19-25 września 2022 – najciekawsze premiery tygodnia poleca Booklips.pl

25 września 2022

Polecamy nasz cotygodniowy przegląd najważniejszych nowości książkowych. Tym razem prezentujemy najciekawsze tytuły, które trafiły do księgarń w dniach od 19 do 25 września.

Nick Cave, Seán O’Hagan „Wiara, nadzieja i krwawa łaźnia” | Opis wydawcy: W szesnastu bolesnych i szczerych rozmowach przeprowadzonych przez Seána O’Hagana staje przed nami inny Nick Cave niż ten, którego nagrania, koncerty, wideoklipy, powieści i zapiski uwielbiamy. Ukazuje się nam nie tyle jako artysta, ile jako zwykły człowiek – ze swoją kruchością, napadami zwątpieniami, rozpaczą, furią i euforią. Gigant, który tak samo jak my musi wydobyć drzazgi z duszy i ciała, tak samo traci wiarę i ją odzyskuje, który każdego dnia przeżywa na nowo walkę i stratę. Zapuszczamy się w krainę końca świata i nadziei-mimo-wszystko. Poznajemy scenografię jedynego w swoim rodzaju pokoju pracy – świata wewnętrznego człowieka, który przeszedł niejedną męczarnię. Po zamknięciu książki będziemy mieć wrażenie, że wiemy więcej także o sobie samych.

Hwang Sok-Yong „O zmierzchu” | Opis wydawcy: Książka nominowana do Międzynarodowej Nagrody Bookera. Park Min-u, starzejący się architekt, może mówić o sukcesie. Jako jedynemu z grupy dzieciaków udaje mu się wyrwać z seulskich slumsów. Na fali transformacji Korei Południowej, dzięki determinacji i wieloletniej ciężkiej pracy ostatecznie staje się właścicielem dużej firmy realizującej prestiżowe projekty. Pewnego dnia otrzymuje niespodziewaną wiadomość od kobiety, którą kiedyś pokochał, a potem zdradził. Pogrzebane w pamięci obrazy przyjaźni z dzieciństwa i pierwszej miłości powracają. Min-u zaczyna wspominać świat, który wymazał z pamięci. Uświadamia też sobie, że pomógł go unicestwić, przyczyniając się do bezwzględnej modernizacji Korei.

„O zmierzchu” to historia rozpisana na głosy ludzi, którzy nie mieli szans w starciu z bezdusznym kapitalizmem. To także głęboko humanistyczna opowieść o dzieciństwie, stracie, rozliczaniu się z samym sobą i tragicznych kosztach transformacji kraju, które ponoszą najsłabsi jego mieszkańcy.

August Derleth „Tropem Cthulhu” | Opis wydawcy: „Tropem Cthulhu” to druga pozycja w dorobku Augusta Derletha, należąca do cyklu opartego na mitologii i postaci Wielkiego Przedwiecznego. O ile pierwszy tom był zbiorem niepowiązanych ze sobą opowiadań, o tyle część druga, sprawiająca na pierwszy rzut oka podobne wrażenie, jest tak naprawdę powieścią, której główny bohater, profesor Laban Shrewsbury, podąża śladem pradawnych kultów, aby nie dopuścić do wskrzeszenia tytułowego pradawnego bóstwa. Rozdziały pisane z perspektywy kolejnych osób relacjonujących swoje spotkanie z tajemniczym naukowcem stanowią interesującą kompozycję zwieńczoną iście hollywoodzkim finałem.

W przeciwieństwie do „Maski Cthulhu”, której lokacje fabularne ograniczały się do osamotnionych domów czy skrytych i tajemniczych miejsc na obrzeżach miasteczek, akcja drugiej książki Derletha rozgrywa się niemalże na całym świecie. Będziemy towarzyszyć bohaterom w podróżach do starożytnych miast Inków, zapomnianych miejsc w środku niezbadanej arabskiej pustyni, odległych wysp na Pacyfiku, a także złowrogiego Innsmouth. Cała historia przybiera z czasem charakter szpiegowskiego thrillera, co w połączeniu ze stylem inspirowanym poetyckim językiem Lovecrafta stanowi wyjątkową hybrydę. Czas więc na niezwykły pojedynek, w którym to człowiek stał się łowcą i podąża tropem Cthulhu.

