4-17 stycznia 2021 – najciekawsze premiery pierwszych dwóch tygodni roku poleca Booklips.pl

13 stycznia 2021

Zapraszamy na pierwszy tegoroczny przegląd nowości wydawniczych. W okresie noworocznym do sprzedaży trafia zazwyczaj mniej książek, stąd też zestawienie obejmuje dwa tygodnie – do 17 stycznia.

Ashley Audrain „Odruch” | Opis wydawcy: Znakomita, wnikliwa i wstrząsająca powieść, której nie sposób porównać z żadną inną. Zapisaną w naszych genach historię rodziny przekazujemy z pokolenia na pokolenie. Z matki na córkę. Dobro i zło. Przyjmujemy dziedzictwo, nie mając wyboru. Nie od nas zależy, kim się staniemy… Czasem aniołami, a czasem potworami…

Blythe Connor pragnie być dla swojej małej Violet czułą i troskliwą matką, jakiej sama nigdy nie miała. Ale w tym pierwszym, najbardziej intensywnym i wyczerpującym okresie macierzyństwa Blythe dochodzi do wniosku, że z jej córką jest coś nie tak – dziewczynka nie zachowuje się jak większość dzieci. A może to tylko wyobraźnia? Jej mąż, Fox, uważa, że na pewno przywidzenia. Im bardziej Fox lekceważy jej obawy, tym bardziej Blythe wątpi, czy jest przy zdrowych zmysłach, a my zaczynamy zadawać sobie pytanie, czy jej opowieść o swoim życiu jest prawdziwa.

Dopiero gdy rodzi się Sam, Blythe odkrywa szczęście i bliskość z dzieckiem, o jakich zawsze marzyła. Wydaje się, że nawet Violet kocha młodszego braciszka. Kiedy jednak jedno zdarzenie w mgnieniu oka nieodwracalnie zmienia ich życie, Blythe musi się zmierzyć z okrutną prawdą. „Odruch” jest majstersztykiem, który czyta się jednym tchem, hipnotyzującą powieścią, która podważa wszystko, co wiemy o macierzyństwie i obowiązkach rodziców wobec dzieci, oraz ukazuje dramat kobiet, którym nikt nie wierzy.

David Vann „Halibut na Księżycu” | Opis wydawcy: Pogrążony w depresji Jim przyjeżdża do Kalifornii z Alaski. Próbuje podsumować swoje dotychczasowe życie i ułożyć je na nowo, szuka lepszego kontaktu z dziećmi, stara się dojść do porozumienia z bratem i ważnymi dla siebie kobietami. Chciałby się odrodzić, pożegnać ze swoimi demonami z przeszłości. Czy uda mu się uratować samego siebie?

„Halibut na Księżycu” to swego rodzaju odpowiedź Davida Vanna na samobójczą śmierć ojca i napisaną dziesięć lat wcześniej „Legendę o samobójstwie”. Zagłębiamy się w ponury świat głównego bohatera, wiedząc, że syn Jima w powieści, David, to jej autor. Historia ta staje się jeszcze bardziej mroczna i poruszająca, gdy uświadomimy sobie, że znamy jej prawdziwe zakończenie.

Ani zimna Alaska, ani gorąca Kalifornia nie stanowią już bezpiecznej przystani dla Jima… Zabójczo szczera opowieść o poczuciu głębokiej beznadziei, niszczącym niepokoju oraz trudnych relacjach rodzinnych i ciągłym poszukiwaniu bliskości. Jaki bilans emocjonalny przyniesie czytelnikowi konfrontacja swojego Ja z metaforycznym Halibutem?

