Sinéad Morrissey odebrała Nagrodę Europejski Poeta Wolności 2020
31 sierpnia z rąk prezydent Gdańska Aleksandry Dulkiewicz irlandzka autorka Sinéad Morrissey odebrała Nagrodę Literacką Miasta Gdańska Europejski Poeta Wolności 2020 za tom „O równowadze” w tłumaczeniu Magdy Heydel.
„Spośród wszystkich nagród, jakie otrzymałam, tytuł Europejskiej Poetki Wolności nadany mi teraz i w tym mieście (Gdańsku), znaczy dla mnie więcej, niż umiem wypowiedzieć” – przyznała podczas ceremonii laureatka.
„Sinéad Morrisey nadaje wolności nowe imię, niespodziewane – imię równowagi” – tak rozpoczęli laudację dla Europejskiej Poetki Wolności 2020 Olga Tokarczuk i Krzysztof Czyżewski, przedstawiciele jury nagrody, które większością głosów zdecydowało o tym, kto otrzyma gdańską statuetkę oraz 100 tysięcy złotych.
„Człowiek Morrissey jest jak linoskoczek, który – by nie utracić równowagi – nie może stać na linie bez ruchu, dlatego nieustannie wychyla się to w jedną, to w drugą stronę (…). Obraz ten nabiera szczególnej wymowy w Gdańsku, mieście, które dochowując wierności swoim wolnościowym tradycjom, razem z poetami z całej Europy poszukuje nowych, współczesnych odczytań słowa 'eleuteria’, 'freedom’ czy 'свабода’, by przywołać też jego białoruskie brzmienie, z którym dzisiaj szczególnie mocno się solidaryzujemy. Jakże dobrze rozumiemy tutaj w Gdańsku sytuację, w której nie można stanąć bez ruchu po wywalczeniu wolności, że wolność, tak jak równowaga, nie jest dana raz na zawsze, że bezruch w formie moralnej apatii, społecznej obojętności czy myślowego lenistwa sprowadzi na nas nowe formy zniewolenia” – czytali w laudacji Tokarczuk i Czyżewski.
„Kiedy pisałam 'O równowadze’, świat nie był miejscem harmonijnym, a od czasu, kiedy ta książka ujrzała światło dzienne w 2017 roku, chyba jeszcze bardziej wypadł z torów. Wzrost znaczenia prawicowych, ksenofobicznych i populistycznych nacjonalizmów, skutkujący Brexitem oraz wyborem Donalda Trumpa na prezydenta USA, zaprzeczył moim najbardziej fundamentalnym przekonaniom. Porozumienie Wielkopiątkowe z 1998 roku, które przyniosło pokój Irlandii Północnej po trwającym trzy dekady konflikcie, opierało się na założeniu o niejednorodnej tożsamości i zakładało konieczność obustronnego zawieszenia nieufności. Irlandia Północna, głosił dokument, jest zarazem irlandzka i brytyjska, a geniusz tego celowo bezstronnego sformułowania polegał na tym, że zasadniczo nie trzeba było wybierać. Można było przynależeć i tu, i tu. Mając matkę Angielkę i ojca Irlandczyka, przez całe życie czułam, że przynależę i tu, i tu. A zarazem czułam się w zasadniczym sensie Europejką” – usłyszeliśmy w przemowie Sinéad Morrisey.
Laureatki nagrody Europejski Poeta Wolności: Sinéad Morrissey i tłumaczka jej książki Magda Heydel (fot. Bogna Kociumbas).
Nagroda wręczana jest również za przekład zwycięskiego tomu. Statuetkę i kwotę 20 tysięcy złotych otrzymała Magda Heydel. „Znakomity warsztat i ogromne doświadczenie w tłumaczeniu literatury angielskojęzycznej Magdaleny Heydel z pewnością dobrze przysłużyły się wspaniałemu przekładowi tomu 'O równowadze’. Wydaje się jednak, że w grę wchodzi tutaj coś więcej. W tym wspólnym dziele dwóch kobiet wyczuwa się powinowactwo wyobraźni i pasji poznawczych, ludzkiej wrażliwości no to, co inne i pozaludzkie. Jest wielką zasługą Magdaleny Heydel, że język tej poezji, głęboko zadomowiony w tradycji, ani na chwilę nie zamiera w historycznej sztuczności czy erudycyjnym nadmiarze, słowom nadając witalność jakby dopiero co rodziły się w języku” – tymi słowy jury doceniło w laudacji kunszt tłumaczki.
„Przestrzeń przekładu to jest przestrzeń wolności – przestrzeń, w której wychodzimy z izolacji, w której tkwimy wsłuchani tylko w swój głos i w swoje własne przekonania. Likwidujemy poprzez przekład swoją prowincjonalność, niezależnie od tego czy przekładamy na polski czy na angielski, z małego czy wielkiego języka. Dokonujemy tego fundamentalnego wyjścia poza swoje malutkie podwórko” – mówiła autorka przekładu zwycięskiego tomu, Magda Heydel.
Jury tegorocznej edycji Nagrody Europejski Poeta Wolności pracowało w składzie: Krzysztof Czyżewski (przewodniczący), Paweł Huelle, Andrzej Jagodziński (sekretarz), Zbigniew Mikołejko, Stanisław Rosiek, Anda Rottenberg, Beata Stasińska i Olga Tokarczuk. Uroczystość wręczenia statuetek odbyła się 31 sierpnia w Polskiej Filharmonii Bałtyckiej im. Fryderyka Chopina. Po gali goście usłyszeli koncertowe wykonanie opery „ahat-ilī – siostra bogów” Aleksandra Nowaka do libretta Olgi Tokarczuk z AUKSO Orkiestrą Kameralną Miasta Tychy pod dyrekcją Marka Mosia.
[am]
fot. główna: Bogna Kociumbas
Kategoria: newsy