Isaac Asimov „Koniec Wieczności” | Opis wydawcy: Powieść nominowana do Nagrody Hugo. Andrew Harlan żyje w Wieczności, miejscu istniejącym poza Czasem. Elitarna organizacja Wiecznościowców wprowadza dla dobra całej ludzkości drobne, precyzyjnie zaplanowane zmiany w historii. Podczas jednej z misji Harlan poznaje Noys Lambent, arystokratkę z 482 Stulecia. Wbrew etyce zawodowej zakochuje się w niej. Kiedy się dowiaduje, że po następnej zmianie Noys może przestać istnieć, Harlan podejmuje decyzję, która może zmienić jego przeszłość i zagrozić istnieniu Wieczności.

Arkadij i Borys Strugaccy „Maszyna życzeń i inne opowiadania” | Opis wydawcy: „…I niech nikt nie odejdzie pokrzywdzony!”. Parafrazując powyższe ostatnie zdanie powieści „Piknik na skraju drogi” braci Strugackich możemy śmiało powiedzieć, że od tego zbioru opowiadań nikt nie odejdzie niezadowolony.

Arkadij i Borys Strugaccy, prawdziwi światowi giganci science fiction, właściwie nie pisali opowiadań. Jedynie na początku drogi twórczej popełnili trochę krótkich form, zebranych potem w tomie „Sześć zapałek”. Ale na przykład książki „Południe. XXII wiek” i „Lot na Amalteę” czy „Stażyści” to tak naprawdę opowiadania składające się w jedną całość, przez co traktowane są jako powieści. W związku z kłopotami z cenzurą i wydawcami bracia prawie wszystkie swoje utwory powieściowe kreślili, poprawiali, pisali kolejne wersje, dopisywali lub usuwali fragmenty. Przez bibliografów czasem owe fragmenty są traktowane jako opowiadania.

W Polsce nie mieliśmy dotąd takiego wyboru ich krótkich form – poza rozrzuconymi po antologiach perełkami, poza zbiorem „Z zewnątrz” czy tomem „Południe, XXII wiek”, składającym się z opowiadań snujących opowieść o przyszłości ludzkości, gdzie bohaterami są przyszli progresorzy, znani potem z wielu powieści Strugackich. Tylko że wspomniany tom wyszedł w Polsce – nie wiadomo dlaczego – bez kilku opowiadań. Teraz, w edycji Stalker Books, dostaniecie wszystkie te niepublikowane utwory. A także fragment pierwszego scenariusza do filmu Tarkowskiego „Stalker” czy kawałki wyrzucone z powieści z powodów cenzuralnych. Książkę poprzedza obszerna przedmowa Pawła Laudańskiego.

Józef Jankowski „Historie Niezwykłe” | Opis wydawcy: „Historie niezwykłe” to zbiór, który w pełni odsłania ezoteryczny wizerunek Józefa Jankowskiego. W zawartych tu utworach – piętnastu opowiadaniach zwieńczonych artykułem – znajduje się cały repertuar okultystycznego obrazowania: od niebezpiecznych podróży astralnych i seansów spirytystycznych, przez czarownice, nieumarłych i opętania, po magiczne pojedynki i duchy. Z dzieła wyłania się też intrygujący światopogląd autora, który łączy ze sobą perspektywy chrześcijańską i ezoteryczną, przełamując tym samym paradygmat ortodoksyjnego myślenia religijnego.

Niniejsza edycja jest pierwszym wznowieniem tego zbioru po roku 1928, a drugim wydaniem w ogóle. Wzbogaca ją obszerny wstęp, nareszcie w tak wyczerpujący sposób przybliżający postać Jankowskiego: jego życie, twórczość i przekonania.

Robert Jordan „Dech zimy” | Opis wydawcy: Koło Czasu obraca się, a wieki nadchodzą i przemijają. Przeszłość, teraźniejszość i przyszłość wciąż jeszcze mogą stać się łupem Cienia. Rand al’Thor przemierza świat razem z Min, jednak cel jego wędrówki pozostaje tajemnicą nawet dla Cadsuane. Mazrim Taim, pan Czarnej Wieży, okazuje się kłamcą, niemniej jego intencje wciąż skrywa zasłona sekretu. Perrin desperacko ściga swą Faile, porwaną przez szczep Sevanny. Wraz z Elyasem Macherą, Berelain i Prorokiem, na czele osobliwej armii złożonej z różnorakich sił, przemierza ziemie, po których grasują bandyci i Seanchanie… A człowiek zwany Zabójcą wciąż nawiedza Wilczy Sen i Tel’aran’rhiod. Do Ebou Dar przybywa seanchańska księżniczka znana jako Córka Dziewięciu Księżyców, tam też poznaje ją dochodzący do zdrowia Mat. Czy przepowiedziane mu małżeństwo dojdzie do skutku?