Ksawery Pruszyński „Trzynaście opowieści” | Opis wydawcy: 13 opowiadań o losach podchorążych i oficerów w polskiej armii na zachodzie. Tak pisze o książce Józef Hen: „Zastanawiająca jest w 'Trzynastu opowieściach’ Pruszyńskiego ta mnogość bohaterów milczących, gorzkich, z ranami w duszy i na ciele właśnie, wyraźnych alter ego autora, a przecież obarczonych świadomością klęski. Oto Manuel z 'Odejść i powrotów’ rozmyśla w czołgu podczas kampanii normandzkiej: 'Daremność. Głucha, zawistna niechęć do każdej krytycznej myśli; niewolniczy, bydlęcy kult dla najgłupszej chwalby tego, co swojskie, ze swojską głupotą na czele. Pełne zwycięstwo klik, klanów i kast przeciw samotnej jednostce i biernej, bezradnej masie’. – To wszystko są fakty – powiedział mi Pruszyński o 'Trzynastu opowieściach’. – Nigdy nie wymyśliłem żadnej fabuły. – A 'Trębacz z Samarkandy?’ – zapytałem. Skinął głową. – Tak, 'Trębacz’ jest wyjątkiem. To kompozycja. Ale właśnie o 'Trębaczu’ wszyscy myśleli, że jest to prawdziwe wydarzenie, do tego stopnia, że Anders kazał zarządzić śledztwo – chodziło o tę niedzielną zbiórkę na rynku – kto dał rozkaz, skąd ta samowola…”

Maja Lunde „Ostatni” | Opis wydawcy: Apokalipsa, którą sami sobie zgotowaliśmy, jest coraz bliżej! Trzecia część klimatycznej tetralogii Mai Lunde – autorki bestsellerowej „Historii pszczół” i „Błękitu” – nareszcie w Polsce!

Sankt Petersburg, 1881 rok. Odnalezione w Mongolii kości nowego gatunku konia trafiają do zoologa Michaiła. Ten ze zdumieniem odkrywa, że szczątki do złudzenia przypominają szkielet prehistorycznego dzikiego zwierzęcia i marzy o wyprawie badawczej na stepy mongolskie. Czy awanturnik i poszukiwacz przygód Wolff pomoże mu ziścić to pragnienie?

Mongolia, 1992 rok. Karin wraz z synem Mathiasem zmierzają do Parku Narodowego Chustajn. Kobieta dorastała w rezydencji Hermana Göringa – Carinhall, gdzie konie Przewalskiego były trzymane w niewoli. Od tamtej pory nie ustaje w staraniach, żeby sprowadzić je z Europy do Mongolii, gdzie przed laty żyły na wolności. W końcu jest tego bliska. Jaką cenę przyjdzie jej zapłacić?

Norwegia, 2064 rok. Eva wraz z córką prowadzą podupadającą rodzinną farmę. Dokoła ruiny i zgliszcza, Europa powoli się rozpada, brakuje prądu i żywności, sąsiedzi wyjechali na północ. Nastoletnia Isa błaga matkę, żeby i one uciekły. Ale Eva nie chce opuścić zwierząt, zwłaszcza dzikiej klaczy, która spodziewa się źrebaka. Na dodatek pewnego dnia do ich drzwi puka tajemnicza kobieta, która szuka noclegu. Czy Louis ściągnie na nie zgubę?

Maja Lunde – mistrzyni apokaliptycznych wizji, wnikliwa badaczka ludzkiej psychiki i obserwatorka życia rodzinnego – powraca z najlepszą dotychczas powieścią „Ostatni”. Trzy plany czasowe, trzy miejsca, trzy przeplatające się i uzupełniające wzajemnie historie o ludziach i zwierzętach. I próba odpowiedzi na powracające w książkach norweskiej pisarki pytanie – czy zdążymy naprawić błędy ludzkości?

Antoni Libera „Madame” | Opis wydawcy: Powieść uhonorowana Główną Nagrodą w pierwszej edycji konkursu Wydawnictwa Znak, wyróżniona Nagrodą im. Andrzeja Kijowskiego (1999) i wybrana spośród 123 utworów zgłoszonych z całego świata do finałowej siódemki IMPAC Dublin Literary Award (2002). Przełożona dotychczas na 21 języków.

„Madame” jest ironicznym portretem artysty z czasów młodości, dojrzewającego w peerelowskiej rzeczywistości schyłku lat sześćdziesiątych. Narrator opowiada o swoich latach nauki i o fascynacji starszą od niego, piękną, tajemniczą kobietą, która uczyła go francuskiego i dała mu lekcję wolności. Jest to zarazem opowieść o potrzebie marzenia, o wierze w siłę Słowa i o naturze mitu, a także rozrachunek z epoką peerelu. Tradycyjna narracja, niepozbawiona wątku sensacyjnego, skrzy się humorem, oczarowuje i wzrusza.

