Wojciech Kudyba otrzymał Nagrodę Literacką im. Marka Nowakowskiego 2021

31 maja 2021

Wojciech Kudyba został uhonorowany Nagrodą Literacką imienia Marka Nowakowskiego za 2021 rok. Kapituła doceniła opublikowany przez Wydawnictwo Pewne zbiór opowiadań „I co dalej?”. Laureat otrzymał statuetkę i nagrodę pieniężna w wysokości 100 tysięcy złotych, którą ufundowała Biblioteka Narodowa.

Wojciech Kudyba jest autorem rozpraw o literaturze współczesnej i artykułów naukowych. Od 2018 roku pełni funkcję kierownika Katedry Literatury XX wieku na Wydziale Nauk Humanistycznych Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, a od kwietnia 2020 roku jest zastępcą redaktora naczelnego i prowadzi dział eseju w miesięczniku „Twórczość”. Przez długi czas publikował eseje i poezję, a od kilku lat próbuje swych sił jako prozaik. Napisał dwie powieści współczesne, jedną historyczną oraz dwa tomy opowiadań. Najnowszy, „I co dalej?” uhonorowało jury Nagrody im. Marka Nowakowskiego.

Kapituła doceniła konsekwencję i oryginalność, z jaką pisarz portretuje współczesnych, zwykle przeciętnych bohaterów, których głos wybrzmiewa doniośle i przejmująco w pięciu opowiadaniach zamieszczonych w zbiorze „I co dalej?”. „Kudyba jest realistą, ale takim, który opowiada o rzeczywistości poprzez język – jego bohaterowie są ludźmi gadającymi, monologującymi lub dialogującymi, i dlatego tak ważne jest nie tylko to, co mówią o swoim życiu, ale też jak o nim mówią. A mówią za pomocą sloganów czerpanych z mediów i reklam, językiem często chaotycznym, jakoś nieporadnym, pokracznym czy nawet poranionym” – napisał w laudacji przewodniczący jury, prof. Maciej Urbanowski.

Z uznaniem wskazano też m.in. na mocne osadzenie prozy Kudyby w codzienności, rzadką we współczesnej nowelistyce problematykę religijną i obecność tematyki warszawskiej. „Na okładce tomu profesor Dybciak zachwala zbiór Kudyby, wpisując go słusznie do 'wielkiej tradycji literatury współczucia, dawania świadectwa prawdzie swego czasu’ i wymieniając w tym kontekście – nie bez przesady – nazwiska między innymi Prusa, Czechowa, Dostojewskiego i Herlinga. Nie ma na tej liście Marka Nowakowskiego, a przecież wydaje się on naturalnym patronem tej prozy, na co zwracała uwagę krytyka omawiająca 'I co dalej?'” – zwrócił uwagę prof. Maciej Urbanowski.

Jeden z członków kapituły, Krzysztof Masłoń, umieścił tom Kudyby „na drodze, którą Nowakowski naznaczył swoimi opowiadaniami, pełnymi trudnej, bolesnej prawdy o naszej rzeczywistości, a jednocześnie wypełnionej współczuciem dla ludzi spotykanych na tej drodze”. Waldemar Żyszkiewicz stwierdził, że „od czasów Marka Nowakowskiego mało kto się nimi [biednymi ludźmi] zajmował, tak po ludzku, z sympatią”, jak Kudyba właśnie. Odnotowano również, że autor „Księcia nocy” pojawia się w nagrodzonym tomie, gdy jeden z bohaterów poznaje absolwentkę polonistyki, która przed wyjazdem do Anglii na zmywak zamierza dokończyć doktorat o twórczości pisarza, co to „nie podlizuje się nikomu, nie opisuje wipów czy jakieś pindy z korporacji, ale zwykłych ludzi, a nawet rozmaitych meneli”.

Wojciech Kudyba jest już piątym laureatem Nagrody Literackiej imienia Marka Nowakowskiego. Wcześniej otrzymali ją Wojciech Chmielewski, Paweł Sołtys, Rafał Wojasiński i Marta Kwaśnicka.