Vladimir Bartol „Alamut” | Opis wydawcy: Akcja powieści „Alamut”, osadzona w XI-wiecznej Persji, opowiada historię legendarnego przywódcy ismailitów, Hasana Ibn Sabbah, zwanego Sajduną, samozwańczego proroka opętanego żądzą zdobycia władzy nad wyznawcami Allaha w całym regionie. Do realizacji swoich planów wykorzystał odciętą od świata twierdzę Alamut, gdzie za pomocą intryg i perfidnych manipulacji pragnie wychować grono fanatycznie mu oddanych zwolenników, fedainów, gotowych oddać życie za sprawę, aby trafić do obiecanego raju. Jego przesłanie brzmi: „Nic nie jest prawdziwe, wszystko jest dozwolone”. W tym celu wysyła kilku „wybrańców” na jedną noc do baśniowych ogrodów, pełnych pięknych niewolnic mających ich uwieść, omamić i stworzyć iluzję, że przebywają w raju i trafią tam ponownie po śmierci. Nie wszyscy bohaterowie zdołają przejść tę próbę, gdy zdemaskują oszustwo rzekomego proroka.

Powieść „Alamut”, opublikowana w 1938 roku, była w zamierzeniu alegorią, reakcją autora na rosnące w siłę reżimy faszystowskie w Europie, zwłaszcza we Włoszech, ma jednak charakter ponadczasowy, uniwersalny. Dużo mówi o naturze człowieka, jego słabościach, podatności na manipulację i skłonności do ulegania zwodniczym obietnicom.

W wielu krajach powieść Bartola stała się bestsellerem i rozpala wyobraźnię również współcześnie – stała się główną fabularną inspiracją serii gier „Assassin’s Creed”, która doczekała się kilkunastu odsłon i ponad 150 milionów sprzedanych egzemplarzy na całym świecie. To właśnie z kart tej książki zaczerpnięto sylwetki głównych bohaterów i maksymę przyświecającą nieuchwytnym zabójcom.

Tove Ditlevsen „Moja żona nie tańczy” | Opis wydawcy: Tove Ditlevsen jest zjawiskiem nie tylko w literaturze duńskiej, ale i światowej. Wychowana w rodzinie robotniczej, dzięki niespotykanemu talentowi przekroczyła granice swojego przeznaczenia, zdobyła – i porzuciła – literackie salony i osiągnęła w Danii status pisarki kultowej.

W jej oszczędnej, intymnej prozie nie znajdziemy wielkiej historii ani przełomowych wydarzeń. Bohaterami są młode, zakochane dziewczyny i zgorzkniali uliczni sprzedawcy, fryzjerki i profesorowie, kobiety porzucone przez mężów i te, które dopiero planują rozstanie z mężczyzną. Życie rodzinne, miłosne, a nawet wewnętrzne to u Ditlevsen przestrzeń, w której nieustannie rozgrywamy strategiczne szachy, to przestrzeń walki i przemocy – nikt nie skrzywdzi cię tak jak własna matka (chyba że mąż lub żona), a dzieci zdane są same na siebie.

Z zaledwie kilku słów Ditlevsen tworzy skomplikowany świat pełen zależności, trudnych decyzji i emocji buzujących pod powierzchnią. Świat, w którym to, co wypowiedziane na głos, jest dużo mniej istotne od tego, co przemilczane.