Aravind Adiga „Biały Tygrys” | Opis wydawcy: Balram Halwai to człowiek o wielu twarzach. Służący. Filozof. Przedsiębiorca. Morderca. Przez siedem nocy opowiada hipnotyzującą, a jednocześnie mroczną historię swojego sukcesu, który osiągnął wyłącznie sprytem i przebiegłością.

Ukazuje Indie, jakich nie oglądał żaden cudzoziemiec – korupcję, prostytucję, biedę i bezprawie, ale też niezmierne bogactwo. Tu biedni nie mogą wejść nawet do supermarketów, miejsca dla bogatych są im niedostępne. Jeżeli im się poszczęści, zostają służącymi u zamożnych przedsiębiorców, jeżeli nie, ich domem staje się ulica, gdzie umierają z głodu lub chorób. Nikt nie interesuje się losem ludzi żyjących w skrajnej nędzy.

„Biały Tygrys” to opowieść o korupcji, pogoni za pieniędzmi, bezduszności, ale także historia o tym, jak pozostać człowiekiem bez względu na to, w jakich warunkach się żyje. Autor otrzymał Nagrodę Bookera i zyskał międzynarodową sławę. Film na podstawie książki dostępny od 22 stycznia 2021 na platformie Netflix.

Henryk Grynberg „Pamiętnik 4” | Opis wydawcy: Kolejny, już czwarty tom „Pamiętników” Henryka Grynberga przynosi głęboki namysł nad rozpędzoną cywilizacją współczesną. Ponadosiemdziesięcioletni pisarz nie przestaje czujnie przyglądać się Historii: wraca do dawnych lektur, weryfikuje dawne i obecne autorytety, a przy tym nie boi się powiedzieć „sprawdzam”.

Krytyczne analizy dotyczące bieżących wydarzeń są tu szczególnie istotne. Każdy, kto przeżył piekło wojny, a zwłaszcza Grynberg – jako osoba ocalała z Holocaustu – bezbłędnie rozpoznaje dramatyczne wydarzenia i towarzyszącą im narrację jako zapowiedzi nadciągających konfliktów. I przestrzega, abyśmy nie ulegli złu po raz kolejny.

W „Pamiętniku 4” znalazły się bardzo osobiste refleksje pisarza. Boleśnie szczerze pisze o samotności i pustce pozostającej po utracie bliskich, weryfikuje przyjaźnie, które miały mu towarzyszyć przez całe życie. Dzieli się brutalnymi spostrzeżeniami na temat starzejącego się organizmu oraz byciu zależnym od sprawniejszych osób.

Grynberg, niczym Żyd Wieczny Tułacz, przez całe swoje życie pozostaje w stanie zawieszenia i niepokoju. Nigdzie nie może znaleźć swojego miejsca, dlatego poszukuje sensów w tym, co jest mu najbliższe: swojej tułaczce i wykluczeniu. Choć zapiski powstają głównie w amerykańskich McLean oraz Chesterbrook, to pisarz nie uważa tych miejscowości za swoją małą ojczyznę. Zakorzenienia szuka w języku, który jest mu najbliższy – w polszczyźnie. Henryk Grynberg w swoich zapiskach dzień po dniu ocala najważniejsze fragmenty świata: prawdę historyczną, pamięć o osobach i wydarzeniach, literaturę, która się nie starzeje, portrety bliskich mu osób. W tym znaczeniu jego twórczość ma wiele wspólnego z judaistyczną koncepcją tikkun olam – naprawia­niem świata.

Birger Amundsen „Harald. Czterdzieści lat na Spitsbergenie” | Opis wydawcy: Trzydziestosiedmioletni Harald Soleim trafił na Svalbard w 1977 roku. Choć planował zostać tam jedynie rok, by potem ruszyć na podbój Ameryki Południowej, Kapp Wijk stało się jego domem na kolejne czterdzieści lat.

„Wysoki, blady, energiczny mężczyzna. Miał brodę, ale bardziej niż trapera przypominał rabina”. Żył tak, jak zawsze pragnął, i tak jak jego zdaniem żyć było trzeba. Znany ze swojego uporu i nieprzejednania, zyskał sławę na całym Svalbardzie. Lata spędzone w samotności zahartowały go i uczyniły jeszcze bardziej nieustępliwym. Samotnik w noce polarne, latem – dusza towarzystwa. W swojej traperskiej chatce gościł agentów KGB, norweską królową i światowej sławy pianistę. Ma trudny charakter, ale jak mało kto zjednuje sobie ludzi.

