Pierwsza biografia Jerzego Treli pod patronatem Booklips.pl!
Nakładem wydawnictwa Marginesy ukazała się bogato ilustrowana biografia Jerzego Treli, cenionego polskiego aktora filmowego i teatralnego. Autorką książki jest Beata Guczalska, teatrolog i krytyk teatralny, dziekan Wydziału Reżyserii Dramatu na PWST w Krakowie. Biografia ukazała się pod patronatem Booklips.pl.
„Wielki aktor, który nie jest gwiazdą. Dał swoje oblicze setkom postaci, ale zawsze pozostał sobą ? żadnej z nich nie pozwolił sobą zawładnąć. Wybitny artysta, który pamięta o zwykłych sprawach ludzi wokół. Jakość absolutnie wyjątkowa” ? pisze w rozdziale „Paradoksy Jerzego Treli” zafascynowana jego talentem Beata Guczalska.
Aktor nie gości na łamach plotkarskich witryn, nie bryluje. Niechętnie udziela wywiadów, starając się skupić uwagę na rolach, a nie własnej postaci. Tym cenniejsze, że teraz nareszcie występuje w długo oczekiwanej roli ? bohatera książki.
Jerzy Trela ? wybitny aktor Starego Teatru w Krakowie, współzałożyciel Teatru STU, wielokrotnie podziwiany w Teatrze Telewizji i pamiętnych filmach („Sól ziemi czarnej”, „Kolumbowie”, „Janosik”, „Sanatorium pod Klepsydrą”, „Królowa Bona”, „Epitafium dla Barbary Radziwiłłówny”, „Człowiek z żelaza”, „Matka Królów”, „Magnat”, „Na srebrnym globie”, „Dekalog IX”, „Trzy kolory. Biały”, „Quo Vadis”, „Ekstradycja”, „Ida” i setki innych ? w sumie zagrał ponad trzysta ról). Jak sam mówi: „W teatrze jestem, w filmie bywam”.
Rozpoznawalny, budzący szacunek, jest prawdziwym autorytetem. „Z charakterystyczną, jedyną w swoim rodzaju twarzą (podobnie mocną i oryginalną twarz miał Gustaw Holoubek) związany jest głos” ? pisze Guczalska. „Potrafi być potężny, brzmieć mocno i szeroko ? zagarnia wtedy całą przestrzeń teatralną, wypełnia ją wibracjami, niczym grające organy. Gdy jednak Trela w studiu nagrywa poezję, jego głos staje się bardzo intymny, ściszony ? choć pod spodem wyczuwalne są drgania, i wydaje się, jakby na źródło dźwięków o ogromnej mocy ktoś narzucił gruby koc”. Tymczasem w szkole teatralnej mówiono mu, że jego głos nie pasuje do sylwetki, jest zbyt niski w stosunku do wzrostu, i należałoby go ćwiczeniami podwyższyć?
Trela to aktor wszechstronny. „Ma w swym dorobku role biegunowo zróżnicowane. Długo kojarzony z postaciami romantycznych bohaterów, zaczynał od komedii i groteski i świetnie się w tych rejonach czuje ? zagrał wiele ról komediowych, i swoją ponurą, nieruchomą twarzą jest w stanie rozśmieszyć do łez. Grywał bardzo często epizody, nie wzbraniał się występować w spektaklach telewizyjnych dla dzieci. Zagrał Konrada z 'Dziadów’ i wiejskiego przygłupa, generała i cwanego pijaczka. W świecie teatru mawia się często, że dobry zespół teatralny to taki, którym można obsadzić 'Wesele’ Wyspiańskiego. (?) Jeśli ktoś jest z natury Poetą, nie zagra raczej wójta Czepca albo wiejskiego chłopaka Jaśka, który gubi złoty róg. Andrzej Łapicki nie mógłby zagrać ról Maklakiewicza, i odwrotnie. Chyba, że ktoś dysponuje skalą Jerzego Treli, który był Jaśkiem w 'Weselu’ Grzegorzewskiego (1977), Poetą u Wajdy (1991), Czepcem w kolejnej inscenizacji Grzegorzewskiego (2000). Odnieść by można do Treli słowa, jakimi w Szekspirowskim 'Hamlecie’ Poloniusz anonsuje przybycie trupy teatralnej: 'Żaden Seneka nie jest dla nich za ciężki, ani Plaut za lekki’. Kiedy ktoś próbuje scharakteryzować sposób gry Treli, pojawia się niezawodnie słowo 'prawda’. (…) Zagrać oznacza w jego przypadku wziąć za swoją postać odpowiedzialność” – pisze autorka biografii.
Konrad Swinarski, charakteryzując aktora, stwierdził: „Trela należy do ludzi, którzy nie pchają się na scenę ani do telewizji. Może nie jest to najlepsza cecha aktora, ale w tym przypadku stanowiła dla mnie gwarancję, że jego zainteresowanie się rolą ma w sobie coś z zawodowego ekshibicjonizmu, ale 'do wewnątrz’, to znaczy, że interesuje go grana postać i współpraca ze mną w zupełnie inny sposób niż większość aktorów dzisiaj w Polsce. I nie pomyliłem się, obsadzając go, bo był wspaniałym partnerem do odkrywania roli. On ją współwymyślił i współtworzył”.
Biografia napisana przez Beatę Guczalską to fascynująca opowieść o życiu Jerzego Treli i jego drodze na scenę z niewielkiej wsi Leńcze (w powiecie wadowickim), poprzez liceum plastyczne w Krakowie i Wydział Aktorski krakowskiej PWST, gdzie dziś jest wykładowcą, a w latach 1984?1990 był rektorem. Nieocenionym walorem tej książki są też unikatowe zdjęcia i dokumenty. Jeżeli mieliście w ręku poprzednie biografie znanych polskich aktorów wydane przez Marginesy – Janusza Gajosa, Wiesława Gołasa, Anny Dymnej – to wiecie, z jak atrakcyjnie przygotowaną edytorsko książką będziecie mieli do czynienia.
Pierwsza książka o Jerzym Treli – wielkim aktorze i wyjątkowym człowieku – ukazała się pod patronatem Booklips.pl.
TweetKategoria: premiery i zapowiedzi
