„Na/pół” – podzielony świat przyszłości w uhonorowanej Nagrodą Literacką Unii Europejskiej powieści Jasmina B. Freliha

12 listopada 2020

Nakładem Wydawnictwa Wyszukanego ukazała się książka słoweńskiego pisarza Jasmina B. Freliha. „Na/pół” to powieść eksperyment, futurystyczna dystopia, gdzie przekraczane są nie tylko granice przeszłości i przyszłości, ale także granice samego tekstu. Publikacja została uhonorowana w 2016 roku Nagrodą Literacką Unii Europejskiej.

Co by się stało, gdyby za dwadzieścia lat nastąpiła awaria globalnej sieci? Jak zareagowaliby millenialsi, urodzeni i wychowani w świecie współczesnych technologii, gdyby w dniu swoich 50. urodzin nie mogli już traktować internetu za pewnik? To właśnie wyobraża sobie Jasmin B. Frelih w swojej nagradzanej książce. „Na/pół” została już okrzyknięta powieścią globalistyczną rozgrywającą się w postglobalistycznej przyszłości.

„W pewnym momencie zastanawiałem się, jaka była najgorsza rzecz, która mogła się wydarzyć, poza nuklearną apokalipsą. Podziały, izolacja, brak dostępu do prawdziwej wiedzy – to były moje obawy. Chciałem zapytać, jakie będzie moje pokolenie, gdy osiągnie pięćdziesiątkę. Nie jak będzie wyglądał świat, ale jak w oparciu o posiadaną wiedzę i wartości będziemy przygotowani, aby stawić czoła czemukolwiek, co się może zdarzyć” – mówi autor. „Ta wizja przyszłości przede wszystkim mi się podoba, dlatego że jest rzadko spotykana i radykalnie pesymistyczna względem marzeń człowieka o ciągłym postępie” – dodał w rozmowie z tłumaczką książki Marleną Grudą.

W bliżej nieokreślonej przyszłości świat, jaki znamy, już nie istnieje. Powszechny kryzys zwany „Wielką Kakofonią”, wywołany usterką w globalnej sieci, sprawił, że ludzie nie mogli się już kontaktować ze sobą, a tym samym doprowadził do rozpadu dotychczasowego porządku. Europa stała się konserwatywną twierdzą, Ameryka upadła, a władzę nad nowym światem przejęła Japonia.

Na kartach książki poznajemy losy trójki bohaterów, trzy przeplatające się ze sobą historie. Evan to tokijski reżyser teatralny, który opłakuje utraconą miłość i boryka się z uzależnieniem od narkotyków. Kras to głowa rodu i były minister spraw zagranicznych, który świętuje 50. urodziny w słoweńskiej części tego, co zostało z podzielonej murami Europy. Natomiast Zoia to anarchistyczna poetka, przygotowująca się do pierwszego od lat występu, który ma mieć miejsce na brooklińskim festiwalu poetyckim.

Wszyscy oni żyją w świecie bardzo odmiennym od tego, jaki obiecywano im w globalistycznym duchu optymizmu, w którym dorastali. Każde z nich przeżyło traumatyczne doświadczenia i w pewnym sensie z ochotą pożegnali stary świat, licząc, że wielka globalna zmiana uwolni ich od bólu przeszłości. Niestety tak się nie stało. Czy w nowym, podzielonym świecie odnajdą swoje miejsce?

„Na/pół” to z jednej strony szokująca i zaskakująca swoją pomysłowością powieść. Z drugiej jednak strony nie jest to lekka lektura – zmieniające się techniki narracyjne i style oddają ducha świata, w którym rozgrywa się akcja. Zapytany przez tłumaczkę Marlenę Grudę, do kogo kieruje swoją książkę, Jasmin B. Frelih odpowiedział: „Do czytelnika, który tak samo nie jest lekki, a właściwie jest ciężki, tylko nie jest pewien, czy tę ciężkość sobie wymyśla, czy coś z nim jest nie tak, że świat tak głęboko go dotyka i że nie może do niego wejść z lekkością i beztroską. Nie znajduje również nikogo, kto mógłby go wesprzeć w tym doświadczeniu. 'Na/pół’ nie zdejmuje z niego tego ciężaru, może mu jedynie trochę pomóc w uświadomieniu sobie, że ten ciężar nie należy tylko do niego, że to świat jest tym, który go uziemia i przytłacza. I że pod nim rozbrzmiewa dźwięk, nasza sztuka. To ona powoduje, że jeśli się w ten dźwięk wsłuchać, świat staje się trochę lżejszy”.

Powieść „Na/pół” Jasmina B. Freliha jest już dostępna w księgarniach. Książka ukazała się pod patronatem Booklips.pl.