Pierwszy polski przekład zbioru opowiadań „Na obcej ziemi” Izraela Joszuy Singera zapowiedziany na 4 czerwca

26 maja 2020

4 czerwca nakładem wydawnictwa Fame Art ukaże się pierwszy polski przekład zbioru opowiadań „Na obcej ziemi” Izraela Joszuy Singera, starszego brata noblisty Isaaca Bashevisa Singera. Autorem tłumaczenia jest Krzysztof Modelski.

Książka „Na obcej ziemi” Izraela Joszuy Singera, wydana po raz pierwszy w 1925 roku w Wilnie, dotąd dostępna była dla czytelników tylko w jidysz. Zbiór zawierający opowiadania o różnorodnej tematyce ilustruje wielokulturowość dawnej Rzeczypospolitej i stanowi opis uniwersalnego doświadczenia ludzkiego wobec wyzwań rzeczywistości, mimo podziałów.

Starszy brat noblisty Isaaca Bashevisa Singera prezentuje mieszankę stylów, perspektyw, nacji i religii, które składają się na skomplikowany obraz człowieczych losów. Każde z opowiadań jest częścią przekroju społeczeństwa, ukazanego przez autora jako różnorodne nie tylko pod względem grup społecznych i wyznaniowych. Podejmowane problemy to także perypetie ekscentrycznych indywidualistów, prostolinijnych proletariuszy oraz samotność i niedola jednostki. To wieloplanowy portret ludzi stojących przed wyzwaniami, należących do różnych światów, a jednocześnie połączonych przez sytuacje i okoliczności.

Cechą charakterystyczną prezentowanych tekstów jest zerwanie z dydaktyzmem właściwym dla moralizatorskiej prozy klasyków literatury jidysz. Ocenę dokonywanych przez bohaterów wyborów i rozstrzygnięć moralnych autor pozostawia czytelnikom. Opowiadania starszego Singera stanowiły ewenement w ówczesnej literaturze żydowskiej, sprawiając, że prezentowany współcześnie przekład nie traci na aktualności.

„Na szczególne podkreślenie zasługuje wyjątkowy sposób prowadzenia narracji, lekkość i poczucie humoru, ironia oraz dystans autora do opisywanych postaci i wydarzeń. Te z opowiadań, których akcja rozgrywa się w tradycyjnym środowisku żydowskim, ukazują to środowisko zupełnie inaczej niż przywykł do tego polski czytelnik literatury jidysz – ten zmitologizowany, czasem wręcz przesłodzony świat pokazany jest realistycznie, z dystansem. Autor zbioru 'Na obcej ziemi’ należy do najważniejszych polskich pisarzy literatury jidysz, ale sam zbiór (jak i w ogóle cała jego twórczość) jest w znacznej mierze zaprzeczeniem tego, czego polski czytelnik spodziewa się po tej literaturze. W warstwie fabularnej twórczość ta jest znacznie bardziej uniwersalna” – pisze Krzysztof Modelski.

W Polsce jak dotąd w całości udostępniono trzy powieści Izraela Joszuy Singera: „Josie Kałb”, „Bracia Aszkenazy” i „Rodzina Karnowskich”. Starszy brat noblisty był dziennikarzem, twórcą opowiadań, dramatopisarzem, autorem reportaży i wspomnień. Jego aktywność literacką cechuje zarówno otwarcie na świat przedstawiany (wyjście poza opis środowiska żydowskiego), jak i poszerzanie żydowskiego kręgu czytelniczego (działalność translatorska).

„Na obcej ziemi” ukaże się 4 czerwca nakładem wydawnictwa Fame Art, zarówno w wersji drukowanej, jak i w formie e-booka. Książka w obu formatach będzie do kupienia na stronie wydawnictwa, popularnych platformach dystrybucji oraz w niektórych księgarniach stacjonarnych. W dniu premiery na facebookowym profilu Żydowskiego Instytutu Historycznego Remigiusz Grzela poprowadzi wirtualne spotkanie z autorem przekładu Krzysztofem Modelskim.