„Grona gniewu” Steinbecka od Prószyńskiego

20 lipca 2012


26 lipca na rynku ukaże się legendarna powieść ?Grona gniewu? Johna Steinbecka. Będzie to trzecia książka opublikowana przez wydawnictwo Prószyński i S-ka w ramach serii wznowień dzieł zebranych amerykańskiego pisarza.

Rozgrywająca się na przełomie lat 20. i 30. XX wieku historia amerykańskiej rodziny Joadów, którzy w czasach wielkiego kryzysu decydują się opuścić rodzinną Oklahomę pogrążoną w trudnej sytuacji ekonomicznej i w poszukiwaniu pracy, jak wielu innych mieszkańców południowych stanów Ameryki, migrują do Kalifornii. Na miejscu okazuje się jednak, że nie ma ona nic wspólnego z mlekiem i miodem płynącą krainą znaną im z reklamowych folderów. Tam też panuje bezrobocie, a miejscowi są wrogo nastawieni do przybyszów odbierających im ostatnie miejsca pracy. Kontrowersyjna fabuła podkreślająca wyzysk amerykańskich farmerów i ich wykorzenienie, a także zagrożenia, jakie niesie ze sobą kapitalizm, spowodowały, że przez pewien czas zakazano rozpowszechniania powieści.

Kiedy Steinbeck obserwował najbardziej pokrzywdzone ofiary Wielkiego Kryzysu, był zasmucony i oburzony ich losem. Przygotowując się do napisania powieści, wyznał: „Chcę przyczepić etykietkę wstydu zachłannym łajdakom, którzy są za to odpowiedzialni”.

Dzięki książce pisarz zyskał zwolenników wśród zwykłych ludzi, również tych, którzy nie czytają zazwyczaj powieści. Z drugiej strony zyskał sobie wrogów wśród polityków, FBI i biznesmenów, którzy traktowali go jako niebezpiecznego rewolucjonistę.

Pisząc powieść, Steinbeck miał problem ze znalezieniem dla niej tytułu. „Grona gniewu” zasugerowała jego żona, Carol Steinbeck. Tytuł zaczerpnięty został z patriotycznej pieśni „Hymn Bojowy Republiki” autorstwa poetki, abolicjonistki i działaczki społecznej Julii Ward Howe. Słowa pieśni z kolej odnoszą się do biblijnej księgi Objawienia.

Po pierwszej publikacji w 1939 roku „Grona gniewu” stały się fenomenem na skalę krajową. Książkę publicznie zakazywano, palono przez obywateli na placach i rozprawiano o niej na falach państwowego radia. Przede wszystkim jednak czytano. Według „The New York Timesa” powieść Steinbecka była najlepiej sprzedającą się książką roku. W 1940 John Ford nakręcił na jej podstawie film, w którym w jednej z głównych ról wystąpił Henry Fonda. Obraz zdobył dwa Oscary w kategoriach najlepszy reżyser i najlepsza aktorka drugoplanowa oraz 5 nominacji.

„Grona gniewu” nie tylko otrzymały coroczną National Book Award oraz Nagrodę Pulitzera, ale również przyczyniły się do przyznania autorowi w 1962 roku Literackiej Nagrody Nobla. Wartość powieści jest wciąż nieprzemijająca. Do dzisiaj figuruje w zestawieniach najlepszych powieści XX wieku (m.in. w gazetach „Le Monde”, „Time” i „The Daily Telegrach”).

Przeczytaj biografię Johna Steinbecka.
Przeczytaj fragment powieści „Grona gniewu”.

W zaplanowanej przez wydawnictwo Prószyński i S-ka na kilkanaście tomów serii mają ukazać się wszystkie dzieła Steinbecka. Nie zabraknie utworów wcześniej polskiemu czytelnikowi nieznanych lub nieco zapomnianych. Do tej pory – oprócz „Gron gniewu” – ukazały się „Na wschód od Edenu” oraz „Myszy i ludzie”.

Tematy: , , ,

Kategoria: premiery i zapowiedzi