Nigdy jeszcze tyle tytułów nie ubiegało się o Literackie Kostki! Poznaliśmy nominowanych do Nagrody Literackiej Gdynia 2020

15 maja 2020


Wybrano książki nominowane do tegorocznej Nagrody Literackiej Gdynia! Tradycyjnie kapituła wskazała po pięć tytułów w każdej z czterech kategorii: eseistyka, poezja, proza, przekład na język polski. Ze względu na pandemię koronawirusa nominacje zostały ogłoszone w mediach społecznościowych oraz na stronie nagrody.

Jeszcze nigdy w 15-letniej historii nagrody tyle tytułów nie ubiegało się o Literackie Kostki. Do konkursu zgłoszono aż 537 książek wydanych w 2019 roku. W podziale na poszczególne kategorie wyglądało to następująco: eseistyka – 103 pozycje, poezja – 193 tomiki, proza – 134 tytuły, przekład – 107.

„Jury docierało się w nowym składzie już drugi rok. W naszych dyskusjach, które od marca przeniosły się na forum mailowe, było w tym roku wyjątkowo wiele ognia – rzecz jasna 'przyjaznego’. Jurek Jarniewicz, który wszystkie nasze maile ściągnął w jeden dokument, twierdzi, że uzbierało się tego ponad pięćdziesiąt stron. Z tej nadzwyczaj żywej, choć medialnie zapośredniczonej, debaty wyłoniły się nasze piątki” – komentuje przewodnicząca kapituły prof. Agata Bielik-Robson.

W kategorii „esej” kapituła nominowała pięcioro autorów, którzy napisali eseje z pogranicza literatury. „Tym razem jakoś niespecjalnie przypadła nam do gustu zeszłoroczna krytyka i teoria literacka, za to bardzo spodobały się eseje quasi-reportażowe: 'Donikąd’ Michała Milczarka – książka, która jest tyleż o podróży zewnętrznej, ileż podróżą wewnętrzną, przemierzającą fantazmat Rosji w duszy Polaka, oraz 'Płuczki. Poszukiwacze żydowskiego złota’ Pawła Piotra Reszki, rzecz pokazująca, że wszystkiego można się dowiedzieć, nawet tego, co najbardziej skryte i podłe, jeśli zada się właściwe pytanie. Bardzo dobrze oceniliśmy też sążnisty esej akademicki o kinie, opowiadający żywym i nieżargonowym językiem o narodzinach polskiego przemysłu filmowego: 'Gorączka filmowa. Kinomania w międzywojennej Polsce’ Pawła Sitkiewicza oraz także mieszczącą się w ramach teorii kultury książkę Agaty Sikory 'Wolność, równość, przemoc. Czego nie chcemy sobie powiedzieć’, która jasno i prosto wszystko to nam właśnie wykłada. Last, but not least – nominowaliśmy 'Patyki, badyle’ Urszuli Zajączkowskiej, jedyny w swoim rodzaju esej, który użycza mowy naszym niemym zielonym towarzyszom: drzewom, kwiatom, krzewom, źdźbłom trawy…” – opowiada przewodnicząca kapituły.

Zgłoszenia, które napłynęły, dowodzą, że polska poezja ma się dobrze. Kto został nominowany w tej kategorii? „Tu w piątce znaleźli się: Tomasz Bąk, nasz rodzimy Ginsberg ery późnego kapitalizmu, z wizyjnym 'Bailoutem’; Konrad Góra z 'Kalendarzem Majów’, świetnie ilustrującym tezę, że wszystko jest polityką, a zarazem wszystko jest poezją; Monika Lubińska z tomem 'nareszcie możemy się zjadać’, docenionym przez nas za niebanalną wrażliwość ekologiczną; Marcin Mokry z eksperymentalnym 'Świergotem’, w którym poezja rozkwita w momentach skrajnej redukcji i zanikania języka na rzecz nieludzkiego, wszystko zalewającego szumu (jak z Levinasa, ale też Celana); a wreszcie Joanna Oparek z tomem 'mocne skóry białe płótna’, mówiąca mocnym kobiecym głosem o erotyce, pijaństwach i erze polskiej transformacji” – wymienia Bielik-Robson.

Kilka mocnych pozycji znalazło się również w kategorii „proza”. „Zachwycające stylistycznie 'Cieśniny’ Wojciecha Nowickiego, dzięki którym autor zasłużył sobie u nas na miano 'polskiego Sebalda’; oniryczny, migotliwy i pełen poetyckiego uroku ’Zdrój’ Barbary Klickiej; świetny debiut Doroty Kotas pt. 'Pustostany’; opowiadania Katarzyny Michalczak, pisarki obdarzonej znakomitym uchem społecznym, pt. 'Klub snów’ oraz 'Baśń o wężowym sercu albo wtóre słowo o Jakóbie Szeli’ Radka Raka, która porwała nas swoim brawurowym szwunkiem językowym” – mówi przewodnicząca jury.

