Zmarł Mirosław Kowalski, twórca oficyny SuperNowa, wydawca Andrzeja Sapkowskiego

2 stycznia 2022

Zmarł Mirosław Kowalski, propagator literatury fantastycznej w Polsce, niegdyś redaktor w Wydawnictwie Iskry, a później założyciel oficyny SuperNowa, która publikuje książki Andrzeja Sapkowskiego. Miał 67 lat.

Urodzony 11 lipca 1954 roku Mirosław Kowalski zaczynał drogę związaną ze słowem pisanym jako dziennikarz. W latach 1976-1981 współpracował z Tygodnikiem Studenckim „Politechnik”, w 1981 roku pisał do działu kultury Tygodnika „Solidarność”. Po ogłoszeniu stanu wojennego prowadził do 1983 roku warszawskie biuro dziennika „Financial Times”.

Od 1984 do 1989 roku kierował redakcją fantastyki w Wydawnictwie Iskry. To dzięki jego inicjatywie ukazały się w Polsce dzieła m.in. Roberta E. Howarda czy Rogera Zelazny’ego. To on odkrył tłumaczkę Danutę Górską, która zjawiła się w redakcji z własnym przekładem powieści „Carrie” Stephena Kinga.

Praca w wydawnictwie stanowiła dla Kowalskiego dobrą przykrywkę do prowadzenia działalności podziemnej polegającej na pracy redaktorskiej w Niezależnej Oficynie Wydawniczej, pierwszym polskim wydawnictwie publikującym w Polsce poza cenzurą. W 1989 roku doprowadził do przekształcenia tej inicjatywy w SuperNową.

Kiedy został wybrany redaktorem naczelnym wydawnictwa, Kowalski postanowił publikować w nim swoją ulubioną fantastykę. Wbrew powtarzanej w niektórych mediach opinii nie był odkrywcą Andrzeja Sapkowskiego. Autor był już gwiazdą fandomu dzięki opowiadaniom o wiedźminie publikowanym w „Fantastyce”. Miał też w dorobku zbiorek z Geraltem wypuszczony nakładem Reportera. Kowalski znał twórczość Sapkowskiego, a do wydania w SuperNowej wiedźmińskich historii namawiał go Maciej Parowski.

Kowalski chciał wydać wiedźmina, ale kolegium redakcyjne było oporne. „Adam Michnik zareagował na to stanowczo: 'To co, mamy teraz książki o zielonych ludzikach wydawać?!'” – wspominał ze śmiechem w „Historiach fandomowych” Tomasza Pindela. Ostatecznie zaryzykowano i do sprzedaży trafił tom „Miecz przeznaczenia” zawierający niewydane wcześniej w formie książkowej opowiadania.

Andrzej Sapkowski nazwał to momentem przełomowym dla fantasy w Polsce. „Był to absolutny ewenement, do tej pory bowiem nie było wśród polskich wydawców prawie nikogo, kto zaryzykowałby coś podobnego; polską fantasy wydawali jacyś hobbyści, ponosząc zresztą straty na każdym tytule. A SuperNowa przy 'Mieczu przeznaczenia’ strat nie miała, wprost przeciwnie, powiedziałbym” – wspominał pisarz w rozmowie ze Stanisławem Beresiem w wywiadzie rzece „Historia i fantastyka”.

W szybkim czasie SuperNowa stała się monopolistą na polskim rynku fantastyki. To tam ukazały się pierwsze książki Jacka Dukaja, Anny Brzezińskiej i Ewy Białołęckiej, a także debiut powieściowy Szczepana Twardocha. Tam publikowali swoją prozę Eugeniusz Dębski, Marek S. Huberath, Marcin Wolski, Rafał Ziemkiewicz, Witold Jabłoński, Marcin Przybyłek czy Tomasz Kołodziejczak. Dopiero około 2000 roku dominująca pozycja SuperNowej została przełamana, a przyczyniło się do tego m.in. powstanie wydawnictwa Fabryka Słów. Andrzej Sapkowski pozostał jednak po dziś dzień wierny oficynie, którą kierował Kowalski.

Za działalność wydawniczą związaną z fantastyką Mirosław Kowalski otrzymał trzykrotnie nagrodę Śląkfy, a SuperNowa – dwukrotnie nagrodę Euroconu. W 2008 został odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski za działalność w drugim obiegu wydawniczym.

[am]
fot. Klapi/Wikimedia Commons

Tematy: , , , , , , , ,

Kategoria: newsy