Kodeks z Exeter na liście światowego dziedzictwa UNESCO
Pochodzący z X wieku zbiór poezji i zagadek uznawany za fundamentalne dzieło literatury angielskiej został włączony do rejestru Pamięci Świata zawierającego dokumenty będące bezcennym świadectwem historii, rozwoju cywilizacyjnego świata, bądź też źródłem wiedzy o różnych kulturach i społeczeństwach.
„To jeden z zaledwie czterech zachowanych, w dużej mierze poetyckich rękopisów spisanych w [staroangielskim] języku narodowym. Jako że jest on największym i prawdopodobnie najstarszym z nich, a także dlatego, że jego treść nie znajduje się w żadnym innym rękopisie, można określić go mianem fundamentalnego dzieła literatury angielskiej, jednego ze światowych dóbr kultury” – czytamy w oświadczeniu UNESCO.
Kodeks z Exeter został spisany około 970 roku. W XI wieku dzieło trafiło do katedry w Exeter za sprawą pierwszego tamtejszego biskupa, Leofrica. Zbiór zawiera 40 poematów oraz 96 zagadek. Choć wiele z nich nie występuje nigdzie indziej, kodeks dopiero w XIX wieku zaczął przykuwać uwagę badaczy i literaturoznawców. Poetycką częścią zbioru inspirowali się później m.in. W.H. Auden, Ezra Pound i J.R.R. Tolkien.
Zawarte w kodeksie zagadki dotyczą spraw codziennych, ale niektóre mają również nieprzyzwoity charakter. Oto przykład. Co to jest? „Osobliwość wisząca przy udzie mężczyzny pod główną szatą. Przedziurawiony na przedzie, sztywny, twardy i ma dobrą pozycję stojącą. Kiedy mężczyzna podciąga swą szatę ponad kolano, to po to, by pchnąć główką tej zwisającej rzeczy w znajomy otwór dopasowany swą długością, który już wcześniej wielokrotnie wypełniał”. Odpowiedź brzmi: klucz. Ale oczywiście zagadka może też przywodzić na myśl coś innego.
Kodeks można zobaczyć każdego dnia, gdy katedra w Exeter jest otwarta. Dzieło zajęło miejsce w rejestrze UNESCO obok m.in. Wielkiej Karty Swobód, Tkaniny z Bayeux, Księgi z Kells i „Dziennika” Anne Frank. Na liście Pamięci Świata znajduje się również 14 dokumentów z Polski, w tym rękopis „De revolutionibus” Mikołaja Kopernika oraz kolekcja dzieł Chopina.
[aw]
fot. Exeter Cathedral
źródło: The Guardian
Kategoria: newsy
