Japończycy wydali książkę, której treść zawiera tylko jedno ? nową największą liczbę pierwszą

14 lutego 2018

Japońskie wydawnictwo Nanairosha opublikowało książkę, której lektura dla większości czytelników będzie raczej niestrawna. Może z wyjątkiem największych entuzjastów matematyki. Na 719 stronach zawarto bowiem tylko jedno ? nową największą liczbę pierwszą.

Odkryta 26 grudnia przez inżyniera elektronika Jonathana Pace’a liczba składa się z 23 249 425 cyfr. Jest ona pięćdziesiątą liczbą pierwszą Mersenne’a i ma postać: 2 podniesione do potęgi 77 229 917 minus 1. Gdyby chciało się ją zapisać w formie znormalizowanego maszynopisu, jaki dostarcza się wydawnictwom, czyli ok. 1800 znaków na stronie, to zużylibyśmy blisko 13 tysięcy kartek zapisanych jednostronnie. Japoński wydawca musiał więc zastosować bardzo małą czcionkę, żeby liczbę udało się zmieścić w jednej książce.

Inicjatorem wydania osobliwej publikacji jest Kazuo Yamaguchi. Jak przyznaje, początkowo myślał o wydaniu książki z zapisem liczby pi. Z racji jednak tego, że jest ona nieskończona, uznał, że lepiej byłoby wykorzystać nową największą liczbę pierwszą. Yamaguchi twierdzi, że książka daje sposobność fizycznego kontaktu z tak abstrakcyjnie wielką liczbą. A czytelnicy najwyraźniej chcą tego doświadczyć, ponieważ do tej pory japoński Amazon sprzedał około 1,5 tysiąca egzemplarzy publikacji. Choć od premiery minął miesiąc, dzisiaj wciąż jeszcze widniała w pierwszej dwudziestce najpopularniejszych książek matematycznych. Wielu kupujących traktuje zapewne książkę jako ciekawostkę wydawniczą. Jeden z klientów na Amazonie napisał w opinii, że posiada ona ekscytującą fabułę, która od samego początku nie pozwala odetchnąć.

Dla przypomnienia, liczba pierwsza to liczba, która jest podzielna tylko przez jeden i przez samą siebie. Euklides wykazał, że jest ich nieskończenie wiele, a naukowcy wciąż pracują nad odnalezieniem kolejnych. Nie jest to jednak łatwe. Im liczby są większe, tym więcej posiadają dzielników.

Jednym z najwybitniejszych matematyków zajmujących się tym zagadnieniem był XVIII-wieczny francuski mnich Marine Mersenne. Odkrył on, że niektóre wielkie liczby pierwsze mają postać 2^p-1. To na jego część największe liczby określane są jako liczby pierwsze Mersenne’a.