Norweski pisarz i dziennikarz Birger Amundsen, wieloletni powiernik Haralda, rysuje portret nietuzinkowego człowieka, który wybrał najdalszą Północ na swój dom. Z życzliwym dystansem opowiada historię Soleima, awanturnika, samotnika, a przede wszystkim oddanego przyjaciela. Człowieka pogodzonego z upływającym czasem i śmiercią. Bo jak mówi sam bohater książki: „Jestem już stary, swoje przeżyłem, więc to dla mnie żadna tragedia”.

Erik Larson „Diabeł w Białym Mieście” | Opis wydawcy: Morderstwo, magia i szaleństwo podczas Światowej Wystawy. Erik Larson, bazując na rzetelnej dokumentacji, stworzył niezwykle wciągającą opowieść o fascynujących czasach i ludziach.

Prawdziwa historia dwóch mężczyzn, architekta i seryjnego mordercy, których losy połączyła największa wystawa w amerykańskiej historii: Kolumbijska Wystawa Światowa z 1893 roku, zorganizowana w Chicago i nazywana „Białym Miastem”.

Daniel Hudson Burnham, wybitny dyrektor robót wystawy i twórca wielu ważnych budynków, takich jak Flatiron Building w Nowym Jorku czy Union Station w Waszyngtonie, pokonuje liczne przeszkody i wraz ze swoim zespołem stara się przekształcić podmokły park Jacksona w „Białe Miasto”. W tym samym czasie Henry H. Holmes, młody lekarz, złośliwie parodiując „Białe Miasto” Burnhama, wznosi nieopodal swój Hotel Wystawy Światowej – urządzając w nim straszliwe miejsce mordów, wyposażone w stół sekcyjny, komorę gazową i piec krematoryjny.

Tim Johnston „Nurt” | Opis wydawcy: Niesamowita nowa powieść autora światowego bestsellera „W dół”. Kiedy dwie młode kobiety – Caroline i Audrey – opuszczają kampus uczelni w środku zimy i jadą ponad tysiąc kilometrów na północ do Minnesoty, nagle – dosłownie kilka kilometrów od domu – muszą walczyć o życie w lodowatych wodach rzeki Black Root. Audrey udaje się przeżyć. Śmierć Caroline – a właściwie morderstwo – mocno uderza w mieszkańców małego miasteczka, przypominając o innej młodej kobiecie, która straciła życie w tej samej rzece dziesięć lat wcześniej i której niewykryty zabójca wciąż może mieszkać wśród nich.

Jeden ojciec jest zmuszony ponownie przeżywać dawną tragedię, podczas gdy największym pragnieniem drugiego staje się postawienie zabójcy dziewczyny przed sądem. Audrey, która przeżyła lodowatą kipiel, nie może uwolnić się od poczucia, że ​​wiąże ją z tą wcześniej nierozwiązaną sprawą coś więcej niż tylko rzeka. Wkrótce zostaje zmuszona podjąć własne dochodzenie. Przy tej okazji wyjdą na wierzch dawno skrywane sekrety i powróci przemoc, która od dawna kłębi się tuż pod powierzchnią miasta.

Upiory zamrożone w czasie, duchy i demony, oskarżeni i winni – wszystko budzi się do życia w tym skutym śniegiem i lodem północnym mieście, gdzie nie można czuć się bezpiecznie. Czy sprawiedliwości stanie się zadość? Świetna, trzymająca w napięciu i znakomicie napisana opowieść o tym, jak przeszłość trzyma klucz do przyszłości, a także jak trzyma teraźniejszość w szachu.

Piotr Ibrahim Kalwas „Dziecko Księżyca” | Opis wydawcy: Piotr Ibrahim Kalwas, reporter, pisarz, podróżnik i pielgrzym, w powieści „Dziecko Księżyca” robi odważny krok w mroczną strefę literatury. Skondensowane okrucieństwo, seks i sztuczne raje; zwyrodniali sąsiedzi, mściwe nauczycielki, wszechobecna potrzeba wymierzania sprawiedliwości jako odpowiedź na nikczemność ludzi. Zaskakująca, hipnotyzująca proza.