Zdaniem kapituły najmocniej wypadła w tym roku kategoria „przekład na język polski”, w której króluje poezja autorów dotąd w Polsce mało znanych i czytanych. „Fantastyczne tłumaczenie Charlesa Reznikoffa, twórcy 'Złotego Jeruzalem’, w mistrzowskim wykonaniu Piotra Sommera (’Co robisz na naszej ulicy’); kongenialny przekład Giuseppe Ungarettiego, włoskiego katastrofisty, pióra Grzegorza Franczaka (’Radość katastrof’) oraz świetna 'Księga pocałunków’ Jaroslava Seiferta w interpretacji Leszka Engelkinga. Mamy tu także dwie wspaniałe prozy: nowy przekład 'W cieniu rozkwitających dziewcząt’ Marcela Prousta, zrobiony pięknie i pieczołowicie przez Wawrzyńca Brzozowskiego i kapitalną powieść quasi-autobiograficzną o przewrotnym tytule 'Wyznanie maski’, napisaną przez Yukio Mishimę, a z japońskiego znakomicie spolszczoną przez Beatę Kubiak Ho-Chi” – wyjaśnia Bielik-Robson.

Tegorocznych laureatów Nagrody Literackiej Gdynia poznamy 28 sierpnia. Uroczysta gala będzie miała miejsce w niezwykłej przestrzeni gdyńskiego Muzeum Emigracji. Galę poprzedzi kolejna edycja festiwalu Miasto Słowa, którego wydarzenia zaplanowano od 24 do 30 sierpnia 2020.

„W tym roku przyznajemy Nagrodę Literacką Gdynia po raz piętnasty. Te półtorej dekady to ciężka praca jurorów, ale też wspaniałe wspomnienia lekturowe nas wszystkich. Spłynęła rekordowa liczba zgłoszeń, co świadczy o niesłabnącym zainteresowaniu nagrodą wydawców, ale też o tym, że dużo się pisze i, mam nadzieję, coraz więcej czyta. Cieszy mnie niezmiennie, że wśród nominowanych znajduje się miejsce dla debiutantów, bo to dobrze wróży na przyszłość” – mówi Wojciech Szczurek, prezydent Gdyni. „Piętnastolecie to dobry moment na podsumowania i namysł nad przyszłością. Na tym skupimy się na Festiwalu Miasto Słowa w Gdyni, na który już teraz państwa zapraszam. Tym naszym rocznicowym refleksjom towarzyszyć będzie nie tylko dwadzieścia nominowanych w tym roku tytułów, ale też książka specjalnie przygotowana na tegoroczną edycję: 'Prognoza niepogody – literatura polska w XXI wieku’, to pierwsza próba podsumowania tego, co wydarzyło się w literaturze polskiej ostatnich lat, a czemu towarzyszyła Nagroda Literacka Gdynia” – dodaje prezydent.

LISTA NOMINACJI DO NAGRODY LITERACKIEJ GDYNIA 2020:

ESEJ:

  • Michał Milczarek „Donikąd. Podróże na skraj Rosji”, wyd. Czarne,
  • Paweł Piotr Reszka „Płuczki. Poszukiwacze żydowskiego złota”, wyd. Agora,
  • Agata Sikora „Wolność, równość, przemoc. Czego nie chcemy sobie powiedzieć”, wyd. Karakter,
  • Paweł Sitkiewicz „Gorączka filmowa. Kinomania w międzywojennej Polsce”, wyd. Słowo/obraz terytoria,
  • Urszula Zajączkowska „Patyki, badyle”, wyd. Marginesy.

POEZJA:

  • Tomasz Bąk „Bailout”, wyd. WBPiCAK,
  • Konrad Góra „Kalendarz majów”, wyd. Biuro Literackie,
  • Monika Lubińska „Nareszcie możemy się zjadać”, wyd. Dom Literatury w Łodzi, Stowarzyszenie Pisarzy Polskich Oddział w Łodzi,
  • Marcin Mokry „Świergot”, wyd. Fundacja na Rzecz Kultury i Edukacji im. Tymoteusza Karpowicza,
  • Joanna Oparek „Mocne skóry, białe płótna”, wyd. Instytut Mikołowski.

PROZA:

  • Barbara Klicka „Zdrój”, wyd. W.A.B,
  • Dorota Kotas „Pustostany”, wyd. Niebieska Studnia,
  • Katarzyna Michalczak „Klub snów”, wyd. Cyranka,
  • Wojciech Nowicki „Cieśniny”, wyd. Czarne,
  • Radek Rak „Baśń o wężowym sercu albo wtóre słowo o Jakóbie Szeli”, wyd. Powergraph.

PRZEKŁAD:

  • Wawrzyniec Brzozowski / autor oryginału Marcel Proust „W poszukiwaniu utraconego czasu. W cieniu rozkwitających dziewcząt”, wyd. Officyna,
  • Leszek Engelking / autor oryginału Jaroslav Seifert „Księga pocałunków”, wyd. Officyna,
  • Grzegorz Franczak / autor oryginału Giuseppe Ungaretti „Radość katastrof”, wyd. Lokator,
  • Beata Kubiak Ho-Chi / autor oryginału Yukio Mishima „Wyznanie maski”, wyd. Państwowy Instytut Wydawniczy,
  • Piotr Sommer / autor oryginału Charles Reznikoff „Co robisz na naszej ulicy”, wyd. WBPiCAK.

[am]

Tematy: , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , ,

Kategoria: newsy