Lucian Dan Teodorovici laureatem Nagrody Czytelników im. Natalii Gorbaniewskiej 2015
Tegorocznym laureatem Nagrody Czytelników im. Natalii Gorbaniewskiej został rumuński pisarz Lucian Dan Teodorovici. Na jego powieść „Matei Brunul” w przekładzie Radosławy Janowskiej?Lascăr oddano najwięcej głosów w plebiscycie przeprowadzonym na stronie internetowej Literackiej Nagrody Europy Środkowej „Angelus”.
Nagrodę Czytelników im. Natalii Gorbaniewskiej przyznano w tym roku po raz drugi. Jury „Angelusa” ustanowiło ją, pragnąc w ten sposób uczcić pamięć zmarłej w 2013 roku Natalii Gorbaniewskiej, swojej pierwszej przewodniczącej, wybitnej rosyjskiej poetki i tłumaczki, legendy ruchu dysydenckiego w ZSRR.
Biorący udział w głosowaniu mogli wybierać spośród siedmiu książek zakwalifikowanych przez jury do finału tegorocznej edycji „Angelusa”. Laureatów nagród przyznawanych przez jury – Nagrody Głównej i nagrody dla tłumacza – poznamy 17 października podczas uroczystej gali, która rozpocznie się o godzinie 20.00 we wrocławskim Teatrze Muzycznym „Capitol”. Transmisję internetową z uroczystości będzie można śledzić na stronie „Angelusa”.
Lucian Dan Teodorovici urodził się 17 czerwca 1975 roku. Jest rumuńskim pisarzem, reżyserem teatralnym, scenarzystą filmowym i telewizyjnym, a także redaktorem serii „Ego. Proza” ? współczesnej literatury rumuńskiej w wydawnictwie Polirom. Napisał siedem scenariuszy filmowych i był współscenarzystą dobrze przyjętego w Rumunii serialu telewizyjnego („Animal Planet Show”, 2005?2008). Wyreżyserował kilka sztuk teatralnych. Teodorovici jest autorem powieści: „Cu puţin timp înaintea coborîrii extratereştrilor printre noi” („Tuż przed przybyciem do nas istot pozaziemskich”, 1999), „Circul nostru vă prezintă” („Nasz cyrk przedstawia państwu”, 2002), „Celelalte poveşti de dragoste” („Pozostałe historie miłosne”, 2009), zbiorów opowiadań: „Lumea văzută printr-o gaură de mărimea unei ţigări marijuana” („Świat widziany przez dziurkę wielkości skręta”, 2000), „Atunci i-am ars două palme” („Wtedy strzeliłem mu dwa razy w twarz”, 2004), a także sztuki teatralnej „Unu + unu (+ unu?)” („Jeden + jeden (+ jeden?)”, 2014). Jego książki wydano w USA, we Francji, w Wielkiej Brytanii, Niemczech, we Włoszech, w Hiszpanii i wielu innych krajach.
Wyróżniona Nagrodą Czytelników im. Natalii Gorbaniewskiej powieść „Matei Brunul”, opublikowana oryginalnie w 2011 roku, zdobyła najważniejsze nagrody krajowe i uznana została za „Książkę Roku” przez rumuńskie czasopisma i instytucje kultury. Przełożono ją na języki: francuski, węgierski, polski, bułgarski, macedoński, turecki. Wszystkim zagranicznym publikacjom towarzyszyły entuzjastyczne recenzje.
Tytułowy bohater powieści „Matei Brunul” to włosko-rumuński marionetkarz, który wraz ze swoją lalką na skutek absurdalnego zbiegu okoliczności staje się ofiarą stalinowskich represji. Po sfingowanym procesie i torturach w więzieniu w Bukareszcie trafia do rumuńskich obozów pracy. W wyniku nieszczęśliwego wypadku doznaje amnezji ? traci pamięć o dwudziestu ostatnich latach swojego życia. Securitate postanawia wykorzystać ten fakt i stworzyć z niego całkowicie oddanego „nowego socjalistycznego człowieka”.
„Matei Brunul” to znakomity literacko opis mało u nas znanej rumuńskiej wersji realnego socjalizmu. Autor powieści Lucian Dan Teodorovici we wstępie do polskiego wydania pisze: „Kiedy przeanalizowałem uważniej to, co opisuję w książce, zdałem sobie sprawę, że zadanie napisania przedmowy dla polskiego czytelnika również nie jest zadaniem prostym. Chociaż oba kraje łączy ponura komunistyczna przeszłość, to jednak dzielą je inne oblicza tego reżimu. Trudno jest mi na przykład opisać, co oznaczała 'reedukacja’ w rumuńskim systemie penitencjarnym. Wielokrotnie odnoszę się w książce do tej metody niszczenia nie tylko ciała, ale i duszy. Mówiąc krótko i bez wchodzenia w najbardziej absurdalne i bolesne szczegóły, metoda rumuńskiej 'reedukacji’ wykorzystywała tchórzliwość części więźniów, których komunistyczny reżim 'namaszczał’, dając im nieograniczoną władzę nad innymi skazanymi (zwłaszcza w więzieniu w Piteşti, w którym 'reedukacja’ była wyjątkowo okrutna)”.
Pierwszym laureatem przyznawanej od ubiegłego roku Nagrody Czytelników im. Natalii Gorbaniewskiej był słowacki pisarz Pavol Rankov, który został także laureatem nagrody głównej „Angelus” 2014.
TweetKategoria: newsy