Natsume Sōseki „Sedno rzeczy” | Opis wydawcy: Powieść „Sedno rzeczy” (1914) jest jednym z najważniejszych dzieł Natsume Sōsekiego. Jej narrator, student uniwersytetu w Tokio, wspomina swą znajomość ze starszym od siebie, zagadkowym mężczyzną, którego tytułuje mianem Sensei (Mistrz). Próbował zrozumieć przyczyny jego samotniczego trybu życia i izolowania się od świata, ale dopiero z treści ostatniego, obszernego listu, jaki otrzymał od Senseia, mógł poznać jego tajemniczą, bolesną przeszłość, powód moralnych rozterek oraz ostatecznej decyzji. Subtelną analizę psychologiczną głównych postaci powieści jej autor związał z wydarzeniami historycznymi – końcem ery Meiji, wielkiego przełomu w dziejach Japonii, którego Sōseki był świadkiem i bacznym obserwatorem.

Emma Donoghue „Wpływ gwiazd” | Opis wydawcy: W Irlandii, podwójnie spustoszonej przez wojnę i zarazę, pielęgniarka Julia Power pracuje w śródmiejskim szpitalu borykającym się z niedoborem personelu. Na jej oddział trafiają kobiety w ciąży, które zachorowały na nową, straszną odmianę grypy. Do ściśle zorganizowanego świata siostry Power wkraczają dwie osoby z zewnątrz: doktor Kathleen Lynn, która, jak głosi plotka, jest ukrywającą się przed policją rebeliantką oraz młoda wolontariuszka Bridie Sweeney.

W ciągu trzech dni, w mrocznej i intensywnej rzeczywistości ciasnej szpitalnej sali, życie każdej z tych kobiet zmienia się w nieoczekiwany sposób. Tracą pacjentki, które przegrały z zagadkową pandemią, lecz także przyjmują na świat nowe istnienia. Wytrwale, z czułością i godnością, opiekunki i matki jakimś cudem wykonują swoje, zdawałoby się niewykonalne, zadania.

Natalia Śniadanko „Porządne papiery arcyksięcia Wilhelma” | Opis wydawcy: „Porządne papiery arcyksięcia Wilhelma” to meandryczna powieść-układanka ukraińskiej poetki, pisarki i dziennikarki – Natalki Śniadanko. Sceny nam współczesne sąsiadują tu z obrazami schyłku imperium Habsburgów, latami wojen i sowiecką dominacją, a wszystko spaja historyczna i magiczna postać-duch „dziadka, ukraińskiego pułkownika, dowódcy pułku Strzelców Siczowych, skazanego na pięć lat więzienia w Paryżu, pozbawionego austriackiego obywatelstwa w Wiedniu, łasego na młodych marynarzy i urodziwe kobiety klienta paryskich burdeli, szpiega angielskiego i francuskiego wywiadu, sympatyka OUN, arcyksięcia Wilhelma von Habsburga”. Niezwykła książka o duszy Ukraińców – z urodzenia lub z wyboru – była nominowana do Nagrody Drahomana, w Polsce ukazuje się w przekładzie Bohdana Zadury.

Jarosław Mikołajewski „Życie na xanaksie” | Opis wydawcy: „Życie na xanaksie” to dogłębne spojrzenie w teraźniejszość i na detale, które pomijamy w codziennym biegu. W swoim najnowszym tomie Jarosław Mikołajewski, jeden z najbardziej uznanych polskich współczesnych poetów, nie po raz pierwszy oddaje głos emocjom i wrażliwości. Autor skupia się na refleksyjnej obserwacji rzeczywistości, snów. Czasem opowiada o Bogu, innym razem droczy się z nim, pyta o sens życia, które postrzega jako wypadkową bezsilności i pragnień. Tęsknota za zmarłymi, godzenie się ze swoim dojrzałym wiekiem i śmiercią, a także szczere spojrzenie na zmieniające się z biegiem czasu ciało to motywy powracające w kolejnych wierszach. Najnowszy tom jest również odpowiedzią poety na aktualne wydarzenia i wyrazem niezgody na świat, który niesie ze sobą wojny, choroby i cierpienie. Poezja, która rozszczelnia świat, wykracza poza słowo – i to jest jej największa wartość.

Louise Garcia, Corentin Rouge „Rio” | Opis wydawcy: Rubeus i Nina urodzili się w jednej z największych fawel Rio de Janeiro. Gdy ich matka zostaje zamordowana przez Jonasa, nieuczciwego gliniarza, którego była informatorką i kochanką, dołączają do dziecięcego gangu ulicznego. Dręczony przez wizję morderstwa matki, a teraz odpowiedzialny za swoją młodszą siostrę, Rubeus przejdzie od nędzy ulic do wyższej klasy średniej i odkryje różne strony mieszanego, brutalnego i nierównego społeczeństwa Brazylii.