Kalwasik miał na koncie kilka ofiar. Pierwszą zabił jako dziewięciolatek. Potem, już jako nastolatek, przy pomocy szkolnego cyrkla zemścił się za upokorzenia na matematyczce z V Liceum Ogólnokształcącego im. Księcia Józefa Poniatowskiego (niech na wieki przeklęte będzie to imię). Trzecia ofiara to Tarzan spotkany podczas wielkiej narkotycznej fety w domu komunistycznego ekscentrycznego notabla. Czwarta padła stara M., która truła osiedlowe zwierzęta, w tym ukochaną suczkę Piotra – Sanę. Plan Piąty Kary miał na celu gwałt na Belli – spotkanym po latach niespełnionym malarzu artyście, który narratorowi odbił dziewczynę. Kolejne części książki splatają się w gęstą od krwi, duszną i ociekającą okrucieństwem opowieść o potrzebie zemsty i jej trudnych do zinterpretowania źródłach.

Wojciech Jagielski „Nocni wędrowcy” | Opis wydawcy: Nieustannie aktualny legendarny reportaż Wojciecha Jagielskiego. Historia, która powtarza się na naszych oczach, niewiarygodna, choć prawdziwa. Wstrząsająca opowieść o dzieciach wcielonych siłą do Armii Bożego Oporu i zmuszanych do zabijania swoich braci i najbliższych. Niektóre z nich miały zaledwie pięć lat. Jagielski – naoczny świadek jednego z najbardziej krwawych konfliktów Afryki – tworzy uniwersalną opowieść o tym, do czego każdego człowieka może popchnąć fanatyzm.

Laura Jane Grace, Dan Ozzi „Trans. Wyznania anarchistki, która zdradziła punk rocka” | Opis wydawcy: Choć w akcie urodzenia Laury Jane Grace widniały imiona Thomas James, od dzieciństwa czuła, że do niej nie pasują. Bycie synem żołnierza, anarchistą i liderem popularnego punkowego zespołu Against me! nie wystarczało. Chciała być nią. Córką, anarchistką, liderką.

W świecie punk rocka, gdzie czas wyznaczają kolejne koncerty, butelki whisky i wciągnięte kreski, gniew, niepewność i zagubienie stają się jeszcze bardziej dojmujące. Grace, nie dopuszczając do głosu prawdziwego „ja”, rzuca się w wir uzależnień, niszczy rodzinę, próbuje tłumić pragnienie tranzycji, a ustalanie własnej tożsamości staje się poważnym źródłem napięcia w jej codzienności. Codzienności, w której jak mantra wraca zdanie: „Nie zawracaj sobie głowy dopasowywaniem się do szufladki, którą wymyślił dla ciebie ktoś inny”.

„Trans” to kronika akceptowania własnej seksualności oraz gorzka opowieść o cenie, którą trzeba zapłacić, by żyć w zgodzie ze sobą.

Naoise Dolan „Ciekawe czasy” | Opis wydawcy: Najlepsza love story naszych czasów! Kameralna, czule ironiczna i bardzo zmysłowa. „Ciekawe czasy” to napisana z wielkim polotem i pazurem historia uczuciowego trójkąta pomiędzy Avą, Edith i Julianem. To też ogromnie złożony portret epoki późnego kapitalizmu, gdzie wszelkiej maści podziały mają się więcej niż świetnie, a o naszych życiowych wyborach nadal decydują płeć, pieniądze i status społeczny. Naoise Dolan jest tym literackim głosem, na który tak długo czekaliśmy – starczy wspomnieć, że „Ciekawe czasy” wzbudziły wielki zachwyt samej Zadie Smith! W powieści Dolan niczym w lustrze odbijają się wszystkie nasze dzisiejsze lęki i neurozy, to fenomenalny i ogromnie przenikliwy obraz współczesności.

