Małgorzata Łukasiewicz i Marcin Szuster laureatami 3. edycji Nagrody za Twórczość Translatorską im. Tadeusza Boya-Żeleńskiego

13 kwietnia 2019


12 kwietnia w Teatrze Szekspirowskim w Gdańsku wręczono Nagrody Prezydenta Miasta Gdańska za Twórczość Translatorską im. Tadeusza Boya-Żeleńskiego. Za całokształt twórczości uhonorowana została Małgorzata Łukasiewicz, która z języka niemieckiego przełożyła dzieła m.in. Habermasa, Adorna, Nietzschego, Hessego czy Sebalda. Spośród siedmiu tłumaczek i tłumaczy nominowanych za przekład jednego dzieła jury zdecydowało się nagrodzić Marcina Szustra, który z języka angielskiego przetłumaczył powieść Djuny Barnes pt. „Ostępy nocy”. Nagroda towarzyszy Gdańskim Spotkaniom Literackim „Odnalezione w tłumaczeniu”, które zakończą się w sobotę 13 kwietnia.

Nagrodę za całokształt twórczości translatorskiej otrzymała Małgorzata Łukasiewicz, tłumaczka i eseistka, specjalizująca się w przekładach niemieckiej prozy, eseistyki i literatury filozoficznej. Łukasiewicz wprowadziła do polszczyzny m.in. dzieła Hansa Georga Gadamera i Jürgena Habermasa, Theodora W. Adorna i Maksa Horkheimera, Friedricha Nietzschego i Richarda Wagnera, Heinricha Bölla i Patricka Süskinda, Roberta Walsera i W.G. Sebalda, Hermanna Hessego, Thomasa Manna i Josepha Rotha. Jest jedną z najbardziej rozpoznawalnych twarzy polskiej literatury przekładowej, a także laureatką licznych nagród, m.in. Pro-Helvetii, Fundacji Boscha, PEN-Clubu, „Literatury na Świecie”, „Zeszytów Literackich” i Nagrody Polsko-Niemieckiej dla tłumaczy literatury.

„Oryginał jest dla tłumacza czymś na kształt muzycznej partytury, którą odtwórca musi zinterpretować na własną modłę. W swoich zmaganiach z cudzymi utworami Małgorzata Łukasiewicz zawsze starała się uszanować nie tylko daną konwencję literacką, ale także odrębność dykcji poszczególnych pisarzy, dbała o to, żeby wydobyć wszystkie smaki, zachować dwuznaczności, mocno ustawić głos, nadać zdaniom właściwy rytm. Słowem, stworzyć w polszczyźnie ekwiwalent cudzej wyobraźni, cudzego świata i sposobu obrazowania. (…) Napisać cudzą książkę po swojemu. I napisać z pasją. Bo też warto dopowiedzieć, że literatura jest pasją Małgorzaty, która nie tylko ją tłumaczy, ale również o niej pisze. Podobnie jak pisze o tym, czym jest przekład. I znów przytoczę jej słowa: 'Nie ma na świecie lepszego zajęcia niż bawienie się w wielkiej piaskownicy języka'” – mówiła w laudacji przewodnicząca kapituły nagrody Anna Wasilewska.

Laureatem Nagrody za tłumaczenie jednego dzieła został Marcin Szuster (na zdj. powyżej), którego znakomity przekład z języka angielskiego wprowadza do polszczyzny znane dzieło modernizmu – „Ostępy nocy” Djuny Barnes. „Powieść ukazała się w roku 1936 roku, jej pretekstowa fabuła służy przede wszystkim nieokiełznanej językowej wyobraźni. Bogactwo leksykalne, kapryśna składnia, przeskoki pomiędzy rozmaitymi tonacjami języka, ryzykowne metafory na pograniczu świadomej pretensjonalności wpisują tę powieść w poetykę kampu. Te elementy, jak również zabawa konwencjami literackimi, nawiązania do klasyki oraz do współczesnych autorce pisarzy awangardowych, takich jak Gertruda Stein, Virginia Woolf i James Joyce – były dla tłumacza wielkim wyzwaniem” – opisała kunszt tłumacza Justyna Sobolewska, członkini kapituły nagrody.

„Marcin Szuster, tłumacz m.in. Jamesa Schuylera, Williama Burroughsa, Boba Dylana, a także Paula de Mana i Harolda Blooma, stworzył dla Djuny Barnes język wytrącony z kolein banału, język, który śmiało poczyna sobie z ekstrawagancją słownych skojarzeń, rozbuchanych monologów i twórczo dyskutuje z polską tradycją tłumaczenia tekstów literatury anglosaskiej” – dodała Sobolewska w laudacji.

Do nagrody za całokształt twórczości w tegorocznej edycji zgłoszono 34 kandydatury, do nagrody za przekład jednego dzieła zgłoszono zaś 99 autorów. Kapituła pracowała w składzie: Joanna Kornaś-Warwas, Piotr Paziński, Julia Różewicz, Justyna Sobolewska, Tomasz Swoboda, Ryszard Turczyn, Anna Wasilewska (przewodnicząca).

Wśród nominowanych do 3. edycji nagrody znaleźli się: Tomasz Gałązka za przekład powieści Bena Fountaina „Długi marsz w połowie meczu”; Monika Muskała za przekład dramatu Elfriede Jelinek „Rechnitz. Anioł Zagłady”; Krystyna Rodowska za przekład powieści Marcela Prousta „W poszukiwaniu utraconego czasu. W stronę Swanna”; Elżbieta Sobolewska za przekład powieści Pétera Nádasa „Pamięć”; Andrzej Sosnowski za przekład wyboru wierszy Elisabeth Bishop „Santarem”; Marcin Szuster za przekład powieści Djuny Barnes „Ostępy nocy”; Teresa Worowska za przekład „Dziennika 1946-1956” oraz „Dziennika 1957-1966” Sándora Máraiego.

Nagroda Prezydenta Miasta Gdańska za Twórczość Translatorską im. Tadeusza Boya-Żeleńskiego wręczana jest w trakcie Gdańskich Spotkań Literackich, które organizuje Instytut Kultury Miejskiej. Czwarta edycja wydarzenia odbywa się w dniach 11-13 kwietnia w Gdańsku i zabiera uczestników i uczestniczki w literacką podróż na Wschód.

fot. Renata Dąbrowska

Tematy: , , , , , , , , , , ,

Kategoria: newsy