Emelie Schepp „Po pierwsze nie szkodzić” | Opis wydawcy: Pewnego marcowego poranka w swoim mieszkaniu w Norrköping zostaje znaleziona ciężko ranna kobieta. Pierwszy na miejscu pojawia się pielęgniarz pogotowia ratunkowego Philip Engström, który robi wszystko, aby uratować jej życie. Niebawem zostaje znaleziona kolejna ofiara.

Kiedy Jana Berzelius przejmuje dowodzenie nad śledztwem, zaczyna dostrzegać makabryczny schemat. I to, co na pierwszy rzut oka wyglądało na pojedynczy akt szaleństwa, szybko przeradza się w coś znacznie gorszego. Kto stoi za przerażającymi morderstwami? Wraz z inspektorem Henrikiem Levinem i inspektor Mią Bolander Jana jest zdeterminowana, aby dowiedzieć się prawdy.

Kevin J. Anderson, Brian Herbert, Adam Gorham, Jakub Rebelka, Patricio Delpeche „Diuna: Opowieści z Arrakin” | Opis wydawcy: Dwie nieznane historie rozgrywające się podczas kluczowej bitwy o Arrakin, której szczegóły poznaliśmy w oryginalnej „Diunie” Franka Herberta. Jopati Kolona należy do elitarnej gwardii imperatora. W czasie wydarzeń znanych z „Diuny” otrzymuje zadanie zniszczenia twierdzy Atrydów. To stawia go przed wyborem między obowiązkiem a przebaczeniem. Tymczasem Paul Atryda mierzy się ze swoim przeznaczeniem, a sierżant Vitt wykorzystuje swój talent do snucia opowieści, gdy Joungler transportuje swoich ludzi na planetę Kaladan. Czy Vitt zdoła wlać w ich serca nadzieję i wolę walki?

Marta Obuch „Miłość, szkielet i spaghetti” | Opis wydawcy: Włoska mafia, zrzucony z jasnogórskiej wieży trup i kobiety, które nie dają sobie w kaszę dmuchać. Ostrzegamy, czytanie tej książki w miejscach publicznych grozi niekontrolowanymi wybuchami śmiechu albo… napadami głodu!

Dorota zatrudnia się w domu zabójczo przystojnego włoskiego biznesmena jako pielęgniarka, szybko jednak się okazuje, że będzie musiała dla niego również gotować. Zresztą nie tylko dla niego, ale także dla bandy jego pracowników, a Włosi mają żołądki jak spadochrony i lubią dobrze zjeść. Problem w tym, że Dorota potrafi przyrządzić jedynie herbatę, do czego w strachu przed utratą pracy nie może się przyznać. Na szczęście ma przecież siostry, mamę i ciocię – wszystkie panie są wyśmienitymi kucharkami, choć charaktery mają wredne. Wydaje się, że to nie ma nic do rzeczy, wystarczy w tajemnicy wpuścić rodzinkę do kuchni, włączyć głośno radio, a reszta dokona się sama… Nic bardziej mylnego! Jednocześnie z jasnogórskiej wieży spada trup, a pod murami klasztoru grupa antropologów odkopuje wiekowy szkielet człowieka. Co łączy te wydarzenia? I czy naprawdę istnieje podziemne przejście między Jasną Górą a pobliskim zamkiem? A może znowu sprawdzi się powiedzenie, że gdzie diabeł nie może, tam babę pośle…?

Rafał Hetman „Las zbliża się powoli. Kto po wojnie mordował w Dębrzynie” | Opis wydawcy: Tuż po wojnie w niewielkim lesie Dębrzyna koło Przeworska grupa mężczyzn rabowała i mordowała ludzi wracających z robót w III Rzeszy. Okoliczni mieszkańcy wiedzieli, kim byli sprawcy, ale milczeli na temat dokonanych zbrodni. Rafał Hetman, skupiając się na losach pokoleń dwóch polskich rodzin, opowiada splątaną niczym system leśnych korzeni historię, w której rzeczywistość przeplata się z mitem, pamięć kroczy pod rękę z zapomnieniem, a reporter staje się częścią historii, którą opisuje.