Ava – młoda, ambitna idealistka; przyjechała do Hongkongu uczyć angielskiego dzieci bogatych Azjatów. Julian – świetnie wykształcony zamożny bankier, lubi wydawać pieniądze na Avę, uprawiać z nią seks i omawiać wahania walut. Edith – piękna, czarująca, w każdym calu nieprzeciętna prawniczka; wkracza na scenę, gdy Julian na jakiś czas wyjeżdża do Londynu. Ludzie niczym gwiazdy – układają się w przeróżne konstelacje. Mniej albo bardziej szczęśliwe. Odwieczne pytanie: miłość czy pieniądze? Lepiej mieć (kredyt) czy nie mieć? Być (sobą), a może nie być? No a związki – podobnie jak wszystko inne – to przecież zawsze transakcje: zyski, straty, inwestycje, ryzyka i fuzje…

„Ciekawe czasy” to szczera, pełna czułej ironii, a przy tym bardzo dowcipna powieść, która oddaje całą złożoność dzisiejszych relacji, typową dla nich swobodę i jeszcze większą niepewność. Naoise Dolan w bezkompromisowy sposób przygląda się specyfice współczesnych związków, wprowadzając do literatury nową, bezkonkurencyjną jakość. Oto nowa gwiazda światowej literatury!

Kristin Hannah „Firefly Lane” | Opis wydawcy: Kate i Tully od dziecka wspólnie zmagały się z problemami, które zsyłał im los. Czy zdołają uratować swoją przyjaźń, której fundamenty skruszyła zdrada? Bestseller „New York Timesa”, na podstawie którego Netflix stworzył popularny serial. Wyjątkowa powieść mistrzyni pióra Kristin Hannah, autorki bestsellerów „Słowik” oraz „Zimowy ogród”.

Niespokojne lato 1974… Kate Mularkey pogodziła się ze swoim miejscem w łańcuchu pokarmowym społeczności ośmioklasowej szkoły. Nagle, ku jej zdumieniu, najfajniejsza dziewczyna świata wkracza na scenę i chce się z nią zaprzyjaźnić. Tully Hart ma wszystko – piękno, mózg, ambicje. Z pozoru różnią się tak bardzo, jak tylko dwie osoby mogą się różnić. Kate jest skazana na wieczne pozostawanie tą niefajną i ma kochającą rodzinę, która zawstydza ją na każdym kroku. Tully, otoczona chwałą i nimbem tajemnicy, kryje sekret, który ją niszczy. Zawierają pakt i zostają najlepszymi przyjaciółkami na zawsze; nim minie lato, stają się Tully-i-Kate; jednym, nierozłącznym bytem.

Tak rozpoczyna się spektakularna powieść Kristin Hannah, zekranizowana w formie serialu dostępnego na platformie Netflix. Fabuła obejmuje ponad trzy dekady, a wydarzenia rozgrywają się na niespokojnym północno-zachodnim wybrzeżu Pacyfiku. „Firefly Lane” to przejmująca, cierpka opowieść o dwóch kobietach i przyjaźni, która stanowiła oś ich życia. Przez trzydzieści lat Tully i Kate podnoszą się na duchu, ratując przyjaźń przed sztormami – zazdrością, wściekłością, zranieniem, żalem. I gdy już myślą, że nic im nie jest straszne, jeden akt zdrady rujnuje ich relacje, wystawiając odwagę i przyjaźń kobiet na ostateczną próbę.

Czesław Miłosz „Z archiwum. Wybór publicystyki z lat 1945-2004” | Opis wydawcy: Zebrane w jednym tomie, niepublikowane dotychczas teksty Czesława Miłosza – prawie 70 lat rozważań i wspomnień. W skład tomu wchodzą teksty o charakterze publicystycznym, niewydane drukiem za życia autora. Są to głównie odczyty oraz szkice i artykuły poruszające między innymi następujące tematy: życie w USA, literatura polska i amerykańska, związki polityki ze sztuką, kwestie narodowości i patriotyzmu, różnice między poezją Zachodu i Wschodu.

Teksty te zostały wyszukane w toku kwerend archiwalnych, przeprowadzonych w Beinecke Rare Book and Manuscript Library (Yale University, New Haven, Stany Zjednoczone), w Archiwum Instytutu Literackiego Kultura w Maisons-Laffitte (Francja), w Bibliotece Narodowej w Warszawie, w Muzeum Literatury w Warszawie oraz w Archiwum Emigracji w Toruniu, a także w archiwum domowym profesora Aleksandra Fiuta.

Obejmujące blisko siedem dekad i ułożone w porządku chronologicznym teksty te dają świetny wgląd w jego drogę życiową oraz to, jak poglądy noblisty ewoluowały wraz z upływem lat.

Tematy: , , , , , , , , , , , , , , , ,

Kategoria: premiery i zapowiedzi