Irlandzka Biblioteka Narodowa udostępniła manuskrypty Joyce’a online
Biblioteka Narodowa Irlandii udostępniła online za darmo rzadkie manuskrypty Jamesa Joyce’a. Od teraz badacze i studenci będą mieli pełny dostęp do materiałów jednego z najbardziej wpływowych pisarzy modernistycznych.
Wnuk pisarza, Stephen, który sprawuje pieczę nad jego majątkiem, przez długi czas utrudniał dostęp do rękopisów. Pobierał wysokie opłaty z tytułu praw autorskim, nie zezwalał studentom na cytowanie Joyce’a i groził sądem, gdy rząd Irlandii chciał zorganizować publiczne czytanie „Ulyssesa” w setną rocznicę ukazania się książki.
Od 1 stycznia twórczość Joyce’a stała się własnością domeny publicznej, pojawił się jednak problem prawny związany z niepublikowanymi materiałami. Na początku kwietnia jeden z uczonych, Danis Rose, opublikował rękopisy zakupione przez Bibliotekę Narodową w formie sześciu tomów opatrzonych odautorskim komentarzem. Fakt, że Biblioteka, czyli właściciel rękopisów postanowił udostępnić je online, spotkał się z negatywną reakcją uczonego, który twierdził, że obecnie to on jest posiadaczem praw autorskich do tych materiałów.
Trudno na dzień dzisiejszy ustalić, czy Biblioteka doszła z panem Rose do jakiegokolwiek porozumienia, czy może znalazła inny sposób na uniknięcie sporu. Okazuje się, że manuskrypty były dostępne online na stronie Biblioteki już 10 kwietnia, jednak informacja na ten temat znajdowała się w ukryta pomiędzy mniej znaczącymi aktualnościami w kategorii „więcej ulepszeń”.
Na stronie Biblioteki umieszczono trzy główne pliki z rękopisami: epizod „The Circe” (godzina 15) „Ulyssesa”, szkice do „Finnegans Wake” z 1923 roku oraz kolekcja znana jako „Dokumenty Joyce?a 2002” (oryg. „Joyce Papers 2002, c.1903-1928”). Dziennik „The Irish Times” poświęcił czas na przeczesanie tych materiałów i opublikował na swojej stronie krótki przewodnik, w którym stwierdza, że dokumenty związane z „Finnegans Wake” można „całkowicie pominąć lub odłożyć na później”, gdyż zawierają jedynie drobne korekty i skorygowania (chodzi o dokumenty od MS36,639/15 w dół).
Najważniejszymi elementami kolekcji są pozostałe dwa pliki, czyli „Dokumenty Joyce’a” i notatki z „Ulyssesa”. Chociaż „Dokumenty Joyce’a” zawierają w podtytule daty od 1903 do 1928 roku, jest całkiem prawdopodobne, że pierwsza część tych papierów (seria fragmentów z Dantego) pochodzi z wcześniejszego okresu, kiedy pisarz studiował na uniwersytecie w Dublinie, a może nawet z lat szkolnych spędzonych w Belvedere. Zdaniem gazety ciekawie prezentuje się manuskrypt oznaczony jako MS 36,639/2/A. Jest to zwykły notatnik, którego Joyce używał do wielu różnych celów: jako spis wydatków, zbiór różnych cytatów z książek i wierszy, które go urzekły (najczęściej pojawia się Ben Jonson), zawiera też listę książek do przeczytania, przemyślenia i refleksje na temat estetyki, opinie o znajomych oraz prawdopodobnie notatki do „Dubliners” i „Ulyssesa”.
Obecnie materiały udostępnione są w formie plików PDF, Biblioteka obiecała jednak, że kopie o lepszej rozdzielczości zostaną umieszczone na stronie 16 czerwca, w dzień, który znany jest wszystkim fanom Joyce’a jako Bloomsday.
Kategoria: newsy