Próbując odpowiedzieć na pytanie, kto mordował w Dębrzynie, Hetman drobiazgowo rekonstruuje pełny chaosu i lęku czas tuż po wkroczeniu Armii Czerwonej do Polski, a śledząc ponad sto lat historii niewielkiego lasu, zastanawia się nad istotą procesów, które składają się na naszą zbiorową (nie)pamięć.

Margaret Atwood „Wysoko wśród drzew” | Opis wydawcy: O dwóch łobuzach, które beztrosko bawiły się w koronach drzew. Niestraszny był im wiatr szalejący w konarach i nawet deszcz nie mógł wyrwać ich ze świata fantazji. Aż do czasu, kiedy bobry schrupały ich drabinę. Wtedy dzieci przestraszyły się nie na żarty, że już na zawsze utkną wysoko wśród okropnych drzew. Na ich szczęście wylądowały bezpiecznie na ziemi. I kiedy znów pewnie stają na swych nogach, nabierają ochoty na nowe, roztropniejsze przygody.

Nagradzana, urocza książka obrazkowa z podwójnym dnem. Dla dzieci i dorosłych wielbicieli Margaret Atwood. Zachwyca jej prostota, melodyjność oraz świetnie rozegrany duet gry słów i obrazów. Możesz przeczytać tekst i poprosić dziecko, aby wyobraziło sobie przygody w domku wśród drzew, albo na odwrót: niech przyjrzy się dokładnie rysunkom i z twoimi podpowiedziami dopowie, co się dzieje na drugim planie. Dla starszych dzieci oszczędne w kolorze ilustracje, które ukazują bogatą paletę przeżyć, mogą być ciekawym sposobem na wskazanie, z którą sceną dziś się emocjonalnie identyfikują.

Klasyk od Margaret Atwood zabierze was do przeszłości, do domku w lesie. Do czasów, kiedy książki dla dzieci nie musiały być narzędziem edukacyjnym i wychowawczym – wystarczyło, że były źródłem rozrywki, często jedynej.

Patrick Cothias, André Juillard „7 żywotów Krogulca” | Opis wydawcy: Siedem żyć, siedem postaci i siedem rozdziałów. Na początku XVII wieku we Francji podczas panowania Henryka IV, ukazanego jako lekkoducha i lubieżnika, zanurzamy się w atmosferze intryg i kulisów władzy. Równolegle w Owernii, w tym samym dniu, co następca tronu, na świat przychodzi Ariane de Troïl, córka pomniejszego barona. Czy jej losy są splecione niewidzalną nicią z delfinem, Ludwikiem XIII? Tymczasem tajemniczy mściciel w czerwonej masce broni uciśnionych chłopów.

Zapierająca dech w piersiach seria, łącząca mistyczną tajemnicę i historię. Na sposób Dumasa Cothias tka nici tragedii, w której krzyżują się znane postacie i fikcyjni bohaterowie. Gwałtowność scen, które ukazują okrucieństwo epoki, niekonwencjonalne losy oraz niezwykle realistyczna kreska Juillarda sprawiają, iż „7 żywotów Krogulca” to kamień milowy komiksu.

Charles Yu „Ucieczka z Chinatown” | Opis wydawcy: Powieść nagrodzona w 2020 roku National Book Award. Satyra na kształtowaną przez Hollywood wizję świata autorstwa prozaika, którego szersza publiczność zna jako współscenarzystę i redaktora serialu „Westworld”.

Czy Drugoplanowy Azjata może zostać obsadzony jako Gość od Kung Fu? Czy odtwarzamy tylko narzucone przez społeczeństwo role? „Ucieczka z Chinatown” to najważniejsza współczesna książka o tym, jak pozostać sobą w świecie, który za wszelką cenę chce opakować nasze życie w proste etykiety. Charles Yu, jeden z czołowych młodych głosów literatury amerykańskiej, gra z konwencją hollywoodzkiego filmu kung-fu, pełnymi garściami czerpiąc z popkultury, by przyjrzeć się takim zagadnieniom, jak rasa, emigracja, cena awansu społecznego, „amerykański sen” czy asymilacja kulturowa. A wszystko to w przezabawnej, jak zgodnie podkreślają krytycy, i inteligentnej prozie zapisanej w formie scenariusza filmowego.

fot. Freepik

Tematy: , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , ,

Kategoria: premiery i zapowiedzi