Angelus 2020 dla Gorana Vojnovicia, Konrad Góra i Jakub Pszoniak laureatami Silesiusa

17 października 2020

W sobotę 17 października we Wrocławiu wręczono Literacką Nagrodę Europy Środkowej Angelus, a także – podczas tej samej gali – Wrocławską Nagrodę Poetycką Silesius. Dzięki temu w trakcie jednego wieczoru poznaliśmy aż sześcioro laureatów. Wręczenie nagród, po raz pierwszy w historii, odbyło się bez udziału publiczności.

Literacka Nagroda Europy Środkowej Angelus to wyróżnienie przyznawane pisarzom z Europy Środkowej, których proza została wydana po polsku. Nagradzany jest również tłumacz lub tłumaczka zwycięskiej książki, bądź też – w przypadku, gdy Angelus trafia do autorki lub autora z Polski – innej książki z finałowej siódemki nominowanych.

„Trudny bardzo wybór, bo zanim wybierzemy tę jedną książkę, mamy przynajmniej trzy etapy selekcji. To znaczy, że te ostatnie książki trzeba przeczytać przynajmniej trzykrotnie. W trakcie tego czytania te książki stają się jakby członkami rodziny. Mamy poczucie, jakbyśmy sami je napisali. Trudno cokolwiek odrzucić, bo to jakby wybór między ojcem a matką czy dziećmi. Te wszystkie książki były bardzo środkowoeuropejskie, bardzo angelusowskie. W każdej z tych książek żyje historia, która nadal trwa bardzo boleśnie. W końcu zostały dwie książki, spośród których najtrudniej było wybrać. To książki o wojnie – jedna o wojnie, która już się skończyła, a druga – o wojnie, która jeszcze trwa i nie wiadomo, jak długo będzie trwać. A jednak jednym głosem, cztery do trzech, zwyciężył Goran Vojnović” – powiedział przewodniczący kapituły, Mykoła Riabczuk.

Piętnasta nagroda Angelusa trafiła do słoweńskiego pisarza Gorana Vojnovicia za „Moją Jugosławię” (Wydawnictwo Akademickie Sedno). Powieść ukazuje proces kształtowania się tożsamości młodego pokolenia tuż przed końcem istnienia Jugosławii i przez pierwszych kilkanaście lat po powstaniu na jej gruzach państw narodowych. Przedstawicielem tej generacji jest główny bohater, Vladan Borojević, syn Słowenki i Serba, oficera Jugosłowiańskiej Armii Ludowej. Służbowy wyjazd do Belgradu ojca wraz z rodziną i początek wojny w 1991 roku kończą szczęśliwe dzieciństwo chłopca w Puli. Ojciec znika z jego życia. Po siedemnastu latach Vladan przypadkowo trafia na jego ślad w internecie (generał Borojević ukrywa się jako zbrodniarz wojenny) i wyrusza do krajów byłej Jugosławii w poszukiwaniu ojca. Jest to zarazem wędrówka w poszukiwaniu przyczyn poczucia obcości, braku zakorzenienia i odebranej mu niegdyś tożsamości. Vladan zaczyna rozumieć, że rozpad jego rodziny ściśle łączy się z dezintegracją świata, który bezpowrotnie przeminął, i że głęboka dystrofia relacji rodzinnych i społecznych jest konsekwencją wojny.

Z laureatem Angelusa połączono się online.

Laureat jest nie tylko pisarzem, ale również reżyserem, scenarzystą, dziennikarzem i felietonistą. Debiutował zbiorem wierszy „Piękny jest ten świat”, opublikował również trzy powieści oraz tom felietonów. W Słowenii uznawany jest za jednego z najciekawszych i najbardziej obiecujących pisarzy średniego pokolenia, jego książki tłumaczone były na kilkanaście języków.

Zwycięzca Angelusa otrzymał nagrodę finansową w wysokości 150 tysięcy złotych. Odebrała ją w jego imieniu Joanna Pomorska, wybitna tłumaczka prozy i dramatu słoweńskiego, wieloletnia współpracowniczka „Literatury na świecie” i autorka przekładu „Mojej Jugosławii” na język polski. Sama została uhonorowana nagrodą w wysokości 40 tysięcy złotych. Wszyscy nominowani pisarze i pisarki otrzymali po 5 tysięcy złotych. Tegorocznego zwycięzcę wskazało jury w składzie: Mykoła Riabczuk (przewodniczący), Marcin Cieński, Urszula Glensk, Ryszard Krynicki, Anna Nasiłowska, Małgorzata Szpakowska oraz Piotr Śliwiński.

Podczas gali Angelusa przyznano też Nagrodę im. Natalii Gorbaniewskiej. Laureata tego wyróżnienia wskazują czytelnicy poprzez internetowe głosowanie. Od tego roku nie jest to już tylko symboliczna nagroda, gdyż wyróżniona autorka bądź autor otrzymuje zaproszenie do Wrocławia na trzymiesięczne stypendium literackie. W tym roku największe uznanie czytelników zyskał rosyjski pisarz Siergiej Lebiediew i jego „Dzieci Kronosa” – historia rodzinna przedstawiona na tle burzliwej historii Rosji ostatnich dwustu lat. Książkę opublikowało Wydawnictwo Claroscuro.

Eugeniusz Tkaczyszyn-Dycki podczas uroczystości.

Wrocławska Nagroda Poetycka Silesius to jedno z najważniejszych wyróżnień poetyckich w Polsce przyznawane w trzech kategoriach: „Całokształt pracy twórczej”, „Książka roku” i „Debiut”. Tegorocznego laureata za całokształt pracy twórczej poznaliśmy już w czerwcu – został nim Eugeniusz Tkaczyszyn-Dycki, uznawany za jednego z najciekawszych polskich poetów średniego pokolenia, twórca niepowtarzalnego stylu i oryginalnego języka poetyckiego.

W sobotę 17 października do grona laureatów Wrocławskiej Nagrody Poetyckiej Silesius dołączyło dwóch pisarzy: wrocławski poeta Konrad Góra, twórca bezkompromisowy, działacz społeczny, autor książki „Kalendarz majów” (wyróżnionej w kategorii „Książka roku”) oraz pochodzący ze Śląska Jakub Pszoniak, którego jurorzy docenili za debiutancki tom „Chyba na pewno”. Wydawcą obu książek jest Biuro Literackie.

O wyborze zwycięzców zadecydowało jury w składzie: Andrzej Zawada (przewodniczący), Anna Kałuża, Tomasz Kunz, Karol Maliszewski, Joanna Orska, Adam Poprawa i Justyna Sobolewska. Wrocławską Nagrodę Poetycką Silesius stanowią statuetka Silesiusa oraz nagroda pieniężna fundowana przez miasto Wrocław w wysokości 100 tysięcy złotych („Całokształt twórczości”), 50 tysięcy złotych („Książka roku”) i 15 tysięcy złotych („Debiut”). Od tego roku wszystkie poetki i poeci, których tomiki dotarły do finału, otrzymują po 5 tysięcy złotych.

Laureaci Silesiusa Jakub Pszoniak i Konrad Góra.

W niedzielę 18 października o 12:00 odbędzie się spotkanie z tegorocznymi laureatami Angelusa. Rozmowę poprowadzi Piotr Śliwiński. Transmisję na żywo ze spotkania obejrzymy m.in. na Facebooku na profilach Nagrody Angelusa, Wrocławskiego Domu Literatury i Wrocławia Miasta Literatury. Tego samego dnia o 13:45 warto także obejrzeć spotkanie z laureatami Silesiusa, których przepyta Adam Poprawa. To spotkanie obejrzymy z kolei na profilach facebookowych Nagrody Silesius, Wrocławskiego Domu Literatury oraz Wrocławia Miasta Literatury.

Wspólna gala nagród była kulminacyjnym momentem trwającej od 3 października Jesieni we Wrocławiu Mieście Literatury, kilkutygodniowego maratonu festiwali i wydarzeń literackich obejmujących również obchody rocznicy przyznania Literackiej Nagrody Nobla Oldze Tokarczuk.

Statuetki wręczył laureatom prezydent Wrocławia Jacek Sutryk, a galę poprowadził dyrektor Wrocławskiego Domu Literatury Irek Grin.

Poniżej możecie obejrzeć galę Silesiusa i Angelusa:

[am]
fot. Max Pflegel/Wrocławski Dom Literatury

Tematy: , , , , , , , , , , , ,

Kategoria: newsy