Planeta odkryta przez polskich astronomów może otrzymać nazwę Ciri lub Pirx! Trwa głosowanie
Ciri lub Pirx ? tak może nazywać się planeta odkryta przez polskich astronomów pod kierownictwem prof. Andrzeja Niedzielskiego. Głosowanie na nazwę planety i jej gwiazdy trwa do końca października. Wybierać można spośród siedmiu propozycji, zgłoszonych wcześniej przez Polaków. Dwie z nich nawiązują do znanych książek.
Plebiscyt jest częścią globalnego konkursu prowadzonego przez Międzynarodową Unię Astronomiczną (IAU), w ramach którego wszystkie kraje otrzymały prawo nazwania po jednej planecie. Polacy wybierają nazwę dla planety BD+14 4599 b, którą w 2009 roku odkrył zespół polskich astronomów pod kierownictwem prof. Andrzeja Niedzielskiego z Centrum Astronomii Uniwersytetu Mikołaja Kopernika. Pozostali członkowie zespołu to: Grzegorz Nowak, Monika Adamów oraz prof. Aleksander Wolszczan.
Międzynarodowa Unia Astronomiczna to organizacja zrzeszająca zawodowych astronomów, która obchodzi w tym roku stulecie swego istnienia. Z tej okazji przygotowano szereg inicjatyw popularyzujących astronomię i osiągnięcia na tym polu dokonane w ciągu ostatnich stu lat. „Jednym z elementów inicjatywy pod nazwą '100 lat pod wspólnym niebem’ jest konkurs na nazwy planet pozasłonecznych IAU100 NameExoWorlds” ? wyjaśnił w poniedziałek podczas konferencji w Olsztynie krajowy koordynator IAU ds. popularyzacji, dr Krzysztof Czart.
Jak dodał, w pierwszym etapie konkursu Polacy nadesłali aż 2800 propozycji nazw dla polskiej planety i jej gwiazdy. Spośród nich jury konkursu wybrało siedem par nazw. I to właśnie z tej siódemki wyłoniona zostanie ostateczna nazwa.
Dwie finałowe propozycje nawiązują do znanych dzieł literackich. Geralt (gwiazda) i Ciri (planeta) to postacie z cyklu wiedźmińskiego Andrzeja Sapkowskiego, natomiast Solaris (gwiazda) i Pirx (planeta) to tytuł powieści oraz postać z książek Stanisława Lema. Kolejne trzy propozycje nawiązują do dawnych wierzeń i legend. Swarog (gwiazda) i Weles (planeta) to słowiańskie bóstwa, Twardowski (gwiazda) i Boruta (planeta) to postacie z polskich baśni, a Piast (gwiazda) i Lech (planeta) pochodzą z legend o początkach państwa polskiego.
W finale znalazły się również Jantar (gwiazda) i Wolin (planeta), czyli nazwy związane z polskim wybrzeżem, a także Polon (gwiazda) i Rad (planeta), czyli nazwy pierwiastków chemicznych odkrytych przez polską fizyczkę i chemiczkę, dwukrotną laureatkę nagrody Nobla Marie Curie Skłodowską.
To od was zależy, czy w kosmosie upamiętnione zostaną znane postacie literackie. Internetowe publiczne głosowanie na nazwę gwiazdy i planety potrwa do 31 października. Głosować można pod adresem: www.iau100.pl/planety/wybierz.
Po zakończeniu głosowania komitet konkursowy podsumuje wyniki, po czym prześle do Międzynarodowej Unii Astronomicznej polską propozycję nazwy dla planety i gwiazdy. Wskaże też dwie propozycje rezerwowe. Ostateczne wyniki dla wszystkich krajów, w tym Polski, zostaną ogłoszone w grudniu 2019 roku.
Jak mówił podczas konferencji odkrywca planety prof. Andrzej Niedzielski, system BD+14 4559 jest widoczny na niebie w konstelacji Pegaza. Gwiazda znajduje się w zasięgu amatorskich teleskopów, a nawet lornetek. Jest dobrze widoczna wieczorami przez sporą część roku (jesienią i zimą). Odległość do całego jej układu wynosi 161 lat świetlnych. Gwiazda układu jest nieco mniejsza i mniej masywna niż Słońce. Z kolei sama planeta jest podobna do Jowisza, choć trochę większa i nieco od niego masywniejsza. Parametry wskazują, że jest ona planetą gazową.
„Co ciekawe, jej orbita przebiega w ekosferze ? czyli takim obszarze wokół gwiazdy, gdzie warunki umożliwiają obecność na powierzchni planety wody w stanie ciekłym” ? wyjaśnił prof. Niedzielski. „Zatem jeśli 'polska planeta’ posiada jakiś duży księżyc i ma on atmosferę, to można spekulować o sprzyjających życiu warunkach na takim obiekcie” ? dodał.
Na załączonej grafice możecie zobaczyć artystyczną wizję widoku na planetę BD+14 4559 b z powierzchni jej hipotetycznego księżyca.
[am]
rys: M. Mizera / IAU100 / PTA
źródło: www.naukawpolsce.pap.pl, Agnieszka Libudzka
Kategoria: newsy
