Poznaliśmy długą listę nominowanych do Międzynarodowej Nagrody Bookera 2021. Jest też polski akcent

30 marca 2021

Ogłoszono trzynaście tytułów, które znalazły się na tzw. długiej liście nominowanych do Międzynarodowej Nagrody Bookera 2021. Jak podkreślono, wyróżnione książki charakteryzują się dużą różnorodnością – nawet jak na standardy Bookera. Wśród nominowanych jest również polski akcent.

Międzynarodową Nagrodę Bookera przyznaje się co roku książce (kwalifikuje się zarówno powieść, jak i zbiór opowiadań), która została przełożona na angielski i opublikowana w Wielkiej Brytanii lub Irlandii. W założeniu nagroda ma zachęcać Brytyjczyków do wydawania i czytania wartościowych dzieł z całego świata, a także uhonorować rolę tłumacza. W tym roku pięcioosobowe jury pod przewodnictwem Lucy Hughes-Hallett dokonywało selekcji spośród 125 nadesłanych tytułów.

Długa lista okazała się bardzo różnorodna. Organizatorzy twierdzą, że nawet najlepiej zorientowana w literaturze i dobrze oczytana osoba miałaby problem, by przewidzieć choćby połowę nominacji. W zestawieniu powtarzają się tylko dwa języki: francuski i hiszpański. Ze wszystkich nominowanych pisarzy wyłącznie Can Xue znalazła się wcześniej na długiej liście (w 2019 roku, za „Love in the New Millennium”). Po raz pierwszy pojawiła się książka napisana w języku kikuju, a do tego przełożona na angielski przez samego autora – chodzi o „The Perfect Nine: The Epic Gikuyu and Mumbi”, którą napisał i przetłumaczył Ngũgĩ wa Thiong’o, jeden z najpoważniejszych corocznych kandydatów do literackiej Nagrody Nobla. Najmłodsza nominowana, Olga Ravn, ma 34 lata, a najstarszy, Ngũgĩ wa Thiong’o, 83 lata.

Różnorodność widać też w ścieżkach życiowych samych autorów. Andrzej Tichý („Wretchedness”) mieszka w Szwecji, ale urodził się w Pradze i ma w połowie polskie korzenie – jego ojciec jest Czechem a matka Polką. David Diop („At Night All Blood is Black”) urodził się w Paryżu, ale wychowywał w Senegalu, a obecnie wykłada literaturę XVIII-wieczną na uniwersytecie w Pau, w Nowej Akwitanii. Nana Ekvtimishvili („The Pear Field”) studiowała scenariopisarstwo i filozofię w Gruzji i w Niemczech. Benjamin Labatut („When We Cease to Understand the World”) urodził się w Rotterdamie, dorastał najpierw w Hadze, a potem w Buenos Aires i Limie, zaś obecnie mieszka w Chile. Adania Shibli („Minor Detail”) przyszła na świat w Palestynie, ale studiowała w Londynie.

Zdaniem przewodniczącej jury, Lucy Hughes-Hallett, można znaleźć motyw, który najczęściej przewija się w nominowanych książkach. „W roku, w którym prawie w ogóle nie mogliśmy opuszczać własnych domów, my, jurorzy, przemierzaliśmy kontynenty, podróżując za pośrednictwem książek. Każda z nich jest wyjątkowa. Niemniej wyłania się wspólny motyw: migracja, związany z nią ból, ale także obfitujące we współczesnym świecie wzajemne powiązania. Nie wszyscy pisarze pozostają w ojczystych krajach. Niektórzy owszem, i tworzą wówczas wspaniałe opowieści o swoich rodzinnych stronach. Jednak na naszej długiej liście figuruje stworzona przez czesko-polskiego autora wizja szwedzkiego podziemia narkotykowego, jest też holenderski pisarz z Chile, piszący po hiszpańsku o niemieckich i duńskich naukowcach, oraz Senegalczyk, który z perspektywy Francji opisuje losy Afrykanów walczących w europejskiej wojnie” – mówi Hughes-Hallett.

„Autorzy przekraczają granice i to samo czynią książki, odmawiając pozostania w sztywno wytyczonych kategoriach. Przeczytaliśmy dzieła, które były podobne do biografii, mitów, esejów, medytacji, dzieł historycznych – wszystkie przekute w fikcję przez kreatywną energię z wyobraźni autora. Dzięki takim książkom i dzięki ich tłumaczom mamy swobodę poznawania świata. Oby ta nagroda zainspirowała wielu czytelników, by za nami podążyli” – dodała przewodnicząca jury.

Tak wygląda długa lista nominowanych do Międzynarodowej Nagrody Bookera 2021:

  • Can Xue „I Live in the Slums”, tłumaczenie z chińskiego Karen Gernant i Chen Zeping,
  • David Diop „At Night All Blood is Black”, tłumaczenie z francuskiego Anna Mocschovakis,
  • Nana Ekvtimishvili „The Pear Field”, tłumaczenie z gruzińskiego Elizabeth Heighway,
  • Mariana Enriquez „The Dangers of Smoking in Bed”, tłumaczenie z hiszpańskiego Megan McDowell,
  • Benjamin Labatut „When We Cease to Understand the World”, tłumaczenie z hiszpańskiego Adrian Nathan West,
  • Ngũgĩ wa Thiong’o „The Perfect Nine: The Epic Gikuyu and Mumbi”, tłumaczenie z języka kikuju dokonane przez autora,
  • Olga Ravn „The Employees”, tłumaczenie z duńskiego Martin Aitken,
  • Jaap Robben „Summer Brother”, tłumaczenie z niderlandzkiego David Doherty,
  • Judith Schalansky „An Iventory of Losses”, tłumaczenie z niemieckiego Jackie Smith,
  • Adania Shibli „Minor Detail”, tłumaczenie z arabskiego Elisabeth Jaquette,
  • Maria Stiepanowa „In Memory of Memory” (w Polsce wydana pod tytułem „Pamięci pamięci”), tłumaczenie z rosyjskiego Sasha Dugdale,
  • Andrzej Tichý „Wretchedness”, tłumaczenie ze szwedzkiego Nichola Smalley,
  • Éric Vuillard „The War of the Poor”, tłumaczenie z francuskiego Mark Polizzotti.

Krótką listę nominowanych poznamy za niecały miesiąc – 22 kwietnia, a zwycięską książkę – 2 czerwca. Nagroda w wysokości 50 tysięcy funtów zostanie podzielona po połowie między autora i tłumacza. W 2020 roku laur trafił do Marieke Lucas Rijneveld i tłumaczki Michele Hutchinson za powieść „Niepokój przychodzi o zmierzchu”.

[kch]

Tematy: , , , , , , , ,

Kategoria: newsy