest pierwsza liga i jest druga liga i trzecia, tak jak w piłkarstwie. W pierwszej lidze, mówię o sztukach, no to gra Mrożek, ja i Różewicz ewentualnie. Kilku pisarzy lubię, kilku uważam za wicechujów i tyle” – ta krótka wypowiedź Iredyńskiego pokazuje nie tylko, jakie miejsce zajmował niegdyś w literaturze, ale też mówi co nieco o jego prowokacyjnym charakterze.

Dziś mało znany, przed laty uchodził za wybitnego dramatopisarza i prozaika. Stanisław Lem porównywał jego debiut nieomal z Dostojewskim. Pisał szybko. Potrafił napisać rozdział książki w jedną noc. Kolegów literatów zachwycał wszechstronnością. Z równym powodzeniem tworzył prozę, poezję, utwory dramatyczne, scenariusze filmowe, teksty piosenek i słuchowiska.

W latach 60. Iredyński zasłynął z burzliwego i skandalizującego trybu życia, co kłuło władze w oczy. Sam Władysław Gomułka trzykrotnie udzielał mu reprymendy i przedstawiał jako antysocjalistycznego demona, stąd też inwigilacją pisarza zajęła się SB. „W warszawskich kawiarniach i prywatnych salonach literackich znany jest głównie ze swoich niemoralnych i chuligańskich wyczynów. Wybryki jego, mimo że chamskie i graniczące nieraz z pospolitym przestępstwem, są tolerowane przez środowiska literackie. Ten pobłażliwy stosunek określany jest przekonaniem, że jest on niezwykle utalentowanym pisarzem i dramaturgiem, oraz ze względu na treść i formę jego twórczości, w której dostrzegają niektórzy elementy protestu przeciwko tendencjom partii do ograniczania wolności twórców” – czytamy w raporcie przygotowanym na podstawie relacji tajnych współpracowników SB.

Playboy i mizogin, który odsiedział wyrok za rzekomy gwałt, awanturnik, który pobił kilku ludzi. Opowieści o jego ciągach alkoholowych przeszły do legendy. Kiedy po usunięciu kamieni żółciowych ordynator pochwalił go, że ma śliczną, gładziutką wątrobę, z automatu szpitalnego zadzwonił natychmiast do żony, żeby przyniosła mu wódkę. Krążyła plotka, że nawet w karetce pogotowia, która wiozła go ostatni raz do szpitala, kazał sobie podłączyć czystą do kroplówki. W alkoholową legendę wpisał się również pogrzeb Iredyńskiego, na którym stawili się nietrzeźwi koledzy z półświatka. W podobnym stanie upojenia znajdował się nawet grabarz.

„Gra w butelkę” to nie tylko opowieść o genialnym pisarzu i skandaliście. W tle historii otrzymujemy barwny opis artystycznej cyganerii PRL lat 60. i 70., której pijackie ekscesy często graniczyły ze zwykłą chuliganerią.

Autorką książki jest Małgorzata Raducha, absolwentka polonistyki, wykładowca akademicki, dziennikarka Programu 1 Polskiego Radia w redakcjach Kultury i „4 Pór Roku”. Prowadzi blog kulturalny na stronach radiowej Jedynki. Jest autorką wielu programów o twórczości Ireneusza Iredyńskiego oraz artykułów prasowych poświęconych literaturze w „Gazecie Wyborczej” i w miesięczniku „Kobieta i Styl”.

„Gra w butelkę. Biografia Ireneusza Iredyńskiego” ukazała się pod patronatem Booklips.pl.

Malgorzata-Raducha

Autorka książki, Małgorzata Raducha.

Tematy: , , , , , , , , ,

Kategoria: premiery i zapowiedzi