Stereotypy płciowe w książkach nominowanych do Nagrody Bookera

27 lipca 2018


Zespół Indyjskiego Laboratorium Badawczego IBM przyjrzał się fabule książek nominowanych do Nagrody Bookera w latach 1969-2017. Jak się okazało, stereotypy dotyczące zarówno postaci męskich, jak i żeńskich były w nich powszechne.

Naukowcy przeanalizowali dostępne na portalu Goodreads opisy fabuł 275 książek, które w ciągu minionych 50 lat znalazły się w gronie finalistów nominowanych do Nagrody Bookera (czyli na tzw. krótkiej liście). Do analizy zaprzęgnięto algorytmy sztucznej inteligencji. Badanie ujawniło „wszechobecność uprzedzeń i stereotypów związanych z płcią”. Męskie postacie wyraźniej nakreślano w opisach fabuły nominowanych książek, były też częściej przedstawiane jako potężne, bogate i silne. Kobiece z kolei zazwyczaj były piękne lub romantyczne.

Naukowcy dokonali analizy postaci w podziale na trzy kategorie: zawód, opis i rola w książce. Okazało się, że mężczyźni częściej byli lekarzami/psychiatrami/chirurgami/psychologami, profesorami/naukowcami, biznesmenami/dyrektorami, duchownymi, poetami i złodziejami. Kobiety to w większości: nauczycielki/wykładowczynie, pielęgniarki, prostytutki, żony/narzeczone, pokojówki/służące i sekretarki. Mężczyźni zazwyczaj są tymi, którzy mają władzę, kobiety przyjmują bardziej uległe role.

Również przymiotniki służące do opisu postaci były stereotypowe. W stosunku do mężczyzn często używano określeń: „bogaty”, „przystojny”, „silny”, w przypadku kobiet ? „piękna”, „urocza”, „ładna”, „romantyczna”. Diametralnie różniły się także czasowniki opisowe służące do definiowania postaci obu płci. Mężczyźni byli częściej przedstawiani jako odważni, ujmujący i sprawujący kontrolę, podczas gdy kobiety nierzadko potrzebowały pomocy. W odniesieniu do mężczyzn chętniej stosowano czasowniki: „twierdzi”, „przewiduje”, „spotyka”, a do kobiet ? „popada/traci”, „kocha”, „wierzy”, „wielbi” i „boi się”.

Odnotowano, że postacie męski mają kluczowe znaczenie dla fabuły badanych książek i wymieniane są w nich dwukrotnie częściej niż kobiety. Z badania wynika, że w ostatnich latach nastąpiła niewielka zmiana w tym trendzie i na listach nominowanych do Bookera pojawia się coraz więcej książek z silnymi bohaterkami.

[aw,am]
źródło: Quartz India

Tematy: , , , ,

Kategoria: